Νοέμβριος 2022 Archives

Όταν το Regtech συνάντησε το Finance

Posted on 11 Νοεμβρίου 2022 by Βαγγέλης Βαγγελάτος

Το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ είχε εδώ και καιρό αναγνωρίσει ότι από το 2008 ως το 2016 οι ρυθμιστικοί κανόνες που επηρεάζουν μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις έχουν αυξηθεί κατά 492%. Η πανδημία και η ψηφιοποίηση που έφερε ανέβασαν και άλλο το ποσοστό, αφού ακόμα μεγαλύτερα πλήθη στράφηκαν στον ψηφιακό κόσμο για συναλλαγές και υπηρεσίες.

Αποτέλεσμα; Έρευνες όπως αυτή της ResearchandMarkets «RegTech Market: Global Industry Trends, Share, Size, Growth, Opportunity and Forecast 2022-2027», να υπολογίζουν ότι η παγκόσμια αγορά Regtech που εκτιμήθηκε στα 8,7 δις δολάρια το 2021 θα φτάσει τα 29.2 δις ως το 2027 με μέσο ετήσιο όρο ανάπτυξης 22,7%.

Μόλις λίγους μήνες μετά, η Grand View Research επανεκτίμησε προς τα επάνω την δυναμική του φαινομένου regtech και υπολόγισε ότι τα μεγέθη αυτά θα έχουν σχεδόν επιτευχθεί μέχρι το τέλος του 2022.

Ενώ στη συνέχεια και με ρυθμό ανάπτυξης 52% στον σχετικό με τα κανονιστικά πλαίσια τομέα της αγοράς τεχνολογίας ως το 2025, οι software λύσεις κανονιστικών πλαισίων και συμμόρφωσης θα φτάσουν τα 55,28 δις δολάρια.

Εντυπωσιακό; Μην βιάζεστε… Η πιο πρόσφατη από τις έρευνες που δημοσίευσε η Juniper Research ανεβάζει ακόμα ψηλότερα τον πήχη των επιδόσεων -τουλάχιστον των οικονομικών μεγεθών- του regtech. Και μιλά για συνολική δαπάνη 68 δις δολαρίων μέχρι το τέλος του 2022 και 200% άνοδο μέσα στα επόμενα χρόνια, που θα ανεβάσει την συνολική δαπάνη για regtech στα 204 δις δολάρια ως το 2026! Τι ακριβώς συμβαίνει;

Η βασική διαφορά της τελευταίας έρευνας με τίτλο «Regtech: Emerging Trends, Regulatory Impact & Market Forecasts 2022 -2026» με τις προηγούμενες εστιάζει ιδιαίτερα στον χρηματοπιστωτικό τομέα και τις ανάγκες του. Ερμηνεύει έτσι τη δυναμική μέσα από το πρίσμα των αναγκών του χρηματοπιστωτικού οικοσυστήματος τη δεδομένη περίοδο. Κατά την Juniper Research 330 εκατομμύρια νέοι τραπεζικοί λογαριασμοί θα προσθέσουν τα data τους, αλλά και τις ανάγκες τους σε διαδικασίες digital onboarding μέχρι το 2025. Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος της κλιμάκωσης -και λόγω πανδημίας- μέχρι το 2020 το πλήθος των αντίστοιχων λογαριασμών με τα βίας άγγιξε τα 184 εκατομμύρια.

**Χαρούλα Απαλαγάκη, Γενική Γραμματέας, Ελληνική Ένωση Τραπεζών**
Με τις νέες τεχνολογίες αναδύονται και νέοι κίνδυνοι, όπως η ασφαλής διαχείριση δεδομένων, η εξάρτηση από υποδομές τρίτων, η πρόληψη και αντιμετώπιση ηλεκτρονικών απατών. Η διαχείριση αυτών των κινδύνων απαιτεί εγρήγορση, επενδύσεις και εξειδικευμένο προσωπικό

Όπως μας λέει και η Χαρούλα Απαλαγάκη, Γενική Γραμματέας, Ελληνική Ένωση Τραπεζών «οι νέες τεχνολογίες έρχονται για να επιλύσουν δυσλειτουργίες ή “γραφειοκρατικές” διαδικασίες στις καθημερινές τραπεζικές εργασίες. Ενδεικτικά και μόνο, η υπηρεσία “Συστηθείτε” (Know Your Customer – eGov KYC) που αναπτύχθηκε σε συνεργασία με το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης ήρθε να επιλύσει ένα χρόνιο ζήτημα γραφειοκρατίας σε σχέση με τα έγγραφα πιστοποίησης της ταυτότητας και των εισοδημάτων φυσικών προσώπων-πελατών ή δυνητικών πελατών των τραπεζών, τα οποία απαιτούνται από την ισχύουσα νομοθεσία, ψηφιοποιώντας τη σχετική διαδικασία, με προφανή τη διευκόλυνση του συναλλασσόμενου».

Όταν η συζήτηση μας φτάνει στο βασικότερο ερώτημα αν τελικά το regtech δίνει νέες λύσεις ή αντικαθιστά τα παλιότερα προβλήματα με νέα, η οπτική από την θέση της στο τραπεζικό οικοσύστημα είναι ξεκάθαρη. «Με τις νέες τεχνολογίες αναδύονται συχνά και νέοι κίνδυνοι, όπως η ασφαλής διαχείριση των δεδομένων, η εξάρτηση από υποδομές τρίτων, η λειτουργική ανθεκτικότητα στον κυβερνοχώρο, η πρόληψη και αντιμετώπιση ηλεκτρονικών απατών.

Η διαχείριση των εγγενών αυτών κινδύνων απαιτεί διαρκή εγρήγορση, επενδύσεις και εξειδικευμένο προσωπικό για τη διατήρηση υψηλού επιπέδου εμπιστοσύνης των πελατών των τραπεζών, καταναλωτών και επιχειρήσεων».

Τα δεδομένα την επιβεβαιώνουν, καθώς την ίδια στιγμή -και μόνο για το έτος 2021- τα πέντε «ακριβότερα» πρόστιμα που «έπεσαν» σε τράπεζες για παραβιάσεις συμμόρφωσης και παραβίασης κανονιστικών πλαισίων ήταν: 480 εκατομμύρια ευρώ στην ολλανδική τράπεζα ABN Amro, 264 εκατομμύρια λίρες στην βρετανική τράπεζα NatWest, 147 εκατομμύρια λίρες στην ελβετική Credit Suisse, 125 εκατομμύρια δολάρια στην JPMorgan και 120 εκατομμύρια δολάρια στην Deutsche Bank. Σχεδόν ενάμιση δις δολάρια “ζημιά” σε ένα μόλις χρόνο, από τις πέντε “πρώτες” μόλις παραβιάσεις, δείχνουν ότι η συγκεκριμένη αγορά έχει μια πληγή που αιμορραγεί ανησυχητικά.

Το κρυφό κόστος της συμμόρφωσης
Όσο επώδυνο όμως και να φαίνεται το κόστος της συμμόρφωσης το βασικότερο του χαρακτηριστικό είναι ότι έχει την μορφή του παγόβουνου.

Έτσι αν και εντυπωσιακό το κόστος από τα πρόστιμα, στην πραγματικότητα το μεγάλο μέρος του κόστους της συμμόρφωσης είναι αθέατο και «κάτω από το νερό». Και αυτό δεν είναι άλλο από το κόστος που έχει στην καθημερινή λειτουργία των χρηματοπιστωτικών οργανισμών, σε χρήμα, εργατώρες και δυναμικό.

Έτσι σύμφωνα με την PWC, το 10 με 15% του εργατικού δυναμικού στο συγκεκριμένο χώρο αφιερώνει χρόνο και ενέργεια για να καλύψει απαιτήσεις συνδεδεμένες με Regulation & Compliance ανάγκες και διαδικασίες. Αυτό εκτιμά πως έχει ένα κόστος άνω των 270 δισεκατομμυρίων για τον χρηματοπιστωτικό τομέα, αφού αναγκάζει για παράδειγμα το σύνολο των αναλυτών να δαπανούν το 90% του χρόνου τους στη συγκέντρωση, οργάνωση και επιβεβαίωση των data τους και μόλις το 10% στην ανάλυση τους.

Ας πάμε τώρα λίγο πίσω στα δεδομένα της δυναμικής του χρηματοπιστωτικού τομέα. Θυμηθείτε τώρα τα 330 εκατομμύρια νέων τραπεζικών λογαριασμών και το digital onboarding τους που περιμένουμε μέχρι το 2025 και πολλαπλασιάστε όλο αυτό το προστιθέμενο ψηφιακό workflow, με τις απαιτήσεις σε συμμόρφωση που θα φέρει μαζί του.

**Μαρία Σωτήρχου Data Governance & Information Security Group Manager, Ευρωπαϊκή Πίστη**
Η πραγματικότητα είναι ότι οι ασφαλιστικές εταιρείες καλούνται να αντιμετωπίσουν πολλαπλούς κανονισμούς σε ένα ολοένα πιο περίπλοκο ρυθμιστικό τοπίο. Επίσης, πολλές φορές, τα ζητούμενα είναι ουσιαστικά τα ίδια, με μικρές διαφοροποιήσεις ή διαφορετικές οπτικές προσεγγίσεις

Όπως μας εξηγεί και η Μαρία Σωτήρχου, Data Governance & Information Security Group Manager στην Ευρωπαϊκή Πίστη, «η regtech τεχνολογία έκανε την εμφάνιση της τα τελευταία χρόνια λόγω της ραγδαίας αύξησης των νομο-κανονιστικών απαιτήσεων και των αντίστοιχων αναφορών, ειδικά στους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς.

Επιπλέον, η πανδημία, όπως και σε πολλούς άλλους τομείς, συνέβαλε στην επιτάχυνση της ανάπτυξης και της ωρίμανσης της συγκεκριμένης τεχνολογίας, με την επιβαλλόμενη αλλαγή των εργασιακών μοντέλων και την ώθηση του ψηφιακού μετασχηματισμού, ωθώντας τις ασφαλιστικές εταιρείες, τους συνεργάτες, τους υπαλλήλους και τους πελάτες τους, να χρησιμοποιήσουν, ως επί το πλείστον, τα ψηφιακά κανάλια για επικοινωνίες και διεξαγωγή των ασφαλιστικών τους δραστηριοτήτων».

Έτσι, όπως αναγνωρίζει και η ίδια και στον κλάδο της «οι χειροκίνητες διαδικασίες είναι πλέον ασύμφορες τόσο από άποψη χρόνου όσο και από άποψη απόδοσης, αυξημένου ρίσκου, σφαλμάτων και το regtech φαίνεται ότι «ήρθε για να μείνει» και να προτείνει πιο αυτοματοποιημένους τρόπους επεξεργασίας, βελτιωμένη αποτελεσματικότητα, ποιότητα αλλά και διαφάνεια.

Παράλληλα, οι ρυθμιστικές αρχές, αναγνωρίζοντας τους διαφορετικούς και συνεχώς αυξανόμενους κινδύνους που επιφέρουν τα νέα επιχειρηματικά μοντέλα, κατανοούν ότι τα υφιστάμενα ρυθμιστικά πλαίσια δεν επαρκούν και αναλαμβάνουν δράσεις για τον εκσυγχρονισμό τους ή την εφαρμογή νέων πλαισίων, οδηγιών, αποφάσεων και απαιτήσεων».

Γι’ αυτό και μελέτες όπως η «Annual Compliance Health Check Report» της εταιρείας regtech SteelEye εκτιμούν ότι το 85% των εταιρειών του ευρύτερου χρηματοπιστωτικού και ασφαλιστικού τομέα θα δαπανήσουν τα ίδια ή περισσότερα ποσά από πέρσι σε υπηρεσίες και τεχνολογίες regtech, καθώς το 90% των οργανισμών κατέγραψαν την τελευταία πενταετία διαρκώς αυξανόμενα κόστη λόγω προβλημάτων συμμόρφωσης, με τη μία στις δέκα εταιρείες να δηλώνει ότι τα κόστη αυτά διπλασιάστηκαν μέσα στο ίδιο διάστημα.

Τεχνητή Νοημοσύνη και Συμμόρφωση
Όλες οι έρευνες συγκλίνουν στο ότι το κύμα δεδομένων, πελατών αλλά και κανονιστικών απαιτήσεων μπορεί να γίνει διαχειρίσιμο μόνο μέσα από τις διεργασίες του αναδυόμενου «Banking as a Service». Σε αυτές το ρόλο του σούπερ-ήρωα καλείται να παίξει το AI, ξεκινώντας από το onboarding και τον KYC μηχανισμό που -σύμφωνα με την Juniper- θα αυξήσει την παρουσία της τεχνητής νοημοσύνης, από το 8% που ήταν μέχρι φέτος στις τραπεζικές διεργασίες αυτών των πεδίων, στο 26% μέσα στην επόμενη τετραετία.

Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι, όπως έχει καταγραφεί σε έρευνες, η αύξηση κατά 18% της χρήσης AI στο digital onboarding, μόνο στο banking το 2020 (σε σχέση με το μόλις 4% προ πανδημίας) εξοικονόμησε 460 εκατομμύρια δολάρια σε κόστος, ενώ παράλληλα βελτίωσε την πελατειακή εμπειρία στο σύνολο της.

Η κατά αναμενόμενη 200% αύξηση της εμπλοκής ΑΙ στον ευρύτερο χρηματοπιστωτικό τομέα, εκτιμάται ότι σε συνδυασμό με τα 330 εκατομμύρια λογαριασμών μέσω digital onboarding μπορεί να εξοικονομήσει άλλα 100 εκατομμύρια δολάρια μόνο το 2026. Αλλά και να διασυνδέσει παράλληλα την παραδοσιακή τραπεζική με την αγορά των κρυπτονομισμάτων μέσω του blockchain οικοσυστήματος!

Γιαυτό και όπως μας πληροφορεί και η Χαρούλα Απαλαγάκη, μια ολόκληρη παλέτα από τεχνολογίες είναι ήδη στο οπτικό πεδίο και της Ελληνικής Τραπεζικής, με πρωταγωνίστριες «την τεχνολογία κατανεμημένου καθολικού (DLT) και blockchain, την αξιοποίηση του σύννεφου (cloud), την «ανοικτή τραπεζική» (open banking/open finance), την τεχνητή νοημοσύνη (artificial intelligence) και «μηχανική μάθηση» (machine learning), και φυσικά την «κανονιστική τεχνολογία» (regtech) στο σύνολο της».

Ιδιαίτερα σημαντικό όμως είναι ότι όταν την καλούμε να διακρίνει εκείνο τον παράγοντα που θα οδηγήσει τις εξελίξεις, ανάμεσα στους διαφορετικής δυναμικής παράγοντες που θα καθορίσουν τις εξελίξεις των τεχνολογιών και θα μορφοποιήσουν το νέο way of business η απάντηση είναι φυσική όσο και άμεση: «Ο άνθρωπος. Διότι σε τελική ανάλυση οι νέες αυτές τεχνολογίες θα πρέπει να γίνουν αποδεκτές από τον τελικό χρήστη-πελάτη. Ως εκ τούτου, θεωρούμε ότι, το σκέλος της ζήτησης θα είναι ο καταλύτης των εξελίξεων το προσεχές διάστημα».

Προκλήσεις και ανάγκες Regulation & Compliance
Ποιες είναι όμως οι πιο επιτακτικές ανάγκες regulation & compliance αυτή τη στιγμή στον κάθε έναν από τους κλάδους του τομέα όπου το Digital Finance εστιάζει;

Για την Χαρούλα Απαλαγάκη από την πλευρά της Ελληνικής τραπεζικής «οι κυριότερες ρυθμιστικές και κανονιστικές εξελίξεις είναι σε επίπεδο ΕΕ, οι οποίες θα επηρεάσουν με τη σειρά τους άμεσα και το εγχώριο χρηματοπιστωτικό (επομένως και το τραπεζικό) σύστημα και επικεντρώνονται:

στη βιώσιμη χρηματοδότηση και στις περιβαλλοντικά βιώσιμες και αειφόρες επενδύσεις,
στην υλοποίηση της νομοθετικής δέσμης για την καταπολέμηση του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας,
στην πρακτική εφαρμογή των κυρώσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε βάρος της Ρωσίας και της Λευκορωσίας,
στη διερεύνηση από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα της πιθανής έκδοσης ψηφιακού ευρώ, και
στις υπηρεσίες πληρωμών με την αναμενόμενη, εντός Σεπτεμβρίου, πρόταση Κανονισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις άμεσες πληρωμές (instant credit transfers) και την αναθεώρηση της

Οδηγίας (ΕΕ) 2015/2366 «για τις υπηρεσίες πληρωμών στην εσωτερική αγορά» (γνωστή με το ακρωνύμιο PSD 2) εντός του 2023.

Από την πλευρά του ασφαλιστικού κλάδου η Μαρία Σωτήρχου αναγνωρίζει ότι οι ρυθμιστικές προκλήσεις ήταν πάντα αυξημένες και διαφαίνεται ότι θα συνεχίσουν προς αυτή την κατεύθυνση.

«Εκτός από τους πλέον παραδοσιακούς τομείς εστίασης όπως είναι οι αναφορές στην Τράπεζα της Ελλάδος, αναφορές βάσει Solvency II, απαιτήσεις IDD, διαδικασίες ξεπλύματος χρήματος κ.α., o «μαραθώνιος» των απαιτήσεων συνεχίζεται, με προτεραιότητα:

Το ιδιωτικό απόρρητο
Την ασφάλεια προσωπικών δεδομένων (GDPR)
Την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο
Την αντιμετώπιση των κινδύνων που επιφέρουν οι συνεργασίες με τρίτους (third party risks)
Την υιοθέτηση των Κατευθυντήριων Γραμμών της Ευρωπαϊκής Αρχής Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων (EIOPA) σχετικά με την ασφάλεια και τη διακυβέρνηση της Τεχνολογίας

Πληροφορικής & Επικοινωνιών (EIOPA-BoS-20-600)».
Όπως μάλιστα μας εξηγεί «μπορεί εύκολα να γίνει αντιληπτό ότι η έγκαιρη, πλήρης και οικονομικά αποδοτική εφαρμογή των κανονισμών και η συμμόρφωση με τις προαναφερθείσες απαιτήσεις, δε μπορεί να πραγματοποιηθεί χωρίς τη βοήθεια της τεχνολογίας και των εργαλείων που αυτή προσφέρει για:

Αρχειοθέτηση και Διαγραφή (Archiving & Retention)
Διαχείριση Ελέγχου (Audit Management)
Παρακολούθηση Συμμόρφωσης (Compliance Tracking)
Συμμόρφωση με τα πρότυπα ISO (ISO Compliance)
Συμμόρφωση με τον κανονισμό GDPR (GDPR Compliance)
Διαχείριση Κινδύνου (Risk Management)
Διαχείριση και καταγραφή διαδικασιών και ροών εργασιών».

Γι[ αυτό, όπως συμπληρώνει, και πολλές νέες τεχνολογίες έχουν ήδη επιστρατευθεί προς την κατεύθυνση αυτή, όπως machine learning, blockchain, AI και πολλές άλλες.

«Η πραγματικότητα όμως είναι ότι οι ασφαλιστικές εταιρείες καλούνται να αντιμετωπίσουν πολλαπλούς -και συχνά αλληλεπικαλυπτόμενους- κανονισμούς σε ένα ολοένα πιο περίπλοκο ρυθμιστικό τοπίο.

Επίσης, πολλές φορές τα ζητούμενα είναι ουσιαστικά τα ίδια, με μικρές διαφοροποιήσεις ή διαφορετικές οπτικές προσεγγίσεις.

Όλα αυτά καθιστούν αρκετά δύσκολη τη θέσπιση αυτοματοποιημένων, ενιαίων και ασφαλών πλαισίων συμμόρφωσης και όσο και αν δεν θέλουμε να το παραδεχτούμε οι νέες RegTech λύσεις, αν δεν εφαρμοστούν σωστά, ενδέχεται να επιφέρουν νέα προβλήματα και να δημιουργήσουν νέα κενά ασφάλειας» μας λέει.

Και καταλήγει ότι «το μεγάλο στοίχημα λοιπόν για τις ασφαλιστικές εταιρείες είναι να υιοθετήσουν τις ιδανικές για αυτές RegTech λύσεις (λύσεις που να ενσωματώνονται στην κουλτούρα, στη διακυβέρνηση και στον επιχειρηματικό τους σχεδιασμό), ώστε να επιτύχουν δυναμική κανονιστική συμμόρφωση, ελαχιστοποίηση της πιθανότητας κυρώσεων και εξοικονόμηση χρόνου, αποκομίζοντας ταυτόχρονα αναπτυξιακά οφέλη και ανταγωνιστικό πλεονέκτημα με το χαμηλότερο δυνατό κόστος».

Οι Τράπεζες διαδραματίζουν κομβικό ρόλο στη μετάβαση προς την βιωσιμότητα

Posted on 11 Νοεμβρίου 2022 by Βαγγέλης Βαγγελάτος

Με έντονη την θετική εντύπωση για το ρόλο του ESG στον στρατηγικό σχεδιασμό της Alpha Bank, όπως αποτυπώθηκε και στο πρόγραμμα μετασχηματισμού της τράπεζας Alpha Blueprint, το Digital Finance σε μια ιδιαίτερα δύσκολη για τον τομέα στιγμή, μιλά με τον Επικεφαλής της Διεύθυνσης Εταιρικής Διακυβέρνησης και Βιωσιμότητας της Alpha Bank, Δημήτρη Καζάζογλου-Σκούρα για τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες του ESG στο μέλλον της τράπεζας.

Πώς θα περιγράφατε την σχέση ESG και τραπεζικής όπως έχει διαμορφωθεί αυτή τη στιγμή στη στρατηγική της Alpha Bank;

Δημήτρης Καζάζογλου-Σκούρας: Oι Τράπεζες έχουν αναλάβει έναν κρίσιμο ρόλο, αυτόν της υποστήριξης της επιχειρηματικής κοινότητας στη μετάβασή της προς έναν πιο βιώσιμο τρόπο λειτουργίας. Ως εκ τούτου, η σχέση ESG και τραπεζικής είναι βαρύνουσας σημασίας, και οι τράπεζες καλούνται να προβούν σε έναν εσωτερικό μετασχηματισμό προκειμένου να ανταποκριθούν στα νέα δεδομένα. Η Alpha Bank, συγκεκριμένα, υλοποιεί μία σειρά πρωτοβουλιών που εστιάζουν στην ενσωμάτωση των κριτηρίων ESG (περιβάλλον, κοινωνία, εταιρική διακυβέρνηση) στη στρατηγική των χρηματοδοτήσεών μας, με στόχο τη μακροπρόθεσμη, αειφόρο ανάπτυξη. Ταυτόχρονα, η ηγεσία της τράπεζας έχει αναλάβει ουσιαστικό ρόλο στην προώθηση των θεμάτων ESG στην ελληνική αγορά, αλλά και στο ευρύτερο κοινό, με σκοπό να τονίσει τη σημασία τους και να αυξήσει την ευαισθητοποίηση γύρω από αυτά.

Τόσο το «social», όσο και το «governance» κομμάτι της ESG παλέτας δοκιμάστηκαν έντονα λόγω πανδημίας. Τι μας έδειξε αυτό το ιστορικών διαστάσεων stress test για το ESG, ειδικά από την πλευρά του χρηματοπιστωτικού τομέα;

Η πανδημία, ουσιαστικά ανέδειξε την κρισιμότητα, τόσο της κοινωνικής (Social) διάστασης όσο και της διάστασης της εταιρικής διακυβέρνησης (Governance). Αυτό που εν τέλει φάνηκε είναι ότι η ορθή εταιρική διακυβέρνηση είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ομαλή λειτουργία, την ανταπόκριση σε έκτακτες συνθήκες και, τελικά, τη βιωσιμότητα ενός οργανισμού. Η κοινωνική διάσταση, από την άλλη, αποτελεί πλέον τομέα κορυφαίας σημασίας, καθώς η ορθή διαχείριση των κοινωνικών θεμάτων από τους οργανισμούς, συμβάλλει στην αποτελεσματική αλληλεπίδραση με την κοινωνία, καθώς και στην ενεργή υποστήριξη των εργαζομένων, οι οποίοι λαμβάνουν σοβαρά υπόψιν αυτά τα θέματα στις αποφάσεις τους.

Mε τις υπάρχουσες εξελίξεις στον ενεργειακό κλάδο και την ενεργειακή ένδεια, βλέπετε να υποχωρεί το ESG από την θέση που είχε μόλις κατακτήσει τα προηγούμενα χρόνια;

Αυτό θα ήταν μια, μάλλον, εσφαλμένη ανάγνωση των συνθηκών. Να θυμηθούμε ότι, λίγο πριν την ενεργειακή κρίση, η πανδημία του Covid-19 οδήγησε σε αλλαγές (π.χ. τηλεργασία), οι οποίες συνέβαλαν στη μείωση των άμεσων εκπομπών πολλών επιχειρήσεων, ενώ είχε παρόμοια επίδραση και στους πελάτες τους. Ωστόσο, ο πόλεμος στην Ουκρανία και η επακόλουθη ενεργειακή κρίση έχουν δημιουργήσει σύγχυση στις προτεραιότητες σε διεθνές επίπεδο, γεγονός που αποτελεί εμπόδιο στη μετάβαση πολλών οργανισμών σε πιο βιώσιμα και «πράσινα» επιχειρηματικά μοντέλα. Ενώ η ανάγκη απεμπλοκής από την εξάρτηση των εισαγωγών φυσικού αερίου από τη Ρωσία και το επακόλουθο αυξανόμενο ενεργειακό κόστος θα επιτάχυναν διαφορετικά τις επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, οι συνθήκες πληθωρισμού που έχουν επέλθει, αναγκάζουν τους οργανισμούς να καθυστερήσουν τις επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες. Τα οικονομικά στοιχεία διαφέρουν ουσιαστικά ανά τομέα. Ως εκ τούτου, προς το παρόν, η διαδικασία μετάβασης πολλών οργανισμών είναι αρκετά περίπλοκη, γεγονός που με τη σειρά του, επιφέρει καθυστερήσεις στην απόλυτη ενσωμάτωση των κριτηρίων ESG από πλευράς των επενδυτών και την τελική απεμπλοκή από ενεργειακές πηγές που επιβαρύνουν το περιβάλλον. Αυτό, όμως, δεν αλλάζει σε τίποτα τη μέσο-μακροπρόθεσμη τάση για μετάβαση σε μοντέλα χαμηλών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

Με δεδομένα και τα παραπάνω πώς διαμορφώνεται η ESG στρατηγική της Alpha Bank; Ποιοι είναι για εσάς οι βασικοί πυλώνες ανάπτυξης μιας ESG στρατηγικής στο άμεσο μέλλον;

Η Alpha Bank έχει αναπτύξει και υλοποιεί ένα αρκετά φιλόδοξο σχέδιο ESG, με απώτερο στόχο την ενσωμάτωση των κριτηρίων αυτών στα υπάρχοντα κριτήρια χρηματοδότησης και διαχείρισης κινδύνων. Η εταιρική διακυβέρνηση της τράπεζας έχει αναδιαρθρωθεί με γνώμονα τους στόχους ESG και τις προσδοκίες των επενδυτών μας, που αποτελούν τη μεγαλύτερη μετοχική βάση στη χώρα. Ταυτόχρονα υλοποιούμε επενδύσεις στη διαχείριση του όγκου δεδομένων που απαιτούνται για την ενσωμάτωση του ESG στις αποφάσεις μας. Στο εσωτερικό, προτεραιότητα δίνεται στην οικοδόμηση ενός δυναμικού εργασιακού περιβάλλοντος, ενώ η κουλτούρα της τράπεζας ενισχύεται με την καλλιέργεια νέων εταιρικών αξιών και στόχων, πλήρως εναρμονισμένων με τις αρχές της αειφορίας, της ισότητας, της διαφάνειας και του σεβασμού στη διαφορετικότητα.

Τελικά πόσο συμβατό είναι το ESG με περιόδους έντονης ενεργειακής, κοινωνικής ή και οικονομικής κρίσης; Τι μπορεί να το κάνει βιώσιμο αλλά και ανθεκτικό ειδικά σε συνθήκες σαν τις σημερινές;

Μάλλον ισχύει το αντίστροφο: η έννοια του ESG είναι, επί της ουσίας, μία νέα και πιο μακροπρόθεσμα προσανατολισμένη προσέγγιση στη λειτουργία των επιχειρήσεων, των τραπεζών και της κοινωνίας εν γένει, με έμφαση στη βιωσιμότητα και στη διασφάλιση της δημιουργίας αξίας για όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη. Η ενεργειακή κρίση και οι κοινωνικές της επιπτώσεις, αναδεικνύουν περαιτέρω την αναγκαιότητα για μετάβαση σε μια πιο ισότιμη και διαφανή κοινωνία, προκειμένου αυτές να αντιμετωπιστούν ή και να περιοριστούν. Συνεπώς, η πανδημία, η ενεργειακή κρίση ή άλλα έκτακτα γεγονότα που ενδεχομένως προκύψουν, δεν «απειλούν» την καθιέρωση μίας κουλτούρας που στηρίζεται στο ESG, αλλά την καθιστούν ακόμα πιο επιτακτική».

Ποια η δυναμική και ο ρόλος μίας τράπεζας σαν την Alpha Bank σε αυτό;

Όπως αναφέραμε και πριν, οι τράπεζες διαδραματίζουν κομβικό ρόλο στη μετάβαση προς τη βιωσιμότητα. Θα πρέπει να αλλάξουν τον τρόπο λειτουργίας τους, προκειμένου να υποστηρίξουν τις αλλαγές που απαιτούνται στο οικονομικό και επιχειρηματικό περιβάλλον, για να επιτευχθεί η βιώσιμη ανάπτυξη. Συνεπώς, οι τράπεζες καλούνται να τροποποιήσουν το επιχειρηματικό τους μοντέλο, ώστε να προσαρμοστούν στις νέες απαιτήσεις, αλλά και να διαχειριστούν αποτελεσματικά τα κεφάλαια που απαιτούνται για τη χρηματοδότηση της βιώσιμης ανάπτυξης, δίνοντας, παράλληλα, και κίνητρα για αυτή. Εργαλεία όπως το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, αποτελούν πολύτιμους συμμάχους για τις επιχειρήσεις στην επιτάχυνση της βιώσιμης μετάβασής τους, ειδικότερα δε, και στο πλαίσιο του αντίστοιχου πυλώνα του Εθνικού Σχεδίου «Ελλάδα 2.0».

Ποιος ο ρόλος των ψηφιακών τεχνολογιών σε αυτή;

Ο ρόλος των ψηφιακών τεχνολογιών στη μετάβαση προς μια πιο βιώσιμη οικονομία και κοινωνία, είναι καθοριστικός. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η πρόσφατη υγειονομική κρίση, κατά την οποία, τα ψηφιακά δίκτυα που αναπτύχθηκαν, ενίσχυσαν τη δυνατότητα των πελατών να πραγματοποιούν τις περισσότερες συναλλαγές τους εξ αποστάσεως, με ευκολία και ασφάλεια. Το ίδιο θα μπορούσαμε να πούμε και για την τηλεργασία, η οποία είχε πολλαπλά οφέλη, τόσο σε κοινωνικό, όσο και σε περιβαλλοντικό επίπεδο. Ως εκ τούτου, η νέα Ψηφιακή Εποχή χαρακτηρίζεται από πολλαπλές προκλήσεις, αλλά και ευκαιρίες, η έγκαιρη αναγνώριση των οποίων οδηγεί στη βελτίωση του τρόπου λειτουργίας, την αλλαγή της εταιρικής κουλτούρας, αλλά και την εναρμόνιση με τις διεθνείς εξελίξεις στον χώρο της καινοτομίας. Η Alpha Bank, έχει καταρτίσει ένα σχέδιο ψηφιακού μετασχηματισμού, το οποίο υλοποιεί μεθοδικά και με συνέπεια, ενώ παράλληλα, παρακολουθεί στενά τις διεθνείς τάσεις και τις καινοτόμες τεχνολογικές εξελίξεις στον χρηματοπιστωτικό τομέα, εφαρμόζοντας ψηφιακές λύσεις για τη βελτίωση της λειτουργίας της τράπεζας και της εμπειρίας του πελάτη, αξιοποιώντας τις δυνατότητες της προηγμένης τεχνολογίας. Με αυτόν τον τρόπο, διασφαλίζουμε τη δυνατότητά μας να δημιουργούμε μακροπρόθεσμη αξία, για τους Πελάτες, τους Μετόχους, τους Εργαζόμενους και την Κοινωνία.

Break-Throo στις εναλλακτικές μεθόδους πληρωμών

Posted on 11 Νοεμβρίου 202211 Νοεμβρίου 2022 by Γιάννης Ριζόπουλος

Η ζωή μας, είτε το θέλουμε-είτε όχι, περνάει κάθε μέρα όλο και περισσότερο από offline σε online mode. Ο υπολογιστής και κυρίως το smartphone γίνονται ο ενδιάμεσος για κάθε δραστηριότητά μας, στη δουλειά και στο σπίτι, το «παράθυρο» και η «πόρτα» στον κόσμο όλο. Οι πληρωμές δεν θα μπορούσαν να αποτελέσουν εξαίρεση.

«Το κοινό είναι έτοιμο να αποδεχτεί καινούργιες λύσεις, ψάχνοντας ψηφιακές (κυρίως mobile) εμπειρίες στις πληρωμές, όπως και σε ό,τι άλλο κάνουν στην καθημερινότητά τους», τονίζει ο Σωτήρης Συρμακέζης, ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα πρόσωπα στην Ελλάδα στον χώρο της ψηφιακής τραπεζικής, μιλώντας στο Digital Finance με αφορμή την ίδρυση της Throo, μιας εταιρείας πληρωμών, που έχει πλέον μπει στην τελική ευθεία και σε λίγες εβδομάδες (υπολογίζεται να είναι live ως το τέλος του χρόνου) θα προσφέρει τις υπηρεσίες της στην Ελλάδα. Για να προσθέσει ότι «τo open banking μας ανοίγει το δρόμο και βοηθάει πολύ.

Η πανδημία εξοικείωσε τους πάντες με τον ψηφιακό τρόπο ζωής και στην οικονομία, παρότι υπάρχουν ακόμα δυσκολίες που χρειάζονται εξομάλυνση.

Οι συνθήκες είναι ώριμες, χρηματοδότηση για startups υπάρχει άφθονη και άμεσα διαθέσιμη, με τις fintech να παίρνουν τη μερίδα του λέοντος (20%) από τα VC…

Ειδικά δε στην Ελλάδα, υπάρχει το Ταμείο Ανάκαμψης, που αναμένεται να ενισχύσει ακόμα περισσότερο την οικονομία, καθώς μεγάλο τμήμα του οδεύει στον ψηφιακό μετασχηματισμό».
Η συζήτησή μας με τον Σωτήρη Συρμακέζη κράτησε ώρα πολλή – δόθηκαν στοιχεία, αναλύθηκαν καταστάσεις, παρουσιάστηκε η διεθνής εμπειρία και η ελληνική πραγματικότητα, για να καταλήξουμε, στο τέλος, στην περιγραφή της λύσης της Throo, με εκτενείς αναφορές στο οικοσύστημα που δημιουργεί και τους (πολλούς) ανθρώπους που τη στηρίζουν: τον συν-ιδρυτή Πάνο Ζέππο (Chief Product Officer – συνεργάτη και συνοδοιπόρο του CEO, Σωτήρη Συρμακέζη από το 2005 στην Πειραιώς, τη Eurobank και την Praxia), τους δυο συναδέλφους τους στο business, τον CTO με τους τρεις developers, και τις εξωτερικές συνεργασίες για το branding, το design, την πλατφόρμα, το Anti-money Laundering, το Banking-as-a-Service και, βέβαια, τα νομικά θέματα.

Το πρόβλημα των εμπόρων
Το πρόβλημα που έχουν οι έμποροι είναι ότι πληρώνουν μεγάλα ποσά σε προμήθειες, όταν οι καταναλωτές κάνουν συναλλαγές με κάρτες Visa ή Mastercard. Ο λόγος είναι ότι μεσολαβούν πολλές «στρώσεις» – τράπεζες, εκδότες, εταιρείες πληρωμών, εταιρείες POS, η Apple, η Google και το Viber με τα Pay συστήματά τους, που κάθε μια επιβαρύνει τη συναλλαγή με το δικό της μικρό αρχικά, αλλά μεγάλο σωρευτικά κόστος. Αν η αγορά γίνεται online, από eShop, ο αγοραστής είναι, επίσης, υποχρεωμένος να αποδεχτεί Strong Customer Authentication, για επιβεβαίωση της ταυτότητάς του από την τράπεζα, με ανταλλαγή μηνυμάτων σε πραγματικό χρόνο. Στατιστικές του 2021 έδειξαν ότι το 29% των προσπαθειών ταυτοποίησης αποτυγχάνει, ο καταναλωτής εγκαταλείπει το καλάθι του και, επομένως, την αγορά…

Η μετακίνηση από μετρητά σε κάρτες «ακριβαίνει» χρόνο με το χρόνο (10% διεθνώς – 25% στην Ελλάδα, πέρυσι), επομένως αυξάνει σημαντικά το κόστος για τον έμπορο. Αν προστεθεί το κόστος των POS, που πλέον χρεώνονται, το λογισμικό των eShop που θέλει τη φροντίδα του, αλλά και οι ηλεκτρονικές απάτες που καλά κρατούν (1,5 δις €, σε ετήσια βάση στην Ευρώπη), το φορτίο είναι βαρύ και ενδεχομένως να γίνει βαρύτερο, τα αμέσως επόμενα χρόνια. Επιπλέον, τα συστήματα loyalty των τραπεζών ανήκουν σ’ αυτές, προωθούν τη χρήση των καρτών τους και ασχολούνται κυρίως με τις μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις, όχι με τις μικρότερες οι οποίες αναγκάζονται να καταφύγουν σε απαρχαιωμένες μεθόδους, με χαρτάκια, σφραγιδούλες, καρτούλες με barcode κλπ. Δεν υπάρχει κοινή πλατφόρμα, που να εξυπηρετεί τους πάντες. Ακόμα, στα marketplaces, οι έμποροι επιβαρύνονται με προμήθεια άνω του 10% και πολλοί (όπως έδειξε μεγάλη έρευνα που κάναμε σε 200 εμπόρους και 400 καταναλωτές, εξάγοντας πολλά χρήσιμα στοιχεία) θα χαρούν να δώσουν αυτό το ποσοστό στον πελάτη, για να ξανάρθει και να αγοράσει περισσότερα.

Η εμπειρία του πελάτη
Ο καταναλωτής, από την πλευρά του, είτε δεν κερδίζει κάτι, είτε κερδίζει κάτι ελάχιστο, πληρώνοντας με χρεωστικές. Για να έχει νόημα η ανταμοιβή, πρέπει να χρησιμοποιήσει πιστωτικές κάρτες, ωστόσο οι πληρωμές με αυτές αποτελούν πλέον μικρό ποσοστό του συνόλου των πληρωμών. Επίσης, στο eCommerce πρέπει να μοιραστεί προσωπικά του στοιχεία (την κάρτα) με τρίτους, κάτι που αυξάνει το αίσθημα ανασφάλειας, αλλά και να περάσει τη διαδικασία του Strong Customer Authentication (δηλαδή notification/mobile banking ή χρήση username, password, SMS κ.ο.κ.).
Οι συναλλαγές στο Internet με κάρτες ήταν πάντα αδύναμες, καθώς φτιάχτηκαν για τον φυσικό κόσμο πριν από επτά δεκαετίες και δεν μπορούν να ανταποκριθούν πλέον στις σύγχρονες ανάγκες του ηλεκτρονικού εμπορίου. Οι κάρτες έχουν γίνει retrofitted για να χρησιμοποιηθούν στο Internet κι αυτό φαίνεται ξεκάθαρα στα κενά ασφάλειας που τις διέπουν, γεγονός που οδηγεί στην επινόηση μεθόδων όπως το SET πριν από 20 χρόνια, το 3D-Secure πριν 10 και το SCA πριν από 3. Άρα, η εμπειρία του πελάτη δεν είναι ό,τι καλύτερο, παρά τη σημαντική βελτίωση που έφεραν το Apple Pay και το Google Pay – όμως, ούτε μ’ αυτά «παίρνεις κάτι πίσω» ή έχεις παραπάνω πληροφορίες για τις συναλλαγές σου… Επίσης, η αποστολή χρημάτων -κάτι που σήμερα το κάνεις είτε με έμβασμα, είτε μέσω των πολλών υλοποιήσεων του IRIS- έχει σημαντικό κόστος.

Θεωρούμε (και μαζί μας πολλοί άλλοι) ότι οι κάρτες δεν έχουν πια λόγο ύπαρξης – πλησιάζει το τέλος τους κι εμείς τοποθετούμαστε από νωρίς σ’ αυτό το θέμα… Ήδη περνάνε στο κινητό, απ’ όπου μπορείς να πληρώσεις μέσα από τα κάθε λογής Pay, αλλά και στα wearables. Ο έμπορος μπορεί, επίσης, να δέχεται πληρωμές στο κινητό του χωρίς τερματικό, ή με ένα εκτυπωμένο σε χαρτάκι QR Code, όπως γίνεται στην Κίνα, σ’ όλες τις χώρες της ΝΑ Ασίας, στη Βραζιλία, σε αρκετές χώρες της Ευρώπης, αλλά και στην Αμερική…

Από τη θεωρία στο οικοσύστημα
Στο Throo όλα γίνονται μέσω του κινητού τηλεφώνου: ο καταναλωτής κατεβάζει μια εφαρμογή, που εγκαθιστά στη συσκευή ένα wallet (ψηφιακό πορτοφόλι), ισοδύναμο στην πράξη με κανονικό τραπεζικό λογαριασμό (δεν τον λέμε έτσι, καθώς δεν είμαστε τράπεζα, αλλά electronic money distributor), διαθέτοντας κανονικό IBAN. Το wallet τού επιτρέπει να κάνει πληρωμές και μεταφορές, όμως παράλληλα του δίνει πολλές άλλες δυνατότητες, όπως να βλέπει τις συναλλαγές του, τους εμπόρους απ’ όπου αγόρασε, ποιοι από αυτούς τρέχουν καμπάνιες, σε ποιους έχει λαμβάνειν cash back για να το αξιοποιήσει κ.ο.κ. Ο έμπορος, πάλι, για να δεχτεί πληρωμές, έχει μια αντίστοιχη εφαρμογή που μοιάζει με POS: γράφει το ποσό που πρέπει να εισπραχθεί και παράγει ένα QR Code, το οποίο σκανάρει ο καταναλωτής για να πληρώσει. Εναλλακτικά, μπορεί να έχει ένα εκτυπωμένο QR Code και να δέχεται με αυτό πληρωμές, ή να εμφανίζει το QR Code στην ιστοσελίδα του, για να το σκανάρει ο αγοραστής.

Ουσιαστικά, φτιάχνουμε ένα καινοτόμο οικοσύστημα retail, το οποίο έχει στον πυρήνα του την εναλλακτική μέθοδο πληρωμής και περιφερειακά πολλά άλλα οφέλη, όσον αφορά στο loyalty και το marketing. Το μόνο που χρειάζεται να κάνει ο αγοραστής, είναι να κατεβάσει την εφαρμογή και να δώσει mail και αριθμό κινητού, για να αποκτήσει το wallet του, το οποίο μπορεί να γεμίσει με έμβασμα από την τράπεζά του – σύντομα θα αξιοποιηθεί και το open banking (μέσω payment initiation) για ανάληψη από την τράπεζα. Ανάλογη είναι η διαδικασία εγγραφής και για τον έμπορο, μόνο που αυτός πρέπει να καταθέσει (άπαξ) τα «χαρτιά» του – ευτυχώς, πολλά από αυτά είναι ήδη ψηφιοποιημένα, στο gov.gr- για να πάρει μια εφαρμογή που θα μετατρέψει το κινητό του σε POS, θα εκτυπώσει κάποια QR Codes και θα κατεβάσει ένα plug-in, για να εισάγει την πληρωμή στην ιστοσελίδα του.

Αμφίδρομη πλατφόρμα
Κτίσαμε μια πλατφόρμα η οποία έχει τους καταναλωτές από τη μια πλευρά και τους εμπόρους από την άλλη. Οι πρώτοι πληρώνουν τους δεύτερους χωρίς κάρτες – οι δεύτεροι δέχονται τις πληρωμές κι έχουν τη δυνατότητα, αν θέλουν (εμείς, πάντως, τους ενθαρρύνουμε), να δώσουν ένα cash back στους πελάτες τους. Μπορεί, π.χ. να επιστρέψει το 5% ή το 10% της αξίας της συναλλαγής, με τη διαφορά (που δεν υπάρχει ακόμα στην Ελλάδα) ότι το cash back που παίρνει ο πελάτης ως επιβράβευση της πιστότητάς του, μπορεί να το ξοδέψει μόνο στον ίδιο έμπορο που του το έδωσε αρχικά. Στα συστήματα loyalty των τραπεζών, ο καταναλωτής μπορεί να χρησιμοποιήσει το cash back όπου εκείνος θέλει. Έτσι, ένα μικρό κατάστημα μπορεί μεν να δίνει, αλλά να μην παίρνει τίποτα πίσω – συνήθως ξοδεύονται σε καύσιμα και σουπερμάρκετ. Θα μπορούσε να ισχύσει και το αντίστροφο, αλλά αυτό δείχνει η πράξη… Να πούμε εδώ ότι οι σχετικές έρευνες έχουν δείξει ότι το cash-back είναι η πλέον αποτελεσματική μέθοδος reward / loyalty σε σχέση με points κ.λπ.

Στη δεύτερη φάση της πλατφόρμας, οι έμποροι θα μπορούν είτε να κάνουν προσφορές στους καταναλωτές για συγκεκριμένο λόγο και χρόνο, είτε να ζητούν από εμάς να τους στήσουμε στοχευμένες καμπάνιες (όπως θα έκαναν με Google Ads). Αυτό το έχουμε ήδη συζητήσει με εκπροσώπους της αγοράς και τους αρέσει πολύ, όπως επίσης τους αρέσει η ιδέα να «κρύψουν» για τους καταναλωτές ένα “κουπόνι” cash-back, που θα εμφανιστεί όταν αυτοί κατεβάσουν την εφαρμογή! Μπορούν μ’ αυτό τον τρόπο να τραβήξουν πολλούς πελάτες και, βεβαίως, να πετύχουν περισσότερες πωλήσεις με πολύ μικρότερο κόστος σε σύγκριση με τις υφιστάμενες καμπάνιες, δεδομένου ότι η μεν στόχευση μπορεί να είναι ακριβέστατη, το δε κόστος marketing απόλυτα συνδεμένο με το conversion.

Το Throo μπορεί να χρησιμοποιηθεί οπουδήποτε χρειάζεται πληρωμή μέσω υπολογιστή ή κινητού, αλλά και στον φυσικό κόσμο (κατάστημα ή courier), με πολύ απλές διαδικασίες, με τον καταναλωτή να αξιοποιεί (αν είναι διαθέσιμο) κάποιο cash back ή προσφορά, από την πλευρά του εμπόρου, μέσω μόνο της κλειστής (άρα ιδιαίτερα ασφαλούς) πλατφόρμας. Επίσης, με τη χρήση του, μπορείς να στείλεις εύκολα και άμεσα χρήματα από άτομο σε άτομο, ενώ στις μελλοντικές δυνατότητες θα περιληφθούν η διαχείριση του συνόλου των εξόδων, αλλά και η ανταλλαγή cash back μεταξύ φίλων, ώστε να διευκολύνονται ακόμα περισσότερο οι αγορές.

Η αντιπρόταση του Throo
Πίσω από τη δημιουργία του Throo βρίσκεται η αφαίρεση όλων των σημερινών στρώσεων, άρα και του συνδεδεμένου μ’ αυτές κόστους. Τα μόνα που μένουν, είναι το κινητό που έχει ο έμπορος (ή το e-shop του ή απλά ένα εκτυπωμένο QR Code στην περίπτωση των μεγάλων retailers) κι εκείνο του αγοραστή, με μια εφαρμογή το καθένα, τα οποία λειτουργούν στο πλαίσιο μιας πληρωμής «κλειστού βρόχου» (closed loop). Η συναλλαγή έχει πολύ μικρό κόστος για τον πρώτο (0,5% κατά μέγιστο κι ακόμα μικρότερο, κατά περίπτωση) και μηδενικό για τον δεύτερο. Η χρέωση στον έμπορο είναι απλούστατη και εντελώς διαφανής, χωρίς ‘ψιλά γράμματα’, κρυμμένες χρεώσεις, υποπεριπτώσεις κ.λπ. Για παράδειγμα, όταν χρησιμοποιηθεί cash-back από τον καταναλωτή, η προμήθεια υπολογίζεται στο μειωμένο ποσό ενώ, στην περίπτωση refund, όχι μόνο δεν επιβάλλουμε χρεώσεις, αλλά επιστρέφεται κι η προμήθεια που είχε παρακρατηθεί αρχικά. Οι μεταφορές μεταξύ καταναλωτών είναι εντελώς δωρεάν και εκτελούνται σε πραγματικό χρόνο.

Ο έμπορος θα έχει, επίσης, στη διάθεσή του μια πλατφόρμα marketing που προσφέρει διαχείριση της πιστότητας των πελατών του, διαφήμιση (καθώς οι καταναλωτές θα βλέπουν πάντα τους εμπόρους που συμμετέχουν), δυνατότητα να τρέχει καμπάνιες, αναλυτικές πληροφορίες και online διαχείριση για τις πληρωμές του, καθώς και πληρωμές σε πραγματικό χρόνο. Ο πελάτης, πάλι, εξασφαλίζει ψηφιακή εμπειρία υψηλού επιπέδου, την οποία αναζητούν οι Millennials και η Generation Z (πρώτος στόχος οι ηλικίες 18-40), και βέβαια το cash back, τις προσφορές και το μηδενικό κόστος μεταφοράς χρημάτων. Όλα αυτά, με πολύ εύκολη και ασφαλή εγγραφή, πανεύκολη ανέπαφη και οικολογική χρήση για κάθε πληρωμή, χωρίς PIN και αποδείξεις και χωρίς να μοιράζεις προσωπικά σου στοιχεία…

Μάλιστα, ενώ κάθε κάρτα αντιστοιχεί με έναν λογαριασμό σε μια τράπεζα, στο Throo ο χρήστης θα μπορεί (μέσω του open banking) να έχει πρόσβαση σε όλους τους λογαριασμούς του σε όλες τις τράπεζες της Ευρώπης. Όλοι θα είναι προσβάσιμοι μέσα από την εφαρμογή και απλώς θα επιλέγεις από ποιόν να πληρώσεις ή να στείλεις κάπου χρήματα, άμεσα. Ο έμπορος εισπράττει, επίσης, άμεσα, αντί της σημερινής «χρονοκαθυστέρησης» που μπορεί να φτάσει τις αρκετές ημέρες. Όσο για την αμφισβήτηση μιας συναλλαγής, αρκεί το πάτημα του κουμπιού Refund για διόρθωση και αποκατάσταση. Αυτά είναι τα καλά του «κλειστού βρόχου», που εντάσσεται στις εναλλακτικές μεθόδους πληρωμών, δηλαδή όσων λειτουργούν χωρίς κάρτες, από τις οποίες αποσπούν με ταχύ ρυθμό μερίδιο αγοράς.

Η έξοδος στην αγορά…
Η έξοδος στην αγορά, στη βασική μορφή “πληρώνω – παίρνω cash-back”, θα γίνει πριν από τις γιορτές… Η πρότασή μας, στην οποία αρχικά επενδύσαμε πολλά προσωπικά χρήματα, έχει ήδη λάβει χρηματοδότηση από επενδυτές (πρόκειται για επιφανείς επιχειρηματίες με ομίλους εισηγμένων εταιρειών λιανικής και εκατομμύρια πελάτες) και προετοιμάζεται πλέον η σύνδεση του Throo με το οικοσύστημα αυτών των εταιρειών, με εφαρμογή τόσο στις online δραστηριότητες, όσο και στα φυσικά καταστήματά τους. Επίσης, υπάρχει ανοικτό κανάλι επικοινωνίας της Throo με IT εταιρείες και digital agencies, οι οποίες στήνουν eShops, αλλά και με την ευρύτερη αγορά, από πετρελαϊκές μέχρι coffee shops, η οποία δείχνει ανοικτή και έτοιμη να δοκιμάσει τη νέα (και επωφελή οικονομικά για τους εμπόρους και τους franchisees) εναλλακτική λύση πληρωμών.

Η επόμενη μέρα
Ανταγωνισμός υπάρχει βεβαίως στην Ευρώπη, αλλά η επιτυχία των αντίστοιχων πλατφορμών περιορίζεται σε συγκεκριμένες χώρες, με τα δικά μας σύνθετα χαρακτηριστικά να συγκεντρώνουν τα πιο σημαντικά πλεονεκτήματά τους και να προσφέρουν σημαντική προστιθέμενη αξία. Όσο για το μέγεθος της αγοράς, οι πληρωμές με κάρτες πλησίασαν τα 45 δις €, το 2021 στην Ελλάδα. Αν χρεώνεις (συντηρητικά) προμήθεια 1%, μιλάμε για 450 εκατ. τα οποία πληρώνουν ετησίως οι έμποροι. Σε βάθος πενταετίας, πάμε εύκολα πάνω από 3 δις €, με την μέση ετήσια αύξηση στο 15% που σίγουρα θα έχουμε τα επόμενα χρόνια. Όλα αυτά μπορούν να μειωθούν ως και 30%, σαν κόστος των εμπόρων, με λύσεις όπως το Throo. Η δυνατότητα που υπάρχει και η δυναμική της λύσης είναι φανερή. Στα υπέρ των καρτών παραμένει το παγκόσμιο δίκτυό τους, βεβαίως, καθώς οι εναλλακτικές μέθοδοι κινούνται ακόμα σε εθνικό επίπεδο.

Όμως, τα πράγματα αλλάζουν: στη ΝΑ Ασία, οι χώρες «ενώνουν» τις μεθόδους πληρωμής τους π.χ. το Βιετνάμ με την Ταϊλάνδη, η Σιγκαπούρη με την Ινδονησία και έπεται συνέχεια. Απώτερος στόχος παραμένει η μείωση του κόστους και το γεγονός ότι όλες στηρίζονται στο QR Code βοηθάει στο bypassing των καρτών, μέσω της νέας ψηφιακής πλατφόρμας των κινητών.

Όταν οι πλατφόρμες αρχίσουν να ενώνονται (κάτι εύκολο, καθώς ζούμε στην οικονομία των APIs), θα μπορείς με τη μέθοδο μιας χώρας να πληρώνεις στην άλλη. Οι πρώτες προσπάθειες ένωσης έχουν ήδη αρχίσει… Εμείς, θα ξεκινήσουμε μεν στην Ελλάδα, αλλά δεν θα μείνουμε εδώ – θα βγούμε σύντομα εκτός, κινούμενοι αρχικά σε χώρες της Κεντρικής & Ανατολικής Ευρώπης. Να σημειώσω, βέβαια, ότι απευθυνόμαστε σε όλους τους κατοίκους σχεδόν όλων των χωρών του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου, κάτι που έχει τη σημασία του σε μια χώρα η οποία υποδέχεται περίπου 20 εκ. τουρίστες από αυτές τις χώρες κάθε χρόνο…

Διαχείριση κινδύνων στο νέο κόσμο

Posted on 11 Νοεμβρίου 2022 by Γιάννης Ριζόπουλος

Το Risk Management & Compliance Conference της Boussias και της PRMIA για τον τραπεζικό τομέα, που πραγματοποιήθηκε στις 8 Ιουλίου με φυσική παρουσία (έπειτα από τρία χρόνια) και μεγάλη επιτυχία στους φιλόξενους χώρους του ξενοδοχείου Divani Caravel, εστίασε στους υφιστάμενους και τους νέους κινδύνους (Market-driven, Operational, Non-Performing Loans, Credit, Digital Transformation Risks) καθώς και στην αυτοματοποίηση της Συμμόρφωσης για Βιώσιμη Ανάπτυξη.

Κι όπως θα ανέμενε κανείς, κοινή ήταν η παραδοχή απ’ όλους τους ομιλητές ότι βασική προτεραιότητα παραμένει η κατ’ αρχήν αναγνώριση και «ταυτοποίηση» των -αυξημένων λόγω πληθώρας εποχικών και μη λόγων- κινδύνων, πριν περάσουμε στην καθαυτή αντιμετώπιση.

Ενώ, παράλληλα, επισημάνθηκε ότι το καθεστώς αβεβαιότητας λόγω των διαδοχικών κρίσεων (οικονομική, υγειονομική, γεωπολιτική κι έπεται συνέχεια) κρύβει μεν πολλούς κινδύνους, αλλά ταυτόχρονα και ευκαιρίες για όσους τις διακρίνουν και τις αδράξουν.

Οι δράσεις και αντιδράσεις της μονίμως ευμετάβλητης αγοράς, ο συνεχιζόμενος ψηφιακός μετασχηματισμός σε πολλαπλά επίπεδα, οι κυβερνοαπειλές που πολλαπλασιάζονται, η εντεινόμενη κλιματική αλλαγή σε συνδυασμό με την παρούσα ακόμα πανδημία, ο καίριος και σε πολλές περιπτώσεις καταλυτικός ρόλος που παίζει ολοένα περισσότερο η ψηφιακή τεχνολογία στην καθημερινότητά μας, αλλά και η χρεία ελέγχου της, όλα αποτελούν παράγοντες (και συγχρόνως μεταβλητές) στην εξίσωση που καλούνται να επιλύσουν τόσο ο συγκεκριμένος χώρος, όσο και η κοινωνία στο σύνολό της, καθ’ οδόν προς τη βιώσιμη ανάπτυξη, η οποία παραμένει ο πάγιος (πλην, ανέφικτος για την ώρα) στόχος.

Οι τρεις ενότητες του συνεδρίου -που συντόνισε ο δημοσιογράφος Παναγιώτης Μαρκέτος και είχε ως κύριους χορηγούς την ΕΥ, τη Moody’s Analytics και τη SAS) εστίασαν στο σημερινό και μελλοντικό τοπίο, όσον αφορά στη διαχείριση κινδύνων και τη συμμόρφωση προς τους κανόνες (Overview of the current & future Risk & Compliance Landscape), στη βελτίωση του ελέγχου των κινδύνων με στόχο τη λειτουργική αριστεία (Risk Monitoring Leverage towards Operational Excellence), καθώς και στις τεχνολογίες αιχμής οι οποίες προσφέρουν λύσεις για την αντιμετώπισή τους και τη συμμόρφωση προς το ισχύον πλαίσιο, όπως η αυτοματοποίηση ροών και η έξυπνη διαχείριση δεδομένων (High-Tech & Cutting-Edge Technologies empowering Risk, Regtech & Suptech Solutions – Automating flows, Intelligent Data management).

Γιώργος Νασούλης, General Manager / Group CDO, Τράπεζα Πειραιώς
«Κύριος σκοπός μας είναι το συνέδριο αυτό να αποτελέσει έναν χώρο όπου θα συγκεντρώνονται όλα τα στελέχη, έχοντας τη δυνατότητα ανταλλαγής απόψεων, εμπειριών, τεχνογνωσίας και προβληματισμών, οι οποίοι σχετίζονται με τους τομείς της διαχείρισης κινδύνων και της συμμόρφωσης στους ευρύτερα χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς. Ένα συνέδριο που, με τη δική σας συνδρομή και συμμετοχή, αποτελεί θεσμό, έχει αποκτήσει τον δικό του χώρο, έχει το δικό του κοινό και, φυσικά, το δικό του αναγνωρίσιμο στίγμα».

Μιχαήλ Χαραλαμπίδης, Chief Risk Officer, Ελληνικό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, Regional Director, PRMIA Greece Chapter
«Σ’ αυτό το γεμάτο προκλήσεις, αβεβαιότητα και διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον, το ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα καλείται για μια ακόμα φορά να επιδείξει τις απαιτούμενες αντοχές αλλά και καινοτόμες ιδέες για την αντιμετώπιση και αυτής της κρίσης. Ήδη, μετράμε πάνω από 10 χρόνια διαδοχικών κρίσεων, στις οποίες η κοινωνία, η οικονομία, αλλά και το τραπεζικό σύστημα έχουν επιδείξει σημαντικότατες αντοχές. Εκτιμώ ότι το σημερινό συνέδριο μέσω των ομιλητών και των πάνελ θα αποπειραθεί να δώσει κάποιες απαντήσεις (στα ζητούμενα της εποχής) ή ακόμα κι αν δεν τα καταφέρει, τουλάχιστον θα προωθήσει τον σχετικό προβληματισμό».

Γεώργιος Σαραντόπουλος, Associate Partner, Business Consulting, EY
«Η τάση είναι η σταδιακή χρησιμοποίηση νέων δεδομένων στην ανάπτυξη των υποδειγμάτων, τα οποία προέρχονται (ενδεικτικά) από εσωτερικές πηγές (δηλ. δεδομένα συναλλαγών, καταθέσεων, πληρωμών, εμβασμάτων κλπ.) ή εξωτερικές (πχ. δεδομένα open banking, δεδομένα κλιματικού – περιβαλλοντικού κινδύνου, όπως εκπομπές CO2, πιστοποιητικά ακινήτων, στοιχεία κατανάλωσης ενέργειας, δεδομένα για την εκτίμηση του social risk κλπ.). Επίσης, και πληροφορίες σε μορφή κειμένου από transcripts, newsfeeds πχ. μέσω websites, αλλά κι από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης».

Κώστας Λογοθέτης, Head of Credit Risk Management, Senior Director, Τράπεζα Πειραιώς
«Είναι ουσιώδους σημασίας η ανάπτυξη ενός συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης, δηλ. της αναγνώρισης ανοιγμάτων υψηλού κινδύνου, από πελάτες που έχουν υψηλή πιθανότητα να επιδεινωθεί η πιστοληπτική τους διαβάθμιση το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα. Σημαντικό θέμα, προκειμένου να διατηρήσουμε το επίπεδο των μη-εξυπηρετούμενων δανείων στο επιθυμητό επίπεδο και να αποτρέψουμε αυτά, αλλά και τις νέες ανάγκες για cost of risk. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με συγκεκριμένο πλαίσιο μεθοδολογιών και governance, που θα οδηγούν στην προληπτική και αποτελεσματική διαχείριση τέτοιων ανοιγμάτων, με καθαρά βήματα και accountable stakeholders».

James Partridge, Senior Director, Risk Solutions Practice, Moody’s Analytics
Οι κανονισμοί για το ESG είναι αποσπασματικοί και η διαχείρισή τους δύσκολη: διαφορετικές χώρες έχουν διαφορετικούς στόχους, όσον αφορά στο δικό τους αποτύπωμα άνθρακα, ενώ δίνουν και διαφορετικές ερμηνείες, με αποτέλεσμα να υιοθετούν διαφορετικούς κανονισμούς, για να υποστηρίξουν τους δικούς τους στόχους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την ύπαρξη τεράστιας διαφοροποίησης σ’ ό,τι αφορά στο πλαίσιο μετρήσεων για ESG, αφού χρησιμοποιούνται διαφορετικές παράμετροι και κανόνες – πολύ μεγάλο μπέρδεμα, το οποίο εκτείνεται και στα δεδομένα τα οποία υποστηρίζουν τους στόχους καθεμιάς. Ως εκ τούτου, η έλλειψη διαφάνειας, καθώς υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τρόπο για να μετρήσεις κάτι, όπως πχ. οι βιώσιμες επενδύσεις, δυσχεραίνει τη σύγκριση των επιδόσεων. Πάντως, σ’ ό,τι αφορά στους κανονισμούς στον χώρο του ESG και μάλιστα, σε σχέση με την κλιματική αλλαγή, οι Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται μπροστά, αξιοποιώντας με σωστό τρόπο τα data analytics…

Δημήτρης Στασινόπουλος, Resilience & Data Governance Director, Priority
Η πρότασή μας αφορά στον ψηφιακό μετασχηματισμό, την αυτοματοποίηση του risk management, καθώς επίσης -για να έχουμε μια περισσότερο ολιστική προσέγγιση- του governance και του compliance. Υπάρχουν σύγχρονες πλατφόρμες λογισμικού με λύσεις για όλους τους τύπους οργανισμών, ανεξαρτήτως μεγέθους. Τα οφέλη για τον Risk Manager, είναι ό,τι θα περίμενε κανείς από ένα σύγχρονο λογισμικό: έξυπνες οθόνες, dashboards, οι οποίες δίνουν συνοπτική εικόνα προς κάθε ενδιαφερόμενο (εποπτική αρχή, επιθεωρητή, τη διοίκηση κλπ.), με δυνατότητα alerts και notifications, action lists με εκκρεμότητες και, βεβαίως, ακριβές reporting. Φυσικά, προβλέπουν διασύνδεση με τις άλλες υπηρεσίες της εταιρίας (compliance, audit, governance) και αξιοποιούν όλο το διαθέσιμο υλικό, για τακτικό επανυπολογισμό του ρίσκου.

Βασίλης Μπούκας, Associate Partner, McKinsey & Company
Παρότι πολλές τράπεζες έχουν πλέον ξεκινήσει το «ταξίδι» τους στο digital lending, αυτές που το κάνουν καλά, προσφέρουν τρία βασικά πράγματα: 1. Εξασφαλίζουν (στην ιστοσελίδα τους) μια πολύ απλή και σχεδόν ενστικτώδη εμπειρία στον πελάτη 2. Έχουν σχεδόν μηδενικό χρόνο λήψης απόφασης, ειδικά για τα μικρότερα, retail δάνεια, αλλά και μονοψήφιο αριθμό ημερών για τα πιο περίπλοκα ή και corporate προϊόντα. 3. ενσωματώνουν καινοτομικές λύσεις στη διαδικασία λήψης αποφάσεων (Decision innovation), κάτι που έχει να κάνει με τα μοντέλα που «χτίζουμε» και τα στοιχεία που λαμβάνει υπόψιν του το σύστημα.

Κατερίνα Κόνιαρη, Principal, Head of Risk Management | Financial Services, Grant Thornton
Αν κοιτάξουμε προσεκτικότερα στο εσωτερικό των τραπεζών και στα οικονομικά τους στοιχεία, αναμένονται σημαντικότατες επιπτώσεις σε θέματα παρακολούθησης επιτοκιακού κινδύνου, κινδύνου αγοράς και γενικότερα μείωσης κάποιων κερδών, όσο βρίσκεται εν εξελίξει ο πόλεμος. Σε συνδυασμό με τα ειδικότερα χαρακτηριστικά κάθε τράπεζας και το χαρτοφυλάκιό της, όσον αφορά και στις επιπτώσεις από την αύξηση των επιτοκίων, αξίζει να σημειωθούν οι πολύ θετικές επιδόσεις που παρουσίασαν μεγάλες -ευρωπαϊκές κυρίως- τράπεζες, μέσα από συναλλαγές hedging – αποτελέσματα που, δυστυχώς, δεν είναι εύκολο να επαναληφθούν στο μέλλον.

Θεόδωρος Αθανασόπουλος, CEO, Cepal Group
Αυτό που σταδιακά γίνεται για τα «κόκκινα» δάνεια, ακολουθεί μια πορεία, από πλευράς εποπτών, για τη σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος. Έχουμε κάνει κάποια βήματα, που είναι η μείωση των «κόκκινων» δανείων από τις τράπεζες, η δημιουργία εξειδικευμένων εταιριών προκειμένου να μην υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων και, στη συνέχεια, μια σειρά νομοθετικών και εποπτικών αλλαγών, οι οποίες επηρεάζουν την εξέλιξη των δανείων. Όσον μας αφορά σαν χώρα, αυτό που πρέπει να δούμε πολύ σοβαρά (ερευνώντας πώς θα προσαρμοστεί ο Ευρωπαίος επόπτης σ’ αυτό), είναι τι θα γίνει με το μέρος των δανείων που έχουν βγει εκτός τραπεζικού συστήματος, έχουν περάσει από διαδικασία αναδιάρθρωσης και πλέον είναι «πράσινα». Πόσο γρήγορα και με ποιο τρόπο αυτά θα μπορέσουν σταδιακά να ενταχθούν στο τραπεζικό σύστημα κι αν θα μπορέσουν οι τράπεζες να είναι ένας εκ των δυνητικών αγοραστών τέτοιων πακέτων.

Φωτεινή Ιωάννου, General Manager, Troubled Assets Unit, Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος
Κοιτώντας μπροστά και με δεδομένο ότι έχουμε πλέον ένα νέο πλαίσιο -το νέο πτωχευτικό, που το κύριο σημείο του και η καινοτομία την οποία φέρνει στο περιβάλλον μας είναι ο νέος εξωδικαστικός, ένα εργαλείο που όλοι μας (των servicers περιλαμβανομένων, καθώς αυτοί κυριαρχούν στο οικοσύστημα των μη-εξυπηρετούμενων), θα πρέπει να δούμε πώς μπορούμε να το αξιοποιήσουμε όσο γίνεται περισσότερο. Πήρε πολύ χρόνο να σχεδιαστεί το νέο πλαίσιο και συνεργαστήκαμε πολύ στενά με το υπουργείο και τους νομικούς, για να φτιαχτεί η πλατφόρμα. Δεν είμαστε ακόμα εκεί που θα θέλαμε, όσον αφορά στην αποτελεσματικότητα του εξωδικαστικού, δεν έχουμε ακόμα να δείξουμε πολλά πράγματα, αλλά ξεπεράσαμε τις παιδικές ασθένειες, σε θέματα πλατφόρμας, data, συνεργασίας κλπ. κι έχουμε μπροστά μας μια πολύ μεγάλη ευκαιρία να χρησιμοποιήσουμε το νέο πλαίσιο για να δώσουμε βιώσιμες λύσεις στους δανειολήπτες, ικανοποιώντας τις ανάγκες τους προς όλους τους πιστωτές.

Θεόδωρος Μαθηκολώνης, Deputy CEO, Qquant
Θα πρέπει να υπάρξει -όπως συνέβη και στην Ιταλία- αυστηρότερο πλαίσιο στη δημιουργία της δευτερογενούς αγοράς. Ο «Ηρακλής» κατάφερε και δημιούργησε μια νέα αγορά, με νέους παίκτες – εμφανίζονται νέοι επενδυτές, με άλλο προφίλ, που θέλουν να πάρουν κομμάτια στη δευτερογενή αγορά, αλλά είναι σημαντικό να ξαναδούμε τα κριτήρια απόδοσης υπό άλλο πρίσμα, διότι υπάρχει ανησυχία κατά πόσο όλες αυτές οι τιτλοποιήσεις θα δημιουργήσουν στο μέλλον πρόβλημα, ακόμα και στην ίδια την κυβέρνηση…

Μαρία Βέργη, General Manager Commercial Restructuring Solutions, Intrum Hellas
Η κουλτούρα πληρωμών στην Ελλάδα ήταν για πολλά χρόνια θέμα: ο μέσος χρόνος αποπληρωμής για νοικοκυριά και επιχειρήσεις, ακόμα και πριν από την κρίση χρέους, ήταν σαφώς μεγαλύτερος από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, μπήκαμε με αυξημένες ημέρες πίστωσης κι αυτό συνεχίστηκε τα επόμενα χρόνια. Από το ’19 τα νοικοκυριά «μαζεύτηκαν», αλλά όχι οι επιχειρήσεις που μάλιστα διέγραφαν υψηλό ποσοστό των εμπορικών τους απαιτήσεων, διπλάσιο του ευρωπαϊκού ΜΟ, πλήττοντας την ανταγωνιστικότητά τους. Το ’21, όμως, παρατηρήσαμε σημαντικότατη βελτίωση στα νοικοκυριά, αλλά πλέον και στις επιχειρήσεις, που προσπαθούν να τηρήσουν τους όρους και να γυρίσουν σελίδα…

Χρήστος Αδάμ, Group CRO, Eurobank
Η γεωπολιτική κρίση της Ουκρανίας έχει φέρει αρκετές αλλαγές στο μακρο- περιβάλλον, με βασικότερο πρόβλημα το θέμα του πληθωρισμού που έχει σπάσει παγκοσμίως όλα τα ρεκόρ και στην Ελλάδα έχει αισίως ξεπεράσει το 10%. Το μεγαλύτερο πρόβλημα στο τραπεζικό σύστημα είναι το asset quality και τι επιπτώσεις θα έχει η αύξηση του πληθωρισμού και η ακρίβεια, αλλά και τι θα γίνει με τα επιτόκια. Το ενθαρρυντικό είναι ότι, στα αποτελέσματα του πρώτου πενταμήνου, οι τράπεζες έδειξαν πως δεν έχουν επηρεαστεί, καθώς όλη αυτή την περίοδο είχαν οργανωθεί και «οχυρωθεί» πολύ καλά, αντίθετα με όσα έλεγαν οι ‘Κασσάνδρες’…

Σπύρος Ανδρονικάκης, Group CRO, Alpha Bank
Το πρόβλημα της συγκέντρωσης κινδύνου, που μας απασχολεί όλους, πρέπει να το ξεχωρίσουμε σε δυο επίπεδα: σε κλάδους και σε μεγάλους ομίλους. Η χρήση των κεφαλαίων από το Ταμείο Ανάκαμψης & Ανθεκτικότητας προσθέτει άλλον έναν πιστωτή στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα, που μειώνει την έκθεση, κι αυτός είναι τα χρήματα που μπαίνουν στη χώρα. Το τυπικό σχήμα, που όλοι ξέρουμε, είναι 40-40-20 (ΕΕ-τράπεζες-ίδια κεφάλαια). Υπάρχει, επίσης, από τις τράπεζες η όρεξη να κοινοπρακτούν τα δάνεια, μοιράζοντας τον κίνδυνο μεταξύ τους. Τέλος, υπάρχουν πλέον αποπληρωμές δανείων απ’ όλες τις τράπεζες, άρα ο κίνδυνος συγκέντρωσης μειώνεται.

Γιάννης Σταμούλης, Executive General Manager – Group CRO, Τράπεζα Πειραιώς
Θωρώ ότι μπαίνουν τα θεμέλια και οι ισχυρές βάσεις για θετικές προοπτικές ανάπτυξης. Φυσικά, οι προκλήσεις λόγω πληθωριστικών πιέσεων παραμένουν και λαμβάνονται διάφορα πολιτικά μέτρα για να ενισχυθούν οι οικονομίες μέσω επιδοτήσεων, ώστε να μετριαστεί ο αντίκτυπος σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Όλες οι τράπεζες δημοσιεύσαμε ισχυρά οικονομικά αποτελέσματα, συμπεριλαμβάνοντας σχέδια χρηματοδότησής τους, καθώς η ανάπτυξη αυξάνει την επενδυτική διάθεση και γενικότερα τη ζήτηση για δανεισμό. Το τραπεζικό σύστημα είναι έτοιμο να ανταποκριθεί σ’ αυτή την πρόκληση.

Ιωάννης Βαγιωνίτης, Chief Risk Officer, Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος
Η κλιματική αλλαγή και οι κίνδυνοι που προκύπτουν από τις αλλαγές στις κλιματικές συνθήκες έχουν έρθει πολύ έντονα στο προσκήνιο και πραγματικά αποτελούν προτεραιότητα σε επίπεδο κρατών – εποπτών – επιχειρήσεων και, βέβαια, τραπεζών. Τι θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε τα επόμενα χρόνια; Οι οικονομίες θα πρέπει να μεταβούν σε χαμηλές εκπομπές άνθρακα κι αυτό είναι κίνδυνος και ευκαιρία μαζί, τόσο για τις επιχειρήσεις, όσο και για τις τράπεζες. Η σημαντική επίδραση που ενδέχεται να έχουν στην πραγματική οικονομία οι φυσικές καταστροφές είναι άτι που πρέπει να αντιμετωπίσουμε, γιατί θα έρθει! Η Εθνική έχει ήδη συμπεριλάβει τον κλιματικό κίνδυνο στο risk taxonomy…

Alessandra Villa, SAS EMEA Business Solutions Leader-Banking Risk
Ιδιαίτερη σημασία (στη διαχείριση του κύκλου δανεισμού) έχει η διαχείριση του ίδιου του πελάτη. Πρέπει να προβλέψεις τις επόμενες κινήσεις του, οπότε πρέπει να στηθεί ένα σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης, αλλά και να προετοιμαστούν τα πιθανά σενάρια για τη διαχείριση των προβλημάτων και την ανάκτηση των απωλειών, με υπολογισμό των σωστών ποσοστών και βέλτιστη σχεδίαση των αναγκαίων ενεργειών. Σ’ όλα αυτά, είναι σημαντική η βοήθεια της τεχνολογίας στην εκτίμηση της κατάστασης, με τον συσχετισμό των πληροφοριών από διάφορες πηγές και των σχετικών δεδομένων (χάρη και στο open banking), για τη δημιουργία μιας κατά το δυνατόν ολοκληρωμένης εικόνας του πελάτη που θα διευκολύνει τη λήψη αποφάσεων αυτοματοποιημένα και, ει δυνατόν, σε πραγματικό χρόνο.

Παναγιώτης Τακόπουλος, Partner, Financial Services Advisory, PwC Greece
Το ESG βρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας, είναι ο «νέος ψηφιακός μετασχηματισμός» -αν τον δούμε κι αυτόν ως «νέα κανονικότητα»- τρέχοντας παράλληλα με εκείνον που υλοποιούν οι τράπεζες, οι οποίες περνούν στη νέα εποχή, έχοντας «καθαρίσει» τους ισολογισμούς τους, έχοντας κάνει όλες τις οργανικές και μη-οργανικές κινήσεις για ρευστότητα και κερδοφορία και θέλοντας πλέον να δουν πώς θα ανταπεξέλθουν καλύτερα στην επόμενη ημέρα.

Φώτης Παναγιωτόπουλος, Financial Services Strategy & Consulting Lead, Accenture
Τα δεδομένα αποτελούν τον βασικό καταλύτη τόσο για τον σχεδιασμό της ευρύτερης ESG στρατηγικής και των συστημάτων μέτρησης της αποδοτικότητας, όσο και για τον σχεδιασμό και υλοποίηση των πυλώνων αυτής, όπως ο σχεδιασμός ενός βιώσιμου λειτουργικού μοντέλου για βελτιστοποίηση του κόστους λειτουργίας, ο σχεδιασμός νέων βιώσιμων προϊόντων και υπηρεσιών με στόχο την περαιτέρω ανάπτυξη και η επαύξηση των μοντέλων διαχείρισης κινδύνων, με νέα ESG κριτήρια, ταυτόχρονα με την υλοποίηση νέων κανονιστικών απαιτήσεων, όπως πχ. τα stress tests της ΕΚΤ για τον κλιματικό κίνδυνο.

Ian Bell, CEO, Prime Collateralized Securities (PCS)
Υπάρχει μια νέα μορφή κεφαλαιακής κρίσης -πολύ πρόσφατη- την οποία βιώνουμε όχι ως αποτέλεσμα οικονομικών δυσκολιών, αλλά ως αποτέλεσμα ρυθμιστικών επιταγών. Όλα πηγαίνουν καλά, εκτός του ότι έχουμε τις διαδοχικές «Βασιλείες» μαζί με πολλούς ακόμα κανονισμούς, οι οποίοι επιβάλλουν αλλαγές στην κεφαλαιακή δομή των τραπεζών, στο πλαίσιο της εποπτείας της αγοράς. Η δεύτερη κρίση που ζούμε, έχει να κάνει αποκλειστικά με τις αυξανόμενες ρυθμιστικές απαιτήσεις…

Καθ. Γεώργιος Σκιαδόπουλος, Καθηγητής Queen Mary Univ. London & Πανεπιστήμιο Πειραιώς – Διευθυντής, Institute of Finance & Financial Regulation
Οι προκλήσεις, όσον αφορά στους κλιματικούς κινδύνους, είναι αρκετές, καθώς πρόκειται για ένα πολυδιάστατο πρόβλημα, τόσο από πλευράς φυσικών κινδύνων (όπως οι φυσικές καταστροφές), όσο και μεταβατικών κινδύνων (ως αποτέλεσμα της μετάβασης σε μια οικονομία χαμηλού αποτυπώματος άνθρακα) Για την αντιμετώπισή τους υιοθετούνται νόμοι και κανόνες (πχ. ο ρυπαίνων πληρώνει) και παράλληλα, δρομολογούνται αλλαγές στη χρησιμοποιούμενη τεχνολογία – οι αυτοκινητοβιομηχανίες, για παράδειγμα, περνούν από Hi σε Low-Carbon λύσεις. Ενώ, μια άλλη μεγάλη πρόκληση είναι πως η σχετική με ESG ratings πληροφόρηση, δεν είναι καθόλου ξεκάθαρη.

Μαριαλένα Αθανασοπούλου, Ειδική Γραμματέας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, Υπουργείο Οικονομικών
Το πιο σημαντικό επίτευγμα των τελευταίων ετών δεν είναι μόνο οι κυβερνητικές πρωτοβουλίες, αλλά το γεγονός ότι όλοι οι παράγοντες στο τραπεζικό σύστημα -οι πιστωτές, το υπουργείο- μπορούν να κάθονται και να συζητούν τα προβλήματά τους. Αυτός είναι ένας από τους λόγους πως έχουν γίνει βαθιές αλλαγές, τα τελευταία χρόνια, κι έχει δημιουργηθεί ένα πολύ θετικό κλίμα στο οποίο όλοι μας -και ειδικά η εθνική οικονομία, αλλά και το τραπεζικό σύστημα- βρίσκονται σε μια πάρα πολύ καλή κατάσταση.

Δρ. Τάσος Αναστασάτος, Chief Economist Ομίλου, Eurobank – Πρόεδρος Επιστημονικού Συμβουλίου, Ελληνική Ένωση Τραπεζών
Πολλές οικονομίες της Δύσης έχουν χαρακτηριστικά πολύ υψηλού χρέους, δημόσιου και ιδιωτικού. Ο πληθωρισμός είναι ο πιο «αναίμακτος» τρόπος να διαβρωθεί η αξία του χρέους. Φοβάμαι ότι δεν πρόκειται, λοιπόν, να βιαστούν να τον μειώσουν τόσο οι Κεντρικές Τράπεζες, όσο και οι χαράσσοντες πολιτική…

Δρ. Παναγιώτης Καπόπουλος, Chief Economist, Διευθυντής Οικονομικών Μελετών & Ανάλυσης, Alpha Bank
Στις αγορές κεφαλαίου, ο πληθωρισμός και η άνοδος των επιτοκίων έχει προεξοφληθεί σε μεγάλο βαθμό – αν πάμε σε σενάριο στασιμοπληθωρισμού, θα έχουμε κλάδους που θα πληγούν με μεγαλύτερη απώλεια κερδοφορίας. Όσο για τις χώρες-αδύναμους «κρίκους» που έχουν χαμηλή πιστωτική διαβάθμιση (της Ελλάδας συμπεριλαμβανομένης), κάθε περίπτωση είναι διαφορετική αλλά όλες μοιράζονται τρία σημεία από τα οποία εξαρτώνται: την εξέλιξη των επιτοκίων, το πόσα ελλείμματα θα κάνεις στηρίζοντας τους πολίτες και το ύψος του ονομαστικού ΑΕΠ.

Δρ. Νικόλαος Μαγγίνας, Επικεφαλής Οικονομολόγος, Εθνική Τράπεζα Ελλάδος
Όσον αφορά στον πληθωρισμό, βιώνουμε την απόλυτη καταιγίδα… από την ανάποδη! Είχαμε μια γρήγορη αναθέρμανση της οικονομίας, που μας έκανε να νομίσουμε ότι είναι προσωρινός και μπορεί να αποκλιμακωθεί ώστε το β’ εξάμηνο του ’22 να είχαμε ακόμα και αρνητικό πληθωρισμό, όμως, από τον Φεβρουάριο τα πράγματα άλλαξαν ριζικά – η κρίση στην Ουκρανία δείχνει να μονιμοποιεί κάποια πράγματα, στο σκέλος της ενέργειας, αλλά ταυτόχρονα υπογραμμίζει ότι κάποιες διαταραχές στην παγκόσμια τροφοδοτική αλυσίδα έχουν δημιουργήσει νέες ζώνες εμπορίου, στο πλαίσιο μιας βίαιης αναδιάταξης.

Δρ. Μιχαήλ Μητσόπουλος, Διευθυντής, Τομέας Επιχειρηματικού Περιβάλλοντος & Ρυθμιστικών Πολιτικών, ΣΕΒ
Γίνονται μεταρρυθμίσεις και έχουν ενταχθεί πολύ σημαντικά έργα στο Ταμείο Ανάκαμψης. Αν συνεχίσουμε τις μεταρρυθμίσεις σ’ αυτόν τον χώρο – έργα πχ. στα ενεργειακά δίκτυα, υποστήριξη της παραγωγής κλπ. η λίστα είναι τεράστια και υπάρχει στον χάρτη του κυβερνητικού έργου- με την αποφασιστικότητα που έχουμε δει τα τελευταία χρόνια, με τα κενά του puzzle να συμπληρώνονται, τότε πραγματικά μπορούμε να δούμε μια Ελλάδα που δεν την περιμέναμε, που παράγει – αρκεί να αδράξουμε την ευκαιρία!

Ηλίας Ξηρουχάκης, CEO, Ελληνικό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας
Η ραγδαία βελτίωση της ποιότητας των στοιχείων ενεργητικού (των τεσσάρων συστημικών τραπεζών) συνεχίζει να μας εκπλήσσει θετικά, όπως αυτή απεικονίζεται μέσω του σημαντικά χαμηλότερου κόστους κινδύνου, που στο τέλος του ’22 και του ’23 αναμένεται να φτάσει τις 60-70 μονάδες βάσης -από 350 και 360, στο πρόσφατο παρελθόν- ανάλογα με την ταχύτητα απορρόφησης και τα επίπεδα κάθε τράπεζας. Παραμένουμε αισιόδοξοι και -σύμφωνα με ισχυρές δεσμεύσεις των διοικήσεών τους προς το επενδυτικό κοινό- αναμένουμε να εμφανιστεί αυξημένη κερδοφορία από οργανική δραστηριότητα το επόμενο χρονικό διάστημα…

Ψηφιακό Γουάν: Ο «Κρυπτονίτης» του Δολαρίου;

Posted on 11 Νοεμβρίου 202211 Νοεμβρίου 2022 by Βαγγέλης Βαγγελάτος

Σχεδόν 800 χρόνια πριν ο Μάρκο Πόλο σόκαρε την Δύση με ιστορίες για μια μακρινή χώρα όπου μπορούσες να αγοράζεις και να πουλάς τα πάντα με κομμάτια από ζωγραφισμένο χαρτί. Σήμερα, αιώνες μετά την καθιέρωση των χαρτονομισμάτων -και καθώς ο πλανήτης ακόμα μαθαίνει να συναλλάσσεται ηλεκτρονικά- η μακρινή εκείνη χώρα ετοιμάζεται να σοκάρει πάλι τη Δύση. Ή τουλάχιστον βάζει τα δυνατά της, αφού η, μια φορά και ένα καιρό καθυστερημένη τεχνολογικά Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, σήμερα ηγείται στη μετάβαση από το παραδοσιακό χρήμα σε ένα ψηφιακό κρατικό κρυπτονόμισμα, το υποστηριζόμενο από την κεντρική της τράπεζα e-CNY, ευρύτερα γνωστό ως digital yuan.

H πορεία προς το «crypto-yuan» είναι αρκετά γνωστή. Οι γεωπολιτικές μεταβολές που επιδιώκει της αποδίδουν όμως μια άλλη διάσταση. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Η «προώθηση και διεθνοποίηση του “Ρενμίμπι” (RMB, το κινεζικό νόμισμα, ναι αυτό που πρωτοείδατε το 1998 σε πλαστογραφία στο “Φονικό Όπλο Νο4”) και η παγκοσμιοποίηση των κεφαλαίων του» αναφέρεται ως βασικός στόχος ήδη από το δέκατο τρίτο πενταετές πρόγραμμα ανάπτυξης της Κίνας (2016-2020). Το κίνητρο πίσω από αυτόν είναι απλό όσο και σημαντικό. Η εξάρτηση του διεθνούς εμπορίου -στο οποίο η Κίνα φιλοδοξεί να πρωτοστατεί- από το αμερικανικό δολάριο, οι ελλείψεις του, με τις οποίες η αμερικανική κυβέρνηση μπορεί να χειραγωγεί τις αγορές και το κόστος δανεισμού θα θέτουν πάντα τα όρια στην κινεζική ανάπτυξη και επιρροή. Για την κινεζική ηγεσία είναι εδώ και χρόνια προφανές ότι χρειάζονται το «δικό τους δολάριο». Αυτό όμως είναι ιδιαίτερα προβληματικό. Την δεκαετία 2009 με 2019 συναλλαγές αξίας 20 τρις yuan έγιναν εκτός κινεζικών συνόρων. Όχι κι άσχημα για μια χώρα που μέχρι πριν λίγες δεκαετίες ήταν ερμητικά κλεισμένη στον εαυτό της. Αλλά το παραπάνω ποσό αντιστοιχεί σε ένα μόλις 2% των διεθνών συναλλαγών, ελάχιστο αν συγκριθεί με το περίπου 60% των συναλλαγών που γίνονται με το “mighty dollar”. Τουλάχιστον «ασύμμετρη» αναλογία, αφού η Κίνα είναι λίγο πίσω από τις ΗΠΑ σε ΑΕΠ, δεν έχει την έκθεση δανεισμού των ΗΠΑ και αυξάνει συνεχώς τόσο τις εξαγωγές όσο και τις επενδύσεις της διεθνώς. Βέβαια, όλοι οι υπόλοιποι πολιτικο-στρατιωτικοί «μπαλαντέρ» σε αυτό το παιχνίδι μιλούν Αγγλικά. Και αυτός είναι ο βασικότερος λόγος για τον οποίο η κινεζική κυβέρνηση αποφάσισε να κατασκευάσει το δικό της κινεζικό «σούπερ-χαρτί».

Enter the Digital Yuan
Η ιδέα για ένα «κρατικό bitcoin», έπεσε στην People’s Bank of China και μπήκε μπροστά το 2014. Ήδη από το 2010, ένα εντυπωσιακό 95% των φρεσκο-εξορυγμένων bitcoin ήταν έργο κινέζων ιδιωτών cryptominers, οι οποίοι αποκαλύφθηκαν μαζικά, όταν το 2012 το κινεζικό κράτος άρχισε να εξιχνιάζει τις περιπτώσεις ύποπτης υπερκατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας. Η αποκεντρωμένη και ανώνυμη παραγωγή νομίσματος καθόλου δεν ταιριάζει με τα κινεζικά σοσιαλιστικά ιδεώδη, οπότε και τα ιδιωτικά κρυπτονομίσματα απαγορεύτηκαν. Αφού όμως έδωσαν στους αρμόδιους την ιδέα για το «Κρυπτονόμισμα του Λαού», που μπήκε σε δοκιμές το 2020, ακολουθούμενο ως το 2021 από την υποχρεωτική «στροφή» στις ηλεκτρονικές πληρωμές για να το υποστηρίξουν. Έτσι μέχρι το τέλος του 2021, το 80% των Κινέζων έκαναν έστω μία ψηφιακή πληρωμή, μέσα από 123 εκατομμύρια ψηφιακά πορτοφόλια, αν και η μέση αγορά ήταν 3 RMB, δηλαδή κοντά στα 47 cents του δολαρίου. Η κρατικά ελεγχόμενη και διατεταγμένη διάδοση που κλιμακώθηκε (υπερδιπλασιάστηκε) και για λόγους προπαγάνδας στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς των αρχών του 2022.

Κάτι Τρέχει στα …Κινέζικα;
Προς τι λοιπόν τόσος ντόρος για μια πλατφόρμα συναλλαγών εντός της Κίνας και υπόθεση κυρίως του Alipay και του TenPay; Για να μπορεί ο μέσος Κινέζος να αγοράζει ευκολότερα από smartphones μέχρι πάπια Πεκίνου με ένα «confirm pay»;

Προφανώς και το διακύβευμα κρύβεται εκτός τόσο των κινεζικών συνόρων, όσο και των ορίων του δυτικού κόσμου. Το «Belt and Road Initiative» (BRI) ήταν το μεγάλο project του κινέζου προέδρου Xi Jinping. Στην ουσία, ένα σύγχρονο δίκτυο εμπορίου, προς την υπόλοιπη Ασία, Αφρική και Λατινική Αμερική, στο σύνολο της ανάπτυξης του οποίου η Κίνα θα επενδύσει ένα τρις δολάρια σε υποδομές που θα της επιτρέψουν να εξαπλωθεί οικονομικά στις παρθένες αγορές σε εξήντα από τις αναπτυσσόμενες (ή και εντελώς υποανάπτυκτες) χώρες του κόσμου. Αυτές, με πληθυσμό ίσο με τα δύο τρίτα του πλανήτη, θα γίνουν το αγοραστικό κοινό που θα απορροφήσει τις κινεζικές εξαγωγές. Ζωτικής σημασίας όταν η υπερ-κορεσμένη, γερασμένη και χρεωκοπημένη Δύση σταματήσει να αγοράζει σαν τρελή. Αυτό είναι το «τέλειο πεδίο εφαρμογής και επικράτησης για το digital yuan», όπου όπως αναφέρει και η Ινδή αναλύτρια διεθνών σχέσεων Mahima Duggal.

Χάρη στην τεχνολογία dlt και AI και την ευκολία που κρύβει πίσω του το digital yuan θα προσφέρει εύκολες και γρήγορες συναλλαγές, ακόμα και στις περιοχές όπου δεν υπάρχει καν τραπεζικό σύστημα, δημιουργώντας -όπως τα χαρτονομίσματα υπό την εγγύηση του Κουμπλάι Χαν- έναν νέο ψηφιακό Δρόμο του Μεταξιού. Τον οποίο βέβαια, μέσα από τις ψηφιακές αυτές υποδομές και το ίδιο το νόμισμα, θα ελέγχει η Κίνα. Κατ’ επέκταση και τις χώρες του, αφού το οικονομικό κέρδος μόνο του δεν δικαιολογεί την απαιτούμενη επένδυση. Άλλωστε τι νόημα θα είχε ένας Δρόμος του Μεταξιού όπου οι συναλλαγές θα εκκαθάριζαν σε δολάρια, ειδικά όταν αυτός ανταγωνίζεται το «άλμα προς την Ασία» που οι ΗΠΑ ξεκίνησαν κατά την διακυβέρνηση Ομπάμα;
Εκεί στον ανταγωνισμό του με το δολάριο, κρύβεται και η ακαταμάχητη γοητεία του ψηφιακού Yuan, όπως σημειώνει και άρθρο του Harvard International Review. Η περίπτωση της εισβολής της Ουκρανίας έδειξε ότι με το 95% των διεθνών συναλλαγών σε δολάρια να εκκαθαρίζεται στη Νέα Υόρκη, όταν οι ΗΠΑ έθεσαν τη Ρωσία εκτός SWIFT, έδωσαν άλλη διάσταση στην έκφραση «οικονομικές κυρώσεις».

Αν το ψηφιακό Yuan τελικά τα καταφέρει, θα δώσει στην Κίνα ένα εναλλακτικό δίκτυο, για να διεκπεραιώνει διεθνείς συναλλαγές έξω από την εμβέλεια του μακριού χεριού των ΗΠΑ. Ίσως γιαυτό και οι ΗΠΑ ετοιμάζουν το δικό τους «ψηφιακό δολάριο». Αλλά αυτό είναι μια άλλη «ιστορία»…