Οι αλλεπάλληλες κρίσεις τις οποίες βιώνουμε τα τελευταία χρόνια -από τις οποίες δεν έχουμε ακόμα απαλλαγεί- κάνουν περισσότερο επίκαιρη παρά ποτέ τη συζήτηση για την αναθεώρηση των παραμέτρων και των προτεραιοτήτων με στόχο την «υγεία» του τραπεζικού τομέα, που καλείται να αντιμετωπίσει τόσους κινδύνους σωρευτικά. Το συνέδριο της BOUSSIAS και της PRMIA αποδείχθηκε το καλύτερο «βήμα» για να εκφραστούν απόψεις και να παρουσιαστούν λύσεις.

Το Risk Management & Compliance Conference της Boussias και της PRMIA για τον τραπεζικό τομέα, που πραγματοποιήθηκε στις 8 Ιουλίου με φυσική παρουσία (έπειτα από τρία χρόνια) και μεγάλη επιτυχία στους φιλόξενους χώρους του ξενοδοχείου Divani Caravel, εστίασε στους υφιστάμενους και τους νέους κινδύνους (Market-driven, Operational, Non-Performing Loans, Credit, Digital Transformation Risks) καθώς και στην αυτοματοποίηση της Συμμόρφωσης για Βιώσιμη Ανάπτυξη.

Κι όπως θα ανέμενε κανείς, κοινή ήταν η παραδοχή απ’ όλους τους ομιλητές ότι βασική προτεραιότητα παραμένει η κατ’ αρχήν αναγνώριση και «ταυτοποίηση» των -αυξημένων λόγω πληθώρας εποχικών και μη λόγων- κινδύνων, πριν περάσουμε στην καθαυτή αντιμετώπιση.

Ενώ, παράλληλα, επισημάνθηκε ότι το καθεστώς αβεβαιότητας λόγω των διαδοχικών κρίσεων (οικονομική, υγειονομική, γεωπολιτική κι έπεται συνέχεια) κρύβει μεν πολλούς κινδύνους, αλλά ταυτόχρονα και ευκαιρίες για όσους τις διακρίνουν και τις αδράξουν.

Οι δράσεις και αντιδράσεις της μονίμως ευμετάβλητης αγοράς, ο συνεχιζόμενος ψηφιακός μετασχηματισμός σε πολλαπλά επίπεδα, οι κυβερνοαπειλές που πολλαπλασιάζονται, η εντεινόμενη κλιματική αλλαγή σε συνδυασμό με την παρούσα ακόμα πανδημία, ο καίριος και σε πολλές περιπτώσεις καταλυτικός ρόλος που παίζει ολοένα περισσότερο η ψηφιακή τεχνολογία στην καθημερινότητά μας, αλλά και η χρεία ελέγχου της, όλα αποτελούν παράγοντες (και συγχρόνως μεταβλητές) στην εξίσωση που καλούνται να επιλύσουν τόσο ο συγκεκριμένος χώρος, όσο και η κοινωνία στο σύνολό της, καθ’ οδόν προς τη βιώσιμη ανάπτυξη, η οποία παραμένει ο πάγιος (πλην, ανέφικτος για την ώρα) στόχος.

Οι τρεις ενότητες του συνεδρίου -που συντόνισε ο δημοσιογράφος Παναγιώτης Μαρκέτος και είχε ως κύριους χορηγούς την ΕΥ, τη Moody’s Analytics και τη SAS) εστίασαν στο σημερινό και μελλοντικό τοπίο, όσον αφορά στη διαχείριση κινδύνων και τη συμμόρφωση προς τους κανόνες (Overview of the current & future Risk & Compliance Landscape), στη βελτίωση του ελέγχου των κινδύνων με στόχο τη λειτουργική αριστεία (Risk Monitoring Leverage towards Operational Excellence), καθώς και στις τεχνολογίες αιχμής οι οποίες προσφέρουν λύσεις για την αντιμετώπισή τους και τη συμμόρφωση προς το ισχύον πλαίσιο, όπως η αυτοματοποίηση ροών και η έξυπνη διαχείριση δεδομένων (High-Tech & Cutting-Edge Technologies empowering Risk, Regtech & Suptech Solutions – Automating flows, Intelligent Data management).


Γιώργος Νασούλης, General Manager / Group CDO, Τράπεζα Πειραιώς
«Κύριος σκοπός μας είναι το συνέδριο αυτό να αποτελέσει έναν χώρο όπου θα συγκεντρώνονται όλα τα στελέχη, έχοντας τη δυνατότητα ανταλλαγής απόψεων, εμπειριών, τεχνογνωσίας και προβληματισμών, οι οποίοι σχετίζονται με τους τομείς της διαχείρισης κινδύνων και της συμμόρφωσης στους ευρύτερα χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς. Ένα συνέδριο που, με τη δική σας συνδρομή και συμμετοχή, αποτελεί θεσμό, έχει αποκτήσει τον δικό του χώρο, έχει το δικό του κοινό και, φυσικά, το δικό του αναγνωρίσιμο στίγμα».

Μιχαήλ Χαραλαμπίδης, Chief Risk Officer, Ελληνικό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, Regional Director, PRMIA Greece Chapter
«Σ’ αυτό το γεμάτο προκλήσεις, αβεβαιότητα και διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον, το ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα καλείται για μια ακόμα φορά να επιδείξει τις απαιτούμενες αντοχές αλλά και καινοτόμες ιδέες για την αντιμετώπιση και αυτής της κρίσης. Ήδη, μετράμε πάνω από 10 χρόνια διαδοχικών κρίσεων, στις οποίες η κοινωνία, η οικονομία, αλλά και το τραπεζικό σύστημα έχουν επιδείξει σημαντικότατες αντοχές. Εκτιμώ ότι το σημερινό συνέδριο μέσω των ομιλητών και των πάνελ θα αποπειραθεί να δώσει κάποιες απαντήσεις (στα ζητούμενα της εποχής) ή ακόμα κι αν δεν τα καταφέρει, τουλάχιστον θα προωθήσει τον σχετικό προβληματισμό».

Γεώργιος Σαραντόπουλος, Associate Partner, Business Consulting, EY
«Η τάση είναι η σταδιακή χρησιμοποίηση νέων δεδομένων στην ανάπτυξη των υποδειγμάτων, τα οποία προέρχονται (ενδεικτικά) από εσωτερικές πηγές (δηλ. δεδομένα συναλλαγών, καταθέσεων, πληρωμών, εμβασμάτων κλπ.) ή εξωτερικές (πχ. δεδομένα open banking, δεδομένα κλιματικού – περιβαλλοντικού κινδύνου, όπως εκπομπές CO2, πιστοποιητικά ακινήτων, στοιχεία κατανάλωσης ενέργειας, δεδομένα για την εκτίμηση του social risk κλπ.). Επίσης, και πληροφορίες σε μορφή κειμένου από transcripts, newsfeeds πχ. μέσω websites, αλλά κι από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης».

Κώστας Λογοθέτης, Head of Credit Risk Management, Senior Director, Τράπεζα Πειραιώς
«Είναι ουσιώδους σημασίας η ανάπτυξη ενός συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης, δηλ. της αναγνώρισης ανοιγμάτων υψηλού κινδύνου, από πελάτες που έχουν υψηλή πιθανότητα να επιδεινωθεί η πιστοληπτική τους διαβάθμιση το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα. Σημαντικό θέμα, προκειμένου να διατηρήσουμε το επίπεδο των μη-εξυπηρετούμενων δανείων στο επιθυμητό επίπεδο και να αποτρέψουμε αυτά, αλλά και τις νέες ανάγκες για cost of risk. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με συγκεκριμένο πλαίσιο μεθοδολογιών και governance, που θα οδηγούν στην προληπτική και αποτελεσματική διαχείριση τέτοιων ανοιγμάτων, με καθαρά βήματα και accountable stakeholders».

James Partridge, Senior Director, Risk Solutions Practice, Moody’s Analytics
Οι κανονισμοί για το ESG είναι αποσπασματικοί και η διαχείρισή τους δύσκολη: διαφορετικές χώρες έχουν διαφορετικούς στόχους, όσον αφορά στο δικό τους αποτύπωμα άνθρακα, ενώ δίνουν και διαφορετικές ερμηνείες, με αποτέλεσμα να υιοθετούν διαφορετικούς κανονισμούς, για να υποστηρίξουν τους δικούς τους στόχους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την ύπαρξη τεράστιας διαφοροποίησης σ’ ό,τι αφορά στο πλαίσιο μετρήσεων για ESG, αφού χρησιμοποιούνται διαφορετικές παράμετροι και κανόνες – πολύ μεγάλο μπέρδεμα, το οποίο εκτείνεται και στα δεδομένα τα οποία υποστηρίζουν τους στόχους καθεμιάς. Ως εκ τούτου, η έλλειψη διαφάνειας, καθώς υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τρόπο για να μετρήσεις κάτι, όπως πχ. οι βιώσιμες επενδύσεις, δυσχεραίνει τη σύγκριση των επιδόσεων. Πάντως, σ’ ό,τι αφορά στους κανονισμούς στον χώρο του ESG και μάλιστα, σε σχέση με την κλιματική αλλαγή, οι Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται μπροστά, αξιοποιώντας με σωστό τρόπο τα data analytics…

Δημήτρης Στασινόπουλος, Resilience & Data Governance Director, Priority
Η πρότασή μας αφορά στον ψηφιακό μετασχηματισμό, την αυτοματοποίηση του risk management, καθώς επίσης -για να έχουμε μια περισσότερο ολιστική προσέγγιση- του governance και του compliance. Υπάρχουν σύγχρονες πλατφόρμες λογισμικού με λύσεις για όλους τους τύπους οργανισμών, ανεξαρτήτως μεγέθους. Τα οφέλη για τον Risk Manager, είναι ό,τι θα περίμενε κανείς από ένα σύγχρονο λογισμικό: έξυπνες οθόνες, dashboards, οι οποίες δίνουν συνοπτική εικόνα προς κάθε ενδιαφερόμενο (εποπτική αρχή, επιθεωρητή, τη διοίκηση κλπ.), με δυνατότητα alerts και notifications, action lists με εκκρεμότητες και, βεβαίως, ακριβές reporting. Φυσικά, προβλέπουν διασύνδεση με τις άλλες υπηρεσίες της εταιρίας (compliance, audit, governance) και αξιοποιούν όλο το διαθέσιμο υλικό, για τακτικό επανυπολογισμό του ρίσκου.

Βασίλης Μπούκας, Associate Partner, McKinsey & Company
Παρότι πολλές τράπεζες έχουν πλέον ξεκινήσει το «ταξίδι» τους στο digital lending, αυτές που το κάνουν καλά, προσφέρουν τρία βασικά πράγματα: 1. Εξασφαλίζουν (στην ιστοσελίδα τους) μια πολύ απλή και σχεδόν ενστικτώδη εμπειρία στον πελάτη 2. Έχουν σχεδόν μηδενικό χρόνο λήψης απόφασης, ειδικά για τα μικρότερα, retail δάνεια, αλλά και μονοψήφιο αριθμό ημερών για τα πιο περίπλοκα ή και corporate προϊόντα. 3. ενσωματώνουν καινοτομικές λύσεις στη διαδικασία λήψης αποφάσεων (Decision innovation), κάτι που έχει να κάνει με τα μοντέλα που «χτίζουμε» και τα στοιχεία που λαμβάνει υπόψιν του το σύστημα.

Κατερίνα Κόνιαρη, Principal, Head of Risk Management | Financial Services, Grant Thornton
Αν κοιτάξουμε προσεκτικότερα στο εσωτερικό των τραπεζών και στα οικονομικά τους στοιχεία, αναμένονται σημαντικότατες επιπτώσεις σε θέματα παρακολούθησης επιτοκιακού κινδύνου, κινδύνου αγοράς και γενικότερα μείωσης κάποιων κερδών, όσο βρίσκεται εν εξελίξει ο πόλεμος. Σε συνδυασμό με τα ειδικότερα χαρακτηριστικά κάθε τράπεζας και το χαρτοφυλάκιό της, όσον αφορά και στις επιπτώσεις από την αύξηση των επιτοκίων, αξίζει να σημειωθούν οι πολύ θετικές επιδόσεις που παρουσίασαν μεγάλες -ευρωπαϊκές κυρίως- τράπεζες, μέσα από συναλλαγές hedging – αποτελέσματα που, δυστυχώς, δεν είναι εύκολο να επαναληφθούν στο μέλλον.

Θεόδωρος Αθανασόπουλος, CEO, Cepal Group
Αυτό που σταδιακά γίνεται για τα «κόκκινα» δάνεια, ακολουθεί μια πορεία, από πλευράς εποπτών, για τη σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος. Έχουμε κάνει κάποια βήματα, που είναι η μείωση των «κόκκινων» δανείων από τις τράπεζες, η δημιουργία εξειδικευμένων εταιριών προκειμένου να μην υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων και, στη συνέχεια, μια σειρά νομοθετικών και εποπτικών αλλαγών, οι οποίες επηρεάζουν την εξέλιξη των δανείων. Όσον μας αφορά σαν χώρα, αυτό που πρέπει να δούμε πολύ σοβαρά (ερευνώντας πώς θα προσαρμοστεί ο Ευρωπαίος επόπτης σ’ αυτό), είναι τι θα γίνει με το μέρος των δανείων που έχουν βγει εκτός τραπεζικού συστήματος, έχουν περάσει από διαδικασία αναδιάρθρωσης και πλέον είναι «πράσινα». Πόσο γρήγορα και με ποιο τρόπο αυτά θα μπορέσουν σταδιακά να ενταχθούν στο τραπεζικό σύστημα κι αν θα μπορέσουν οι τράπεζες να είναι ένας εκ των δυνητικών αγοραστών τέτοιων πακέτων.

Φωτεινή Ιωάννου, General Manager, Troubled Assets Unit, Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος
Κοιτώντας μπροστά και με δεδομένο ότι έχουμε πλέον ένα νέο πλαίσιο -το νέο πτωχευτικό, που το κύριο σημείο του και η καινοτομία την οποία φέρνει στο περιβάλλον μας είναι ο νέος εξωδικαστικός, ένα εργαλείο που όλοι μας (των servicers περιλαμβανομένων, καθώς αυτοί κυριαρχούν στο οικοσύστημα των μη-εξυπηρετούμενων), θα πρέπει να δούμε πώς μπορούμε να το αξιοποιήσουμε όσο γίνεται περισσότερο. Πήρε πολύ χρόνο να σχεδιαστεί το νέο πλαίσιο και συνεργαστήκαμε πολύ στενά με το υπουργείο και τους νομικούς, για να φτιαχτεί η πλατφόρμα. Δεν είμαστε ακόμα εκεί που θα θέλαμε, όσον αφορά στην αποτελεσματικότητα του εξωδικαστικού, δεν έχουμε ακόμα να δείξουμε πολλά πράγματα, αλλά ξεπεράσαμε τις παιδικές ασθένειες, σε θέματα πλατφόρμας, data, συνεργασίας κλπ. κι έχουμε μπροστά μας μια πολύ μεγάλη ευκαιρία να χρησιμοποιήσουμε το νέο πλαίσιο για να δώσουμε βιώσιμες λύσεις στους δανειολήπτες, ικανοποιώντας τις ανάγκες τους προς όλους τους πιστωτές.

Θεόδωρος Μαθηκολώνης, Deputy CEO, Qquant
Θα πρέπει να υπάρξει -όπως συνέβη και στην Ιταλία- αυστηρότερο πλαίσιο στη δημιουργία της δευτερογενούς αγοράς. Ο «Ηρακλής» κατάφερε και δημιούργησε μια νέα αγορά, με νέους παίκτες – εμφανίζονται νέοι επενδυτές, με άλλο προφίλ, που θέλουν να πάρουν κομμάτια στη δευτερογενή αγορά, αλλά είναι σημαντικό να ξαναδούμε τα κριτήρια απόδοσης υπό άλλο πρίσμα, διότι υπάρχει ανησυχία κατά πόσο όλες αυτές οι τιτλοποιήσεις θα δημιουργήσουν στο μέλλον πρόβλημα, ακόμα και στην ίδια την κυβέρνηση…

Μαρία Βέργη, General Manager Commercial Restructuring Solutions, Intrum Hellas
Η κουλτούρα πληρωμών στην Ελλάδα ήταν για πολλά χρόνια θέμα: ο μέσος χρόνος αποπληρωμής για νοικοκυριά και επιχειρήσεις, ακόμα και πριν από την κρίση χρέους, ήταν σαφώς μεγαλύτερος από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, μπήκαμε με αυξημένες ημέρες πίστωσης κι αυτό συνεχίστηκε τα επόμενα χρόνια. Από το ’19 τα νοικοκυριά «μαζεύτηκαν», αλλά όχι οι επιχειρήσεις που μάλιστα διέγραφαν υψηλό ποσοστό των εμπορικών τους απαιτήσεων, διπλάσιο του ευρωπαϊκού ΜΟ, πλήττοντας την ανταγωνιστικότητά τους. Το ’21, όμως, παρατηρήσαμε σημαντικότατη βελτίωση στα νοικοκυριά, αλλά πλέον και στις επιχειρήσεις, που προσπαθούν να τηρήσουν τους όρους και να γυρίσουν σελίδα…

Χρήστος Αδάμ, Group CRO, Eurobank
Η γεωπολιτική κρίση της Ουκρανίας έχει φέρει αρκετές αλλαγές στο μακρο- περιβάλλον, με βασικότερο πρόβλημα το θέμα του πληθωρισμού που έχει σπάσει παγκοσμίως όλα τα ρεκόρ και στην Ελλάδα έχει αισίως ξεπεράσει το 10%. Το μεγαλύτερο πρόβλημα στο τραπεζικό σύστημα είναι το asset quality και τι επιπτώσεις θα έχει η αύξηση του πληθωρισμού και η ακρίβεια, αλλά και τι θα γίνει με τα επιτόκια. Το ενθαρρυντικό είναι ότι, στα αποτελέσματα του πρώτου πενταμήνου, οι τράπεζες έδειξαν πως δεν έχουν επηρεαστεί, καθώς όλη αυτή την περίοδο είχαν οργανωθεί και «οχυρωθεί» πολύ καλά, αντίθετα με όσα έλεγαν οι ‘Κασσάνδρες’…

Σπύρος Ανδρονικάκης, Group CRO, Alpha Bank
Το πρόβλημα της συγκέντρωσης κινδύνου, που μας απασχολεί όλους, πρέπει να το ξεχωρίσουμε σε δυο επίπεδα: σε κλάδους και σε μεγάλους ομίλους. Η χρήση των κεφαλαίων από το Ταμείο Ανάκαμψης & Ανθεκτικότητας προσθέτει άλλον έναν πιστωτή στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα, που μειώνει την έκθεση, κι αυτός είναι τα χρήματα που μπαίνουν στη χώρα. Το τυπικό σχήμα, που όλοι ξέρουμε, είναι 40-40-20 (ΕΕ-τράπεζες-ίδια κεφάλαια). Υπάρχει, επίσης, από τις τράπεζες η όρεξη να κοινοπρακτούν τα δάνεια, μοιράζοντας τον κίνδυνο μεταξύ τους. Τέλος, υπάρχουν πλέον αποπληρωμές δανείων απ’ όλες τις τράπεζες, άρα ο κίνδυνος συγκέντρωσης μειώνεται.

Γιάννης Σταμούλης, Executive General Manager – Group CRO, Τράπεζα Πειραιώς
Θωρώ ότι μπαίνουν τα θεμέλια και οι ισχυρές βάσεις για θετικές προοπτικές ανάπτυξης. Φυσικά, οι προκλήσεις λόγω πληθωριστικών πιέσεων παραμένουν και λαμβάνονται διάφορα πολιτικά μέτρα για να ενισχυθούν οι οικονομίες μέσω επιδοτήσεων, ώστε να μετριαστεί ο αντίκτυπος σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Όλες οι τράπεζες δημοσιεύσαμε ισχυρά οικονομικά αποτελέσματα, συμπεριλαμβάνοντας σχέδια χρηματοδότησής τους, καθώς η ανάπτυξη αυξάνει την επενδυτική διάθεση και γενικότερα τη ζήτηση για δανεισμό. Το τραπεζικό σύστημα είναι έτοιμο να ανταποκριθεί σ’ αυτή την πρόκληση.

Ιωάννης Βαγιωνίτης, Chief Risk Officer, Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος
Η κλιματική αλλαγή και οι κίνδυνοι που προκύπτουν από τις αλλαγές στις κλιματικές συνθήκες έχουν έρθει πολύ έντονα στο προσκήνιο και πραγματικά αποτελούν προτεραιότητα σε επίπεδο κρατών – εποπτών – επιχειρήσεων και, βέβαια, τραπεζών. Τι θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε τα επόμενα χρόνια; Οι οικονομίες θα πρέπει να μεταβούν σε χαμηλές εκπομπές άνθρακα κι αυτό είναι κίνδυνος και ευκαιρία μαζί, τόσο για τις επιχειρήσεις, όσο και για τις τράπεζες. Η σημαντική επίδραση που ενδέχεται να έχουν στην πραγματική οικονομία οι φυσικές καταστροφές είναι άτι που πρέπει να αντιμετωπίσουμε, γιατί θα έρθει! Η Εθνική έχει ήδη συμπεριλάβει τον κλιματικό κίνδυνο στο risk taxonomy…

Alessandra Villa, SAS EMEA Business Solutions Leader-Banking Risk
Ιδιαίτερη σημασία (στη διαχείριση του κύκλου δανεισμού) έχει η διαχείριση του ίδιου του πελάτη. Πρέπει να προβλέψεις τις επόμενες κινήσεις του, οπότε πρέπει να στηθεί ένα σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης, αλλά και να προετοιμαστούν τα πιθανά σενάρια για τη διαχείριση των προβλημάτων και την ανάκτηση των απωλειών, με υπολογισμό των σωστών ποσοστών και βέλτιστη σχεδίαση των αναγκαίων ενεργειών. Σ’ όλα αυτά, είναι σημαντική η βοήθεια της τεχνολογίας στην εκτίμηση της κατάστασης, με τον συσχετισμό των πληροφοριών από διάφορες πηγές και των σχετικών δεδομένων (χάρη και στο open banking), για τη δημιουργία μιας κατά το δυνατόν ολοκληρωμένης εικόνας του πελάτη που θα διευκολύνει τη λήψη αποφάσεων αυτοματοποιημένα και, ει δυνατόν, σε πραγματικό χρόνο.

Παναγιώτης Τακόπουλος, Partner, Financial Services Advisory, PwC Greece
Το ESG βρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας, είναι ο «νέος ψηφιακός μετασχηματισμός» -αν τον δούμε κι αυτόν ως «νέα κανονικότητα»- τρέχοντας παράλληλα με εκείνον που υλοποιούν οι τράπεζες, οι οποίες περνούν στη νέα εποχή, έχοντας «καθαρίσει» τους ισολογισμούς τους, έχοντας κάνει όλες τις οργανικές και μη-οργανικές κινήσεις για ρευστότητα και κερδοφορία και θέλοντας πλέον να δουν πώς θα ανταπεξέλθουν καλύτερα στην επόμενη ημέρα.

Φώτης Παναγιωτόπουλος, Financial Services Strategy & Consulting Lead, Accenture
Τα δεδομένα αποτελούν τον βασικό καταλύτη τόσο για τον σχεδιασμό της ευρύτερης ESG στρατηγικής και των συστημάτων μέτρησης της αποδοτικότητας, όσο και για τον σχεδιασμό και υλοποίηση των πυλώνων αυτής, όπως ο σχεδιασμός ενός βιώσιμου λειτουργικού μοντέλου για βελτιστοποίηση του κόστους λειτουργίας, ο σχεδιασμός νέων βιώσιμων προϊόντων και υπηρεσιών με στόχο την περαιτέρω ανάπτυξη και η επαύξηση των μοντέλων διαχείρισης κινδύνων, με νέα ESG κριτήρια, ταυτόχρονα με την υλοποίηση νέων κανονιστικών απαιτήσεων, όπως πχ. τα stress tests της ΕΚΤ για τον κλιματικό κίνδυνο.

Ian Bell, CEO, Prime Collateralized Securities (PCS)
Υπάρχει μια νέα μορφή κεφαλαιακής κρίσης -πολύ πρόσφατη- την οποία βιώνουμε όχι ως αποτέλεσμα οικονομικών δυσκολιών, αλλά ως αποτέλεσμα ρυθμιστικών επιταγών. Όλα πηγαίνουν καλά, εκτός του ότι έχουμε τις διαδοχικές «Βασιλείες» μαζί με πολλούς ακόμα κανονισμούς, οι οποίοι επιβάλλουν αλλαγές στην κεφαλαιακή δομή των τραπεζών, στο πλαίσιο της εποπτείας της αγοράς. Η δεύτερη κρίση που ζούμε, έχει να κάνει αποκλειστικά με τις αυξανόμενες ρυθμιστικές απαιτήσεις…

Καθ. Γεώργιος Σκιαδόπουλος, Καθηγητής Queen Mary Univ. London & Πανεπιστήμιο Πειραιώς – Διευθυντής, Institute of Finance & Financial Regulation
Οι προκλήσεις, όσον αφορά στους κλιματικούς κινδύνους, είναι αρκετές, καθώς πρόκειται για ένα πολυδιάστατο πρόβλημα, τόσο από πλευράς φυσικών κινδύνων (όπως οι φυσικές καταστροφές), όσο και μεταβατικών κινδύνων (ως αποτέλεσμα της μετάβασης σε μια οικονομία χαμηλού αποτυπώματος άνθρακα) Για την αντιμετώπισή τους υιοθετούνται νόμοι και κανόνες (πχ. ο ρυπαίνων πληρώνει) και παράλληλα, δρομολογούνται αλλαγές στη χρησιμοποιούμενη τεχνολογία – οι αυτοκινητοβιομηχανίες, για παράδειγμα, περνούν από Hi σε Low-Carbon λύσεις. Ενώ, μια άλλη μεγάλη πρόκληση είναι πως η σχετική με ESG ratings πληροφόρηση, δεν είναι καθόλου ξεκάθαρη.

Μαριαλένα Αθανασοπούλου, Ειδική Γραμματέας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, Υπουργείο Οικονομικών
Το πιο σημαντικό επίτευγμα των τελευταίων ετών δεν είναι μόνο οι κυβερνητικές πρωτοβουλίες, αλλά το γεγονός ότι όλοι οι παράγοντες στο τραπεζικό σύστημα -οι πιστωτές, το υπουργείο- μπορούν να κάθονται και να συζητούν τα προβλήματά τους. Αυτός είναι ένας από τους λόγους πως έχουν γίνει βαθιές αλλαγές, τα τελευταία χρόνια, κι έχει δημιουργηθεί ένα πολύ θετικό κλίμα στο οποίο όλοι μας -και ειδικά η εθνική οικονομία, αλλά και το τραπεζικό σύστημα- βρίσκονται σε μια πάρα πολύ καλή κατάσταση.

Δρ. Τάσος Αναστασάτος, Chief Economist Ομίλου, Eurobank – Πρόεδρος Επιστημονικού Συμβουλίου, Ελληνική Ένωση Τραπεζών
Πολλές οικονομίες της Δύσης έχουν χαρακτηριστικά πολύ υψηλού χρέους, δημόσιου και ιδιωτικού. Ο πληθωρισμός είναι ο πιο «αναίμακτος» τρόπος να διαβρωθεί η αξία του χρέους. Φοβάμαι ότι δεν πρόκειται, λοιπόν, να βιαστούν να τον μειώσουν τόσο οι Κεντρικές Τράπεζες, όσο και οι χαράσσοντες πολιτική…

Δρ. Παναγιώτης Καπόπουλος, Chief Economist, Διευθυντής Οικονομικών Μελετών & Ανάλυσης, Alpha Bank
Στις αγορές κεφαλαίου, ο πληθωρισμός και η άνοδος των επιτοκίων έχει προεξοφληθεί σε μεγάλο βαθμό – αν πάμε σε σενάριο στασιμοπληθωρισμού, θα έχουμε κλάδους που θα πληγούν με μεγαλύτερη απώλεια κερδοφορίας. Όσο για τις χώρες-αδύναμους «κρίκους» που έχουν χαμηλή πιστωτική διαβάθμιση (της Ελλάδας συμπεριλαμβανομένης), κάθε περίπτωση είναι διαφορετική αλλά όλες μοιράζονται τρία σημεία από τα οποία εξαρτώνται: την εξέλιξη των επιτοκίων, το πόσα ελλείμματα θα κάνεις στηρίζοντας τους πολίτες και το ύψος του ονομαστικού ΑΕΠ.

Δρ. Νικόλαος Μαγγίνας, Επικεφαλής Οικονομολόγος, Εθνική Τράπεζα Ελλάδος
Όσον αφορά στον πληθωρισμό, βιώνουμε την απόλυτη καταιγίδα… από την ανάποδη! Είχαμε μια γρήγορη αναθέρμανση της οικονομίας, που μας έκανε να νομίσουμε ότι είναι προσωρινός και μπορεί να αποκλιμακωθεί ώστε το β’ εξάμηνο του ’22 να είχαμε ακόμα και αρνητικό πληθωρισμό, όμως, από τον Φεβρουάριο τα πράγματα άλλαξαν ριζικά – η κρίση στην Ουκρανία δείχνει να μονιμοποιεί κάποια πράγματα, στο σκέλος της ενέργειας, αλλά ταυτόχρονα υπογραμμίζει ότι κάποιες διαταραχές στην παγκόσμια τροφοδοτική αλυσίδα έχουν δημιουργήσει νέες ζώνες εμπορίου, στο πλαίσιο μιας βίαιης αναδιάταξης.

Δρ. Μιχαήλ Μητσόπουλος, Διευθυντής, Τομέας Επιχειρηματικού Περιβάλλοντος & Ρυθμιστικών Πολιτικών, ΣΕΒ
Γίνονται μεταρρυθμίσεις και έχουν ενταχθεί πολύ σημαντικά έργα στο Ταμείο Ανάκαμψης. Αν συνεχίσουμε τις μεταρρυθμίσεις σ’ αυτόν τον χώρο – έργα πχ. στα ενεργειακά δίκτυα, υποστήριξη της παραγωγής κλπ. η λίστα είναι τεράστια και υπάρχει στον χάρτη του κυβερνητικού έργου- με την αποφασιστικότητα που έχουμε δει τα τελευταία χρόνια, με τα κενά του puzzle να συμπληρώνονται, τότε πραγματικά μπορούμε να δούμε μια Ελλάδα που δεν την περιμέναμε, που παράγει – αρκεί να αδράξουμε την ευκαιρία!

Ηλίας Ξηρουχάκης, CEO, Ελληνικό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας
Η ραγδαία βελτίωση της ποιότητας των στοιχείων ενεργητικού (των τεσσάρων συστημικών τραπεζών) συνεχίζει να μας εκπλήσσει θετικά, όπως αυτή απεικονίζεται μέσω του σημαντικά χαμηλότερου κόστους κινδύνου, που στο τέλος του ’22 και του ’23 αναμένεται να φτάσει τις 60-70 μονάδες βάσης -από 350 και 360, στο πρόσφατο παρελθόν- ανάλογα με την ταχύτητα απορρόφησης και τα επίπεδα κάθε τράπεζας. Παραμένουμε αισιόδοξοι και -σύμφωνα με ισχυρές δεσμεύσεις των διοικήσεών τους προς το επενδυτικό κοινό- αναμένουμε να εμφανιστεί αυξημένη κερδοφορία από οργανική δραστηριότητα το επόμενο χρονικό διάστημα…