O διευθύνοντας σύμβουλος της Συνεταιριστικής Τράπεζας Καρδίτσας, Παναγιώτης Τουρναβίτης, μιλά στο Digital Finance για το ταξίδι του ψηφιακού μετασχηματισμού, που θα φέρει την τράπεζα σε μια νέα εποχή.
Ένα ολοκληρωμένο σχέδιο με σειρά από επιμέρους δράσεις που κατά την προσεχή διετία, θα της επιτρέψουν να θεμελιώσει την παρουσία της ως μια σύγχρονης λογικής digital τράπεζα, η οποία θα παράσχει μοναδική εμπειρία εξυπηρέτησης, που όμοιά της δεν συναντάται σήμερα στην αγορά υλοποιείται σήμερα από την πλευρά της Συνεταιριστικής Τράπεζας Καρδίτσας. Μάλιστα, ο Παναγιώτης Τουρναβίτης, Διευθύνων Σύμβουλος του εν λόγω τραπεζικού ιδρύματος «βλέπει» το μέλλον της ως μια consulting bank.
Κύριε Τουρναβίτη, μπορείτε να μας δώσετε ένα σύντομο ιστορικό για την τράπεζα της οποίας ηγείστε σήμερα;
Η Συνεταιριστική Τράπεζα Καρδίτσας ιδρύθηκε το 1994, ως μια πρωτοβουλία του Εμπορικού Επιμελητηρίου Καρδίτσας. Ξεκίνησε την εμπορική της λειτουργία το 1998 με σκοπό την συμμετοχική επένδυση της τοπικής οικονομίας, ενώ έκτοτε παραμένει σταθερά προσηλωμένη στην στήριξη και χρηματοδότηση των συνεταίρων της και ευρύτερα της περιοχής.
Από την αρχή υπήρχε επίγνωση του ποιους καλούμαστε να εξυπηρετήσουμε. Θα πρέπει να αναφέρω πως η τράπεζα έχει πετύχει ένα μοναδικό επίτευγμα στα 23 χρόνια της λειτουργίας της: Να διαθέτει μόνο κερδοφόρες χρήσεις, αγνοώντας τι σημαίνει η έννοια της ζημιογόνου χρήσης.
Πως καταφέρατε και το πετύχατε;
Πάντοτε οι σχεδιασμοί και η εν γένει λειτουργία μας χαρακτηριζόταν από ρεαλισμό και σταθερά βήματα, αποφεύγοντας κινήσεις εντυπωσιασμού και αμφιβόλουαξίας. Στοχεύαμε στην ενίσχυση δράσεων με θετικό αποτύπωμα τόσο σε κοινωνικό όσο και σε οικονομικό επίπεδο χωρίς τυμπανοκρουσίες, πολιτική, που μας επέτρεψε όταν ενέσκηψε η οικονομική κρίση στις αρχές της δεκαετίας του ’10, να είμαστε απόλυτα θωρακισμένοι κεφαλαιακά , με σημαντική ρευστότητα και δεν χρειάστηκε ποτέ να προβούμε σε ανακεφαλαιοποίηση, να εξετάσουμε την είσοδο βασικού μετόχου στο μετοχικό μας κεφάλαιο ή την συμμετοχή μας σε κάποιο πρόγραμμα παροχής έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα (λ.χ. Emergency Liquidity Assistance- ELA).
Κι αυτό, καθώς στηριχτήκαμε στην οργανική ανάπτυξη των μεγεθών μας. Ανέκαθεν είχαμε στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος μας τον άνθρωπο και στραμμένη την πυξίδα της στρατηγικής μας στην ανεύρεση τρόπων, εργαλείων και υπηρεσιών, μέσω των οποίων θα συμβάλαμε εμπράκτως στην στήριξη και ανάπτυξη της τοπικής κοινωνίας και της περιφερειακής μετεξέλιξης.
Δεν θα πρέπει να σας διαφεύγει από το νου πως το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα των περιφερειακών, συνεταιριστικών τραπεζών έγκειται στο γεγονός της απόλυτης και σε βάθος γνώσης του περιβάλλοντος στο οποίο λειτουργούν, των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται σε αυτό, αλλά και των προσώπων που τις συναποτελούν. Δεν έχουν στόχο το βραχυπρόθεσμο κέρδος κάποιας μειοψηφίας αλλά την ουσιώδη και μακροπρόθεσμη ενίσχυση όλων των συνεταίρων τους. Αυτό μας έχει κάνει να αποφεύγουμε ριψοκίνδυνες ή επισφαλείς επενδύσεις, χρηματοδοτήσεις και εν γένει κινήσεις που είναι σε θέση να θέσουν σε κίνδυνο τις περιουσίες των πελατών μας.
Ποια είναι η «ταυτότητα» του μέσου πελάτη της Τράπεζας Καρδίτσας.;
Ο μέσος πελάτης μας μπορεί να ειπωθεί πως αποτελεί τον «άνθρωπο της διπλανής πόρτας». Πρόκειται για τον μικρομεσαίο επαγγελματία, τον έμπορο, τον αγρότη και τον βιοτέχνη. Στην Τράπεζα Καρδίτσας έχουμε πετύχει να διαθέτουμε μια ευρεία πελατειακή βάση, η οποία αποτελείται από περισσότερους από 25.000 πελάτες, ενώ οι μέτοχοί μας υπερβαίνουν τους 11.500, εκ των οποίων ουδείς κατέχει ποσοστό που ξεπερνά το 2%.
Με αφορμή την τελευταία σας διαπίστωση, ποια είναι η θέση σας απέναντι στο ενδεχόμενο της έκφρασης ενδιαφέροντος από κάποιον παράγοντα αναφορικά με την συμμετοχή του στο μετοχικό κεφάλαιο της τράπεζας;
Η αλήθεια είναι πως κατά καιρούς έχουμε δεχτεί σχετικές κρούσεις, ωστόσο κρίναμε πως δεν μας ενδιέφερε ένα τέτοιο ενδεχόμενο τη δεδομένη χρονική στιγμή. Δεν είναι κάτι που αποκλείουμε, ούτε μας διακρίνει πεισματική άρνηση, ωστόσο μέχρι σήμερα διαθέτουμε ένα εξαιρετικά ισχυρό οικονομικό προφίλ, που διασφαλίζει την αυτονομία των κινήσεών μας και τον μελλοντικό μας σχεδιασμό. Οφείλω να ομολογήσω πως σε κάθε προσπάθεια έκφρασης πιθανού ενδιαφέροντος, η στάση μας είναι σταθερή σε ότι αφορά τους όρους που θέτουμε προκειμένου να υπάρξει συνέχεια σε μια δυνητική συνεργασία.
Αυτοί είναι, ότι οι υφιστάμενοι μέτοχοι θα προσπορίζονται τα οφέλη, καθώς επίσης ότι το επιχειρηματικό σχέδιο του υποψήφιου επενδυτή θα ταίριαζε με την κουλτούρα και εν γένει φιλοσοφία της τράπεζας, διασφαλίζοντας πως κατά το εγγύς μέλλον η ευρύτερη περιοχή της Καρδίτσας και των όμορων περιοχών θα εξακολουθούσε να διαθέτει «το δικό του» πιστωτικό ίδρυμα. Σε κάθε ευκαιρία διακηρύσσουμε πως η Τράπεζα Καρδίτσας είναι το δημιουργικό αποτέλεσμα της εργατικότητας, του κόπου, του μόχθου, μα και της αγωνίας των Καρδιτσιωτών και των κατοίκων της περιοχής μας.
Ποια η προσέγγιση που ακολουθείτε σε ότι έχει να κάνει με την ικανοποίηση των χρηματοπιστωτικών αναγκών των πελατών σας;
Σίγουρα δεν διαπνεόμαστε από την λογική να διαθέτουμε έναν τύπο… κοστουμιού, επιχειρώντας να «χωρέσουμε» τον πελάτη σε αυτό, ανεξαρτήτως των δεδομένων που ισχύουν. Κάθε άλλο! Κάτι που αποδεικνύεται ανάγλυφα από ένα περιστατικό που έλαβε χώρα το 2015, όταν ήμασταν η πρώτη ελληνική τράπεζα που συνεργάστηκε με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (ΕΤΕ) στον τομέα των μικροχρηματοδοτήσεων. Στις διαρκείς συναντήσεις με τα στελέχη του ΕΤΕ, ερωτήθηκα σχετικά με το πλήθος των χρηματοδοτικών προϊόντων που διαθέτουμε ως τράπεζα προς την αγορά.
Τότε είχαμε περί τους 6.000 ενεργούς χορηγητικούς λογαριασμούς και με αφοπλιστική ειλικρίνεια τους απάντησα: «Διαθέτουμε 6.000 χρηματοδοτικά προϊόντα». Αυτό, προκειμένου να τονίσω πως δεν εξαντλούμε την εμπορική μας πολιτική σε ολιγάριθμα προϊόντα, καθώς κάθε πελάτης διακρίνεται από τις δικές του ιδιαιτερότητες και αυτές προσπαθούμε να υποστηρίξουμε μέσω του σχεδιασμού -κατά το δυνατόν- tailor made λύσεων-προτάσεων. Πάντοτε προσπαθούμε να προσαρμόσουμε το προϊόν στις ανάγκες του πελάτη και όχι αντιστρόφως.
Στοιχεία, τα οποία εκτιμώνται δεόντως από την πελατειακή μας βάση. Σαφώς και ενδιαφερόμαστε να αναπτυχθούμε, ωστόσο αυτό πρέπει να γίνει ισόρροπα, με βάση ένα μακρόπνοο χρονικό πλαίσιο, αλλά και με την ανάλογη προετοιμασία υποστηρικτικών εσωτερικών μηχανισμών, ώστε οι πελάτες να εξακολουθήσουν να απολαμβάνουν κορυφαία εξυπηρέτηση, αμεσότητα, σιγουριά μα και ευελιξία. Γιατί, σε αντίθετη περίπτωση, θα εξελιχθούμε σε… μια ακόμη τράπεζα. Κάτι, που δεν επιθυμούμε.
Αλήθεια, τι είναι αυτό που επιθυμείτε;
Να παραμείνουμε ένα χρηματοπιστωτικό ίδρυμα επιλογής και όχι ανάγκης, που θα καταφέρει μέσω της εν εξελίξει διαδικασίας ψηφιακού μετασχηματισμού, αλλά και των προϊόντων που διαμορφώνει, να μπορεί να παρέχει υψηλού επιπέδου πραγματικές λύσεις προς τους πελάτες της, που με την σειρά τους θα οδηγήσουν στην στήριξη της τοπικής επιχειρηματικότητας και θα εισφέρει εμπράκτως στην περιφερειακή ανάπτυξη! Εξάλλου, απώτερος σκοπός της Τράπεζας Καρδίτσας είναι να αποτελέσει μοχλό ανάπτυξης της ευρύτερης περιοχής.
Υπό αυτό το πρίσμα, τι περιλαμβάνει το business plan της τράπεζας για το άμεσο μέλλον;
Μεσομακροπρόθεσμος στόχος μας είναι να αναπτύξουμε περαιτέρω το δίκτυο των καταστημάτων μας. Αυτή τη στιγμή διαθέτουμε 4 τραπεζικά καταστήματα αποκλειστικά στην περιοχή της Καρδίτσας, ενώ μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους θα εγκαινιάσουμε την παρουσία μας στη Λάρισα.
Παράλληλα, κατά την προσεχή διετία θα αποκτήσουμε φυσική παρουσία και σε άλλες πόλεις της Θεσσαλίας. Επιπροσθέτως, μέχρι το α’ τρίμηνο του 2022 θα έχει ολοκληρωθεί ένα σημαντικό ποσοστό της ανάπτυξης των νέων ηλεκτρονικών υπηρεσιών που θα παρέχουμε προς τους πελάτες μας, δια μέσω των οποίων φιλοδοξούμε από την μια πλευρά να τους διασφαλίσουμε μια εντελώς νέα τραπεζική εμπειρία, και από την άλλη ένα ολοκληρωμένο σύνολο υπηρεσιών.
Την ίδια στιγμή, έχουμε δρομολογήσει με χρονικό ορίζοντα ολοκλήρωσης το ερχόμενο έτος το νέα μοντέλο εταιρικής διακυβέρνησης της τράπεζας. Πρόθεσή μας είναι το 2023 να έχουμε δομήσει ένα χρηματοπιστωτικό ίδρυμα που θα διαθέτει διευρυμένο δίκτυο καταστημάτων, ενδεχομένως διπλάσιο από το σημερινό, εμπλουτισμένο πορτφόλιο υπηρεσιών και προϊόντων, ενώ θα αποτελούμε μια σύγχρονης λογικής συνδυασμού φυσικής και ψηφιακής (phygital όπως λέγεται) τράπεζας η οποία θα παράσχει μοναδική εμπειρία εξυπηρέτησης, που όμοιά της δεν συναντάται σήμερα στην αγορά.
Πως οραματίζεστε να κάνετε πραγματικότητα μια τέτοια προσέγγιση;
Το «κλειδί» βρίσκεται στην υιοθέτηση μιας λογικής Consult banking. Συγκεκριμένα, αποτελεί κοινό τόπο πως το φυσικό κατάστημα ως σημείο διεκπεραίωσης συναλλαγών έχει πάψει να υφίσταται από καιρό και η τεχνολογία έχει φροντίσει να καλύψει τις εν λόγω ανάγκες. Αυτό που έχουμε διαπιστώσει, ωστόσο, από την πλευρά των πελατών μας είναι το γεγονός ότι αναζητούν από την τράπεζα να λειτουργήσει ως σημείο αναφοράς σχετικά με συμβουλευτικές υπηρεσίες που αφορούν στις ανάγκες και το ευρύτερο μέλλον της επιχείρησής τους.
Επιπροσθέτως, επιθυμεί από την πλευρά του, ο τραπεζικός σύμβουλος με βάση τα δεδομένα που διακρίνουν την ίδια του την επιχείρηση, να σχεδιάσει και προτείνει συγκεκριμένες λύσεις, εργαλεία και υπηρεσίες που θα καλύπτουν τα «θέλω» αλλά και τις ανάγκες του πελάτη. Αυτό το μοντέλο συμβουλευτικής τραπεζικής θα επιχειρήσουμε να εμφυσήσουμε στην Τράπεζα Καρδίτσας, θεωρώντας πως αποτελεί τον δρόμο που θα μας οδηγήσει με ασφάλεια και προοπτική προς το μέλλον.
Η συμβουλευτική δεν θα εξαντλείται αποκλειστικά στα χρηματοπιστωτικά ζητήματα, αλλά αντιθέτως θα εκτείνεται σε ένα σημαντικό εύρος της ισχύουσας οικονομικής πραγματικότητας, των ευκαιριών που αναδύονται σε μια σειρά από τομείς οι οποίοι ενδιαφέρουν τις τοπικές επιχειρήσεις (λ.χ. αγροδιατροφικός τομέας, γεωργία, κτηνοτροφία κ.ά.), των ραγδαίων προκλήσεων και των μεταβολών που επιφέρει η είσοδος της τεχνολογίας στις μεθόδους καλλιέργειας και παραγωγής, της έμφασης που πρέπει να δοθεί στα στοιχεία του branding, του packaging, των εξαγωγών κ.ο.κ.
Απώτερος σκοπός της συμβουλευτικής μας δράσης θα πρέπει να είναι η αναζήτηση τρόπων, μεθόδων, οδών και πρακτικών δια μέσω των οποίων θα συμβάλουμε στην περαιτέρω ενδυνάμωση των τοπικών επιχειρήσεων που απαρτίζουν και την πελατειακή μας βάση.
Αναφερθήκατε εκ νέου στον ρόλο της τεχνολογίας. Προγραμματίζετε κάποιες κινήσεις που εντάσσονται στο συγκεκριμένο πλαίσιο;
Οφείλω να παραδεχτώ πως προκειμένου να κάνουμε πράξη τους επιμέρους σχεδιασμούς μας, απαιτούνται αρκετές και σεβαστού ποσού τεχνολογικές επενδύσεις. Παρόλα αυτά, εργαζόμενοι με μεθοδικότητα, σχέδιο και σοβαρή προσπάθεια έχουμε καταφέρει να κατασταλάξουμε σε εκείνα τα μέσα ώστε να τις χρηματοδοτήσουμε.
Σε αυτή την κατηγορία εμπίπτουν μια σειρά από υποδομές που αντικαθίστανται ή και ενισχύονται, όπως λ.χ. το core banking σύστημά μας που αναβαθμίζεται, όπως εξάλλου και το mobile banking, εισαγάγαμε APS στα καταστήματά μας, έχουμε εκσυγχρονίσει το σύνολο των ΑΤΜ μας, έχουμε υιοθετήσει σε μεγάλο βαθμό την paperless λειτουργία των υπηρεσιών και διαδικασιών μας κ.ο.κ.
Έχουμε πλήρη επίγνωση των σύγχρονων απαιτήσεων του χρηματοπιστωτικού τομέα και αντιλαμβανόμαστε τις επενδύσεις στην τεχνολογία ως “προθάλαμο” που θα μας οδηγήσει στη γέννηση πρόσθετων revenue streams και σημαντικής αύξησης της επιχειρηματικής αξίας.
Πως κρίνετε την πορεία που έχει διανύσει στο χρόνο ο θεσμός των συνεταιριστικών τραπεζών;
Δυστυχώς στη χώρα μας αδυνατούμε να αντιληφθούμε τον ρόλο που παίζουν οι συνεταιριστικές τράπεζες ως «εργαλεία» ανάπτυξης, όπως συμβαίνει στην υπόλοιπη Ευρώπη, όπου κατά μέσο όρο διαθέτουν μερίδιο αγοράς που κινείται πέριξ του 20%. Στην χώρα μας, το αντίστοιχο ποσοστό κινείται μεταξύ 1 και 2%. Οπότε, όπως γίνεται κατανοητό κάτι και κάποιοι φταίνε.
Σε αυτό το πλαίσιο δεν αποσείω τις ευθύνες των ίδιων των συνεταιριστικών τραπεζών, οι οποίες δεν κατάφεραν μέχρι πρότινος να αντιληφθούν ξεκάθαρα τον ρόλο που καλούνται να επιτελέσουν στις τοπικές αγορές όπου δραστηριοποιούνται. Παράλληλα, δεν μπορώ να παραβλέψω και την ευθύνη του κράτους, που δεν φρόντισε να δημιουργήσει ένα θεσμικό πλαίσιο μέσω του οποίου θα συνέβαλε στην ανάπτυξη των εν λόγω χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Αρκεί να αναφέρω πως λειτουργούμε ακόμη με το θεσμικό πλαίσιο περί Αγροτικών Συνεταιρισμών (Νόμος 1667).
Επιπλέον, δεν παρέχονται κίνητρα για την ανάπτυξη της συνεταιριστικής βάσης,τη στιγμή κατά την οποία στην Γαλλία, λ.χ. ό,τι συνεισφέρει στο κεφάλαιό του ένας μέτοχος, το λαμβάνει ως φοροαπαλλαγή και κατ’ επέκταση λειτουργεί ως κίνητρο κάποιος να συμμετάσχει ενεργά μετοχικά σε μια συνεταιριστική τράπεζα. Σήμερα, θεωρώ, πως έχει φτάσει η στιγμή να ανοίξει η συζήτηση σχετικά με το θέμα του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας των συνεταιριστικών τραπεζών, προκειμένου να διαμορφωθεί το αναγκαίο πλαίσιο που θα μας επιτρέψει να αναπτυχθούμε ακόμη περισσότερο.
Άρα, έγκειται αποκλειστικά στο θεσμικό πλαίσιο προκειμένου να διασφαλίσετε το μελλοντικό εύ ζην σας;
Όχι αποκλειστικά, ωστόσο συμβάλει σε σημαντικό βαθμό στην επίγνωση του πεδίου που καλούμαστε να μετεξελιχθούμε. Σε ότι αφορά τις συνεταιριστικές τράπεζες, εξόχως κομβικής σημασίας είναι και τα πρόσωπα. Αρκεί να προβείτε σε μια σύντομη αναδρομή σε επιτυχημένα cases και θα διαπιστώσετε αυτή την πτυχή.
Κι αυτό, καθώς τα πρόσωπα ενέπνεαν εμπιστοσύνη και θεμελίωναν την αξιοπιστία και όχι ο ίδιος ο θεσμός. Πόσο, μάλλον, από τη στιγμή κατά την οποία οι πελάτες εμπιστεύονται τις καταθέσεις τους, το υστέρημα και τον κόπο τους.
Ποια είναι εκείνα τα στοιχεία που σταχυολογείτε ως προκλήσεις και καλείται να υπερβεί η Συνεταιριστική Τράπεζα Καρδίτσας Συν.Π.Ε. κατά το εγγύς μέλλον;
Πρωταρχικό μας ζητούμενο είναι να μπορέσουμε να υποστηρίξουμε την υλοποίηση του στρατηγικού σχεδίου που έχουμε αποφασίσει και το οποίο προϋποθέτει την ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών και προϊόντων, την ενδυνάμωση του ανθρώπινου δυναμικού μας, την διαμόρφωση της κατάλληλης κουλτούρας εργασίας κ.ο.κ.
Παράλληλα, θα πρέπει να διαχειριστούμε αποτελεσματικά τα κόκκινα δάνεια που είναι απόρροια των μακροοικονομικών καταστάσεων, της οικονομικής κρίσης και της πανδημίας, ενώ στην περιοχή της Καρδίτσας πέρυσι τον Σεπτέμβριο αποτελέσαμε «θύμα» της καταιγίδας Ιανός, που προκάλεσε ανυπολόγιστες ζημιές στις καλλιέργειες, σε επιχειρήσεις, οικίες και υποδομές. Την ίδια στιγμή καλούμαστε να σχεδιάσουμε και παράσχουμε χρηματοδοτικά εργαλεία που θα αξιοποιηθούν προς επούλωση των εν λόγω πληγών.
ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ
Η Συνεταιριστική Τράπεζα Καρδίτσας ξεκίνησε τη λειτουργία της το 1994, μετά από πρωτοβουλία του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου. Το 1998 παίρνει άδεια πιστωτικού ιδρύματος από την Τράπεζα της Ελλάδας, ενώ την δεκαετία 2010-2020 βλέπει τα μεγέθη της να υπερδιπλασιάζονται μαζί με τους μεριδιούχους της. Aπασχολεί πάνω από 40 εργαζόμενους και μετρά πάνω από 11.500 μέλη, ενώ κανένα από τα μέλη δεν διαθέτει πάνω από 2% των μεριδίων.
Η ποιοτική αναβάθμιση των λειτουργιών, η βελτιστοποίηση των διαδικασιών αλλά και η διεύρυνση των προϊόντων της αποτελούν τους κύριος στόχους της Τράπεζας Καρδίτσας. Είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ηθικών και Εναλλακτικών Τραπεζών, της Παγκόσμιας Συμμαχίας για τις Τραπεζικές Εργασίες με Αξίες και του Ευρωπαϊκού Δικτύου Μικροπιστώσεων.
Δίχως αμφιβολία, ο τομέας των payments έχει βρεθεί στην πρωτοπορία της καινοτομίας σε ότι αφορά την Ευρωπαϊκή αγορά χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών κατά την τελευταία δεκαετία. Μάλιστα, καθώς έχουν λανσάρει μια σειρά από πρωτοποριακές υπηρεσίες, προϊόντα και εν γένει παροχές προς τους πελάτες τους, όπως λ.χ. ψηφιακά πορτοφόλια ή gateways πληρωμής, την ίδια στιγμή έχουν καταφέρει να καθιερωθούν παράλληλα με τις συμβατικές υπηρεσίες πληρωμών, όπως λ.χ. τη διαχείριση μετρητών, πιστωτικών και χρεωστικών καρτών, ακόμη και την απόκτηση POS.
ΔΝΤ: Ενίσχυση της κυβερνοασφάλειας