Την 1 Απριλίου «εξορύχθηκε» το υπ’ αριθμ. 19.000.000 και ολοένα περισσότεροι αρχίζουν πλέον να αναρωτιούνται για τη συνέχεια της πορείας και το μέλλον του δημοφιλέστερου κρυπτονομίσματος.
Η φετινή Πρωταπριλιά θα μείνει στην ιστορία των Bitcoin και δεν πρόκειται για αστείο, λόγω της ημέρας. Ο λόγος είναι πως ακριβώς τότε έλαβε χώρα η «εξόρυξη» του Bitcoin #19.000.000, κάτι που αρκετοί «κρυπτωρύχοι» χαρακτήρισαν ως «ιστορική στιγμή». Κι αν αναρωτιέστε γιατί έχει τόσο μεγάλη σημασία η συμπλήρωση αυτού του αριθμού, θα πρέπει να θυμίσουμε πως το σύνολο των Bitcoin που μπορούν να «εξορυχθούν» και να τεθούν σε κυκλοφορία δεν μπορεί – εκ κατασκευής του συστήματος- να ξεπεράσει πρακτικά τον μαγικό αριθμό των 21.000.000. Μ’ άλλα λόγια, μένουν πλέον μονάχα 2.000.000 κρυπτονομίσματα, για να αδειάσει η «κλεψύδρα», δηλαδή ποσοστό λιγότερο του 10% των θεωρητικά διαθέσιμων.
Αν κάνουμε τις απλές αριθμητικές πράξεις, θα δούμε πως αυτά τα 19.000.000 Bitcoins εξορύχθηκαν τα τελευταία 13 χρόνια -δηλαδή, από το 2009, που το πρώτο κρυπτονόμισμα έκανε την εμφάνισή του- και οι ειδήμονες λένε πως όσα υπολείπονται, μένει να τεθούν σε κυκλοφορία τα επόμενα 118 χρόνια, ως το 2140. Αλλά, γιατί ως τότε; Και, μήπως είναι λίγα για τόσο μεγάλο διάστημα; Οι εξηγήσεις έπονται, όμως, ανώτερα στελέχη του χώρου, όπως ο Kjetil Hove Pettersen, CEO της Kryptovault, μιας από τις πιο φιλικές προς το περιβάλλον εταιρίεας εξόρυξης, φτάνουν στο σημείο να πουν δημόσια (στο Cointelegraph) πως «σε πρώτη ανάγνωση, αυτό μπορεί να φαίνεται μικρό νούμερο, αλλά προσωπικά πιστεύω ότι οι καλύτερες μέρες βρίσκονται μπροστά μας». Η επίτευξη αυτού του ορόσημου, λοιπόν, ήταν μια καλή ευκαιρία για να «γυρίσουμε πίσω στα βασικά» και να θυμηθούμε τις αρχές λειτουργίας του Bitcoin, χωρίς την εξάρτηση από το οικονομικό σκέλος και την ως τώρα πορεία του αρχαιότερου και δημοφιλέστερου κρυπτονομίσματος, η οποία μάλλον προϋποθέτει γερά νεύρα, τόνους ψυχραιμίας και άφθονη κριτική σκέψη απ’ όσους ασχολούνται με τους δείκτες και τις τρελές διακυμάνσεις της τιμής του.
Η «εξόρυξη» θέλει τρόπο
Ο «εφευρέτης» του Bitcoin, γνωστός με το όνομα Satoshi Nakamoto, το σχεδίασε ως «ψηφιακό χρυσό» κι όπως το πολύτιμο μέταλλο είναι πεπερασμένο, το ίδιο συμβαίνει και με το ψηφιακό. Χρειάζονται περίπου 10 λεπτά για να δημιουργηθεί ένα block με Bitcoin, με την επίλυση μιας σειράς πολύπλοκων μαθηματικών εξισώσεων, με 64-ψήφιο αποτέλεσμα, από προηγμένους υπολογιστές, οι οποίοι καταναλώνουν πολύ μεγάλες ποσότητες ενέργειας. Το σύστημα είναι έτσι σχεδιασμένο που, ο αριθμός των Bitcoin / block που εξορύσσονται, μειώνεται κατά 50% για κάθε 210.000 block, δηλ. κάθε τέσσερα χρόνια – από αυτή τη μείωση προκύπτει ως θεωρητικός «χρόνος λήξης» το έτος 2145. Η αμοιβή του κρυπτωρύχου για κάθε block εκφράζεται σε Satoshi, που καθένα τους ισούται με 0.00000001 Bitcoin. Στο ξεκίνημα, κάθε block περιείχε 50 Bitcoin, τώρα πιά έχει μειωθεί στα 6,25. Κι όπως είναι γνωστό, τα καινούρια νομίσματα καταγράφονται και αποθηκεύονται σε μια αποκεντρωμένη βάση δεδομένων, υλοποιώντας μια αλυσίδα «ανεξίτηλων» εγγραφών, περισσότερο γνωστή ως blockchain.
Οι συναλλαγές, επίσης, καταγράφονται με ειδικό λογισμικό, που επικυρώνει και κρυπτογραφεί την πράξη, με αναφορές στο ποσό, την ημερομηνία, τον παλιό και το νέο ιδιοκτήτη – σε κάθε τέτοια εγγραφή, που γίνεται σε block μέχρι καθένα να γεμίσει και να ανοίξει το επόμενο, «ό,τι γράφει, δεν ξεγράφει»- δεν μπορεί ούτε να σβήσει, ούτε να αλλοιωθεί. Τα block «δένουν», επίσης, μεταξύ τους κι η αλυσίδα, που λέγαμε, δεν μπορεί να σπάσει. Κύκλοι της αγοράς υπολογίζουν σε περίπου 900 τα Bitcoin που εξορύσσονται καθημερινά, σ’ όλο τον κόσμο.
Θα τελειώσουν κάποτε;
Θεωρητικά, ναι – κάποτε θα τελειώσουν! Και μάλιστα, οι γνωρίζοντες λένε πως δεν θα φτάσουν καν τα 21 εκατ. σε κυκλοφορία, επειδή το δίκτυο στρογγυλοποιεί σε αρκετά σημεία της διαδικασίας τους αριθμούς, οπότε πάντα κάτι θα «περισσεύει». Επίσης, υπολογίζεται ότι από αυτά, περίπου 3-4 εκατομμύρια πρέπει να θεωρούνται «χαμένα» για πάντα, είτε γιατί κάποιοι ιδιοκτήτες ξέχασαν (συμβαίνει κι αυτό!) τον κωδικό τους, είτε γιατί απεβίωσαν ξαφνικά και οι οικείοι τους (αν υπήρχαν) δεν γνώριζαν κάτι σχετικό, είτε γιατί έγινε κάποιο σοβαρό σφάλμα στη διαχείριση του ηλεκτρονικού πορτοφολιού τους. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις, ο γέγονεν γέγονεν – η απώλεια είναι οριστική!
Και μετά, τι πρόκειται να γίνει;
Προφανώς, δεν πρόκειται να εξορυχθούν άλλα Bitcoin, ακόμα κι αν -θεωρητικά- η «κλεψύδρα» δεν έχει αδειάσει εντελώς. Οι συναλλαγές, βεβαίως, θα συνεχιστούν με τα υπάρχοντα, αλλά οι κρυπτωρύχοι θα αμείβονται πολύ λιγότερο, με προμήθεια μόνο για τη διακίνηση (transaction processing fees), αλλά όχι πια για την εξόρυξη. Κι αυτά τα έσοδα θα είναι αρκετά για να συντηρηθούν; Δύσκολο ακούγεται, αλλά εξαρτάται -όπως μας λένε πάλι οι ειδικοί- από τη διάχυση που θα έχει ως τότε το Bitcoin – μ’ άλλα λόγια, πόσο θα έχει ενσωματωθεί στη ζωή μας (μεγάλη κουβέντα αυτή, εδώ δεν ξέρουμε τι μας ξημερώνει αύριο, που λέει ο λόγος – θα ξέρουμε τι θα γίνει σε ενάμιση αιώνα;) το συγκεκριμένο κρυπτονόμισμα και τι μορφή θα έχει πάρει.
Αν τότε, το μακρινό 2140, λειτουργεί ως «αποθήκη αξίας» (store of value) και όχι ως νόμισμα για τις απλές, καθημερινές συναλλαγές, θεωρούν πως, ναι, θα υπάρχουν κάποια αξιοπρεπή έσοδα, καθώς οι όποιες συναλλαγές θα είναι λογικά μεγάλης αξίας, ενώ μπορεί να «παίζει» και διαφορετικό ποσοστό προμήθειας… Λένε, πάντως, πως αν τα έσοδα δεν είναι αρκετά, ενδέχεται οι εξελίξεις να είναι αρνητικές, καθώς οι εναπομείναντες κρυπτωρύχοι μπορεί να συνασπιστούν σε καρτέλ, για να ελέγχουν τις υπάρχουσες υποδομές και να απαιτούν υψηλότερες προμήθειες, ενώ δεν αποκλείουν και την εμφάνιση «πειρατών», που θα ζητούν κάποια μορφή λύτρων για να αποδεσμεύσουν ποσότητες Bitcoin που ελέγχουν. Όμως, όλα αυτά είπαμε ότι θα τα ζήσουμε σε τουλάχιστον ένα αιώνα από σήμερα – ή μήπως, νωρίτερα;
Για καλό και για κακό…
Το Bitcoin και τα λοιπά κρυπτονομίσματα έχουν κάποια συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που, για κάποιους μπορεί να είναι πλεονεκτήματα, για άλλους, μειονεκτήματα – τα σημαντικότερα είναι πως, για την ώρα, είναι σε μεγάλο βαθμό αρρύθμιστα, έχουν τεράστια «πτητικότητα» (το βλέπουμε καθημερινά, με τις τρελές διακυμάνσεις και την «ευαισθησία» των τιμών στην παραμικρή κίνηση ή δήλωση) και, βέβαια, δεν μπορούν να αντικαταστήσουν (ακόμα) τα «κοινά» νομίσματα στις συνήθεις συναλλαγές, στην αγορά.
Επίσης, παρότι γίνονται προσπάθειες από τους σοβαρούς κρυπτωρύχους για περιορισμό της καταναλισκόμενης κατά τις εξορύξεις ενέργειας, με χρήση εναλλακτικών και «πράσινων» μορφών, το πρόβλημα παραμένει σοβαρό. Ερευνητές του πανεπιστημίου της Οξφόρδης είχαν ανακοινώσει παλιότερα πως η παγκόσμια κατανάλωση για κρυπτο-εξορύξεις είναι ανάλογη της ηλεκτρικής ενέργειας που καταναλώνει μια μεγάλη χώρα, όπως η Αργεντινή. Τώρα που τα κριτήρια ESG έχουν μπει για τα καλά στη ζωή μας, αυτό αποτελεί σημαντικό μειονέκτημα και αυξάνει τον προβληματισμό για τη βιωσιμότητα του χώρου. Εξ ου και οι προτάσεις για θεμελιώδεις αλλαγές στον τρόπο που λειτουργούν κάποια κρυπτονομίσματα, με την οικονομικότερη λύση του Proof of Stake, να κερδίζει έδαφος.
Πολλοί παράγοντες επιδρούν και παίζουν ρόλο στον χώρο των κρυπτονομισμάτων… Το ότι έχουν μείνει μόνο 2.000.000 Bitcoins είναι ένας από αυτούς, όμως, παρότι εντυπωσιακό στοιχείο, παραμένει, για την ώρα, λιγότερο σημαντικό…