Ο Ξενοφών Λιαπάκης, Vice President, Chief Technology & Information Officer της PeopleCert, και Chairman του Hellenic CIO Forum, γράφει για την ανάγκη των ψηφιακών οικοσυστημάτων και τη χρήση της τεχνολογίας που οδηγεί στη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων του μέλλοντος.

Αναμφίβολα, το ξέσπασμα του κορονοϊού ώθησε ολόκληρο τον κόσμο σε αχαρτογράφητα νερά. Η κοινωνική αποστασιοποίηση που επέβαλε, άλλαξε σημαντικά κρίσιμους τομείς της καθημερινής μας ζωής όπως την εκπαίδευση, την εργασία, τις καταναλωτικές μας συνήθειες, τον τρόπο που κάνουμε τις αγορές μας, την συχνότητα χρήσης της τεχνολογίας, την υγειονομική μας περίθαλψη, τις υπηρεσίες που μας παρέχει το Ελληνικό δημόσιο καθώς και τον τρόπο ψυχαγωγία μας, επιτάσσοντας όλα αυτά να γίνονται ψηφιακά, με την ελάχιστη δυνατή επαφή και στο συντομότερο δυνατό χρόνο.

Είναι δεδομένο ότι οι περισσότερες από αυτές τις ριζικές αλλαγές, ήρθαν για να μείνουν. Το κύριο όμως χαρακτηριστικό που κληρονομεί o κόσμος στην μετά covid-19 εποχή είναι η υπερ-χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας και η υπερ-επικοινωνία των ανθρώπων μέσω αυτής, κυρίως λόγω του παρατεταμένου αποκλεισμού που επιβλήθηκε παγκoσμίως. Για τον λόγο αυτό, οι ειδικοί χρησιμοποιούν πλέον το VUCAH ως το νέο ακρωνύμιο του κόσμου που ζούμε που δεν είναι μόνο ασταθής, αβέβαιος, σύνθετος και διφορούμενος, αλλά είναι επίσης και υπερσυνδεδεμένος (hyper-connected).

Οι συνέπειες
Αυτή η νέα πραγματικότητα αυξάνει τόσο τις νέες ευκαιρίες, όσο και τους κινδύνους και προκλήσεις για ιδιώτες και οργανισμούς σε όλο τον κόσμο. Αυξάνει όμως παράλληλα τα επίπεδα άγχους, την κούραση και την πιθανότητα λάθους, στη προσπάθεια όλων μας να διαχειριστούμε την πίεση, τον χρόνο, την ιεράρχηση των προτεραιοτήτων και διατήρηση της απόδοσης και της αποτελεσματικότητας μας. Παράλληλα αυξάνει την ανάγκη για υπερ-ασφάλεια αφού είναι προφανές ότι όσο πιο εκτεθειμένοι ψηφιακά είμαστε τόσο περισσότεροι είναι οι κίνδυνοι ασφάλειας στον κυβερνοχώρο που διατρέχουμε και που πρέπει να διαχειριστούμε. Άλλωστε η εκθετική αύξηση των κυβερνοεπιθέσεων τα τελευταία χρόνια το επιβεβαιώνει ανάγοντας τες ως το μεγαλύτερο κίνδυνο για τους ιδιώτες και τις επιχειρήσεις, σήμερα.

Οι αλλαγές στις εργασιακές συνθήκες
Εκατομμύρια εργαζόμενοι, μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα, έπρεπε να προσαρμοστούν εργαζόμενοι από το σπίτι αντί το γραφεία τους, να συναντιούνται και να συναλλάσσονται διαδικτυακά προσπαθώντας παράλληλα να βρουν την ισορροπία μεταξύ της προσωπικής και της επαγγελματικής τους ζωής.

Παράλληλα όλοι οι εργαζόμενοι έχουν συνειδητοποιήσει ότι η δια βίου μάθηση, που δεν είναι τίποτα άλλο από την συνεχή βελτίωση των hard και soft δεξιοτήτων και ικανοτήτων τους, είναι η νέα πραγματικότητα. Για τον λόγο αυτό οι περισσότεροι οργανισμοί χτίζουν μια κουλτούρα/νοοτροπία συνεχούς βελτίωσης, επενδύοντας στην βελτίωση και ανάπτυξη των εργαζομένων τους, οργανώνοντας προγράμματα που σχετίζονται με νέο τρόπο εργασίας, ηγεσίας, διακυβέρνησης, ορίζοντας τους κατάλληλους mentors ή coaches να τους καθοδηγήσουν όπου χρειάζεται.
Οι περισσότεροι οργανισμοί παγκοσμίως έχουν ήδη:

  • Υιοθετήσει την τηλε-εργασία είτε αποκλειστικά ως το νέο τρόπο εργασίας είτε ένα υβριδικό μοντέλο που συνδυάζει εργασία από το σπίτι και το γραφείο, επιτρέποντας στους εργαζόμενους να επιλέξουν την συχνότητα. Καλούνται βέβαια να αντιμετωπίσουν μια σειρά προκλήσεων όπως την διαδικασία ενημέρωσης και προσαρμογής των νέων συνεργατών (on boarding), την αποτελεσματικότερη διακυβέρνηση (governance) είτε αυτό αφορά την διαχείριση χαρτοφυλακίου έργων είτε την διαχείριση απόδοσης εργαζομένων σε ατομικό ή σε ομαδικό επίπεδο, την διαφύλαξη της εταιρικής κουλτούρας και φυσικά την ενίσχυση των μέτρων κυβερνοασφάλειας που απαιτεί το remote working.
  • Αντικαταστήσει την πλειονότητα των συναντήσεων και εκδηλώσεων τους από φυσικές σε τηλε-διασκέψεις, εξοικονομώντας χρόνο και χρήμα, ελαχιστοποιώντας την ανάγκη για καθημερινή μετακίνηση. Επιπλέον, η εγκατάσταση σε πολυτελή και ακριβά γραφεία επανεξετάζεται ενώ τα επαγγελματικά ταξίδια θα είναι πολύ λιγότερα και για πιο συγκεκριμένους λόγους.
  • Αντικαταστήσει την δια ζώσης με την τηλε-εκπαίδευση, για την πλειονότητα των προγραμμάτων επανεκπαίδευσης και εξειδίκευσης του προσωπικού τους.

Μια νέα καθημερινότητα
Στον κυβερνητικό και τον δημόσιο τομέα, σε όλο τον κόσμο, το ταξίδι του ψηφιακού τους μετασχηματισμού συνεχίζεται ακόμη πιο εντατικά, εκτελώντας σημαντικά έργα και υλοποιώντας πρωτοβουλίες με στόχο την μείωση τους κόστους, την αύξηση της ικανοποίησης και την βελτίωση της εμπειρίας των πολιτών τους. Οι πολίτες σε όλο τον κόσμο γίνονται πιο digital κάνοντας ολοένα και συχνότερη χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας και απαιτώντας πλέον για ηλεκτρονικά παρεχόμενες υπηρεσίες με την ηλεκτρονική συνεργασία μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα αντί των γραφειοκρατικών πρακτικών του παρελθόντος.

Η συμπεριφορά των καταναλωτών έχει αλλάξει δραματικά, περνώντας από τις αγορές με φυσική παρουσία στο κατάστημα στις ηλεκτρονικές αγορές και τις ανέπαφες παραδόσεις, ειδικά για τα προϊόντα λιανικής. Βλέπουμε επίσης το phygital μοντέλο να αυξάνει, με τους καταναλωτές να ψάχνουν ηλεκτρονικά και να πηγαίνουν στο κατάστημα να δοκιμάζουν και να αγοράζουν ή το ανάποδο να επιλέγουν, δηλαδή, και να δοκιμάζουν στο κατάστημα αλλά να αγοράζουν από ένα e-shop επιτυγχάνοντας σημαντική έκπτωση.

Τα big data γίνονται ακόμη μεγαλύτερα, δεδομένου ότι η χρήση της τεχνολογίας αυξάνεται οδηγώντας στον πολλαπλασιασμό του όγκου των δεδομένων που δημιουργούνται αυξάνοντας με την σειρά τους τις ανάγκες σε ταχύτητα συλλογής και επεξεργασίας αυτών. Παρ ‘όλα αυτά, τα δίκτυα 5G και το WiFi 6 είναι ήδη σε ισχύ για να εξυπηρετήσουν τις νέες ανάγκες που δημιουργούνται.

Η μετεξέλιξη του επιχειρηματικού μοντέλου
Οι επιχειρήσεις συνειδητοποιούν ότι η προσέγγιση των πελατών με προσωποποιημένες/εξατομικευμένες υπηρεσίες και προσφορές, αυξάνει σημαντικά την πιθανότητα να αγοράσουν. Για τον λόγο αυτό αναπτύσσουν και χρησιμοποιούν ΑΙ πλατφόρμες, όπου συλλέγουν και επεξεργάζονται υπερβολικές ποσότητες δεδομένων από διάφορες πηγές όπως το δημόσιο τομέα, τα κοινωνικά δίκτυα, τα δεδομένα κατά γεωγραφικές περιοχές, τα ανοιχτά δεδομένα και φυσικά το υφιστάμενο πελατολόγιο τους.

Αυτό τους βοηθά να εξάγουν ενδιαφέροντα συμπεράσματα για τις προτιμήσεις και την συμπεριφορά των πελατών, και έτσι να περάσουν από την εποχή του Διαδικτύου των Πραγμάτων (Ιinternet οf Things) στην εποχή του Διαδικτύου της Συμπεριφοράς (Ιnternet οf Βbehavior). Ύψιστης σημασίας για αυτές αποτελεί η διασφάλιση της ασφάλειας και της προστασίας όλων αυτών των πληροφοριών που διατηρούν και αναλύουν.

Επιπλέον, οι οργανισμοί έχουν συνειδητοποιήσει, ειδικά μέσω της κρίσης, ότι οτιδήποτε μπορεί να αυτοματοποιηθεί σε έναν οργανισμό πρέπει να αυτοματοποιηθεί με στόχο την βελτίωση της εμπειρίας των πελατών τους και την μείωση του διαχειριστικού τους κόστους. Για να το επιτύχουν, ενσωματώνουν AI και RPAs στην καθημερινότητα τους με στόχο την αναζήτηση patterns, την πρόβλεψη, την αυτοματοποίηση, την βελτίωση και φυσικά την λήψη αποφάσεων βασισμένων σε δεδομένα.

Τέλος, οι κυκλικές οικονομίες θα είναι η νέα πραγματικότητα. Σύμφωνα με την Gartner, οι κυκλικές οικονομίες αναμένεται να αντικαταστήσουν τις γραμμικές οικονομίες τα επόμενα 10 χρόνια, και οι οποίες βασίζονται σε ένα μοντέλο παραγωγής και κατανάλωσης που περιλαμβάνει κοινή χρήση, εκμίσθωση, επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση υπαρχόντων υλικών και προϊόντων αποκτά δυναμική καθώς οι προτιμήσεις των καταναλωτών και των μετόχων στρέφονται προς τη βιωσιμότητα. Στην πραγματικότητα, πολλοί οργανισμοί έχουν ήδη αρχίσει να αναπτύσσουν τα ψηφιακά οικοσυστήματά τους, παρέχοντας στους πελάτες τους μια ποικιλία συμπληρωματικών και όχι δικών τους υπηρεσιών, κυρίως στο χώρο της λιανικής.

Ο ρόλος του ΙΤ
Συμπερασματικά, η πανδημία COVID-19 έχει φέρει μια σειρά από ριζικές αλλαγές που φαίνονταν αδιανόητες μόλις ένα χρόνο πριν. Η υιοθέτηση και προσαρμογή των νέων αυτών κανόνων αποτελεί μονόδρομο όχι μόνο για τις επιχειρήσεις του μέλλοντος αλλά και για τους ιδιώτες που αναζητούν ευκαιρίες εξέλιξης. Αναμφίβολα, δεδομένου ότι η προηγμένη τεχνολογία βρίσκεται στο κέντρο αυτής της νέας πραγματικότητας, τα στελέχη της Πληροφορικής καλούνται για μια ακόμη φορά να διαδραματίσουν ένα σημαντικό ρόλο, βοηθώντας τους οργανισμούς τους να προσαρμοστούν, όσο πιο σύντομα γίνεται, με τη δημιουργία μοναδικών προϊόντων και υπηρεσιών που τους διαφοροποιούν από τον ανταγωνισμό.