Η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή, δια στόματος Nicola Yiannoulis, Digital Finance Team Leader, εξηγεί στο Digital Finance γιατί είναι αναγκαία η υιοθέτηση νέων τεχνολογιών στον τραπεζικό τομέα και γιατί το RegTech αναμένεται να καθορίσει τις εξελίξεις τα επόμενα χρόνια.

Η Nicola Yiannoulis έχει μεγαλώσει επαγγελματικά μέσα στα πλαίσια των ρυθμιστικών αρχών. Ξεκινώντας την καριέρα της ως Policy expert στην Financial Conduct Authority (FCA) της Μεγάλης Βρετανίας, τα τελευταία δέκα και πλέον έχει αφιερώσει μεγάλο μέρος στην Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή (EBA) και ειδικά σε ό,τι αφορά την ψηφιοποίηση και την καινοτομία.
Πρόκειται για δύο τομείς, στους οποίους η EBA έχει δώσει ιδιαίτερη βαρύτητα τα τελευταία χρόνια, καθώς βλέπει πως οι νέες τεχνολογίες αλλάζουν δραστικά την τραπεζική εμπειρία και διαμορφώνουν ένα περιβάλλον αμιγώς ψηφιακό τόσο για το ίδιο το σύστημα όσο και για τους καταναλωτές.Εξάλλου, η τεχνολογία είναι ένα από τα κυριότερα πεδία δράσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αλλά και των τριών μεγάλων ρυθμιστικών αρχών του χρηματοοικονομικού συστήματος (ESMA, EBA, EIOPA), καθώς η Ευρώπη διαβλέπει πως το μέλλον της βρίσκεται σε τεχνολογίες όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη, τα Big Data και το Βlockchain.
Στα πλαίσια αυτά κινήθηκε η συζήτηση με την Nicola Yiannoulis, μια συζήτηση που μπορεί να χαρακτηριστεί ιδιαίτερα διαφωτιστική σε ό,τι αφορά τις κινήσεις της EBA σχετικά με τον ψηφιακό μετασχηματισμό του τραπεζικού συστήματος αλλά και τον ρόλο που έχει ετοιμάσει για τις regtech λύσεις που μπορούν να υποστηρίξουν τους τραπεζικούς οργανισμούς της Ευρώπης.
*Η συνέντευξη που ακολουθεί διεξήχθη στα αγγλικά και μεταφέρεται στο περιοδικό μεταφρασμένη. Το πρωτότυπο transcript είναι στη διάθεση του κοινού για όποιον ενδιαφέρεται να το διαβάσει.

Κυρία Yiannoulis, ήθελα αρχικά να μου πείτε με ποιους τρόπους η EBA προωθεί την καινοτομία στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα.

Έχουμε λάβει μια σειρά από πρωτοβουλίες προκειμένου να εκπληρώσουμε το θεσμικό μας στόχο και τo καθήκον μας να ελέγχουμε την καινοτομία στον χρηματοοικονομικό κλάδο.
H πορεία μας στο digital finance άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά το 2018, όταν δώσαμε την απάντηση μας στο πλάνο ενεργειών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οπότε και δημοσιεύσαμε το σχέδιο δράσης της EBA για το fintech.
Χρησιμοποιώντας αυτό το σχέδιο, δημιουργήσαμε ένα τεχνολογικό hub, προσπαθώντας να συγκεντρώσουμε σε ένα μέρος τους βασικούς ενδιαφερόμενους του Fintech τομέα. Επιπλέον προσπαθούμε να ευαισθητοποιήσουμε και να ενημερώσουμε όλους για τις καινοτομίες που υπάρχουν, αλλά και να φέρουμε σε ένα μέρος όλες τις δημοσιεύσεις μας και να θέσουμε τις προτεραιότητες μας γύρω από το Fintech.
Με αυτό λοιπόν το hub, θα μπορέσουμε να προχωρήσουμε σε δράσεις προκειμένου να υποστηρίξουμε την αύξηση της καινοτόμου τεχνολογίας διασυνοριακά αλλά την ίδια στιγμή θέλουμε να εξασφαλίσουμε ότι θα διατηρηθεί η λειτουργική αντοχή και η προστασία των καταναλωτών, και ότι αυτές οι δράσεις μας θα είναι ευθυγραμμισμένες με την αρχή της τεχνολογικής ουδετερότητας. Έχουμε στη φαρέτρα μας μια σειρά από πιθανές δράσεις και εργαλεία. Μπορεί για παράδειγμα να δημοσιεύσουμε μια θεματική έκθεση έκθεση που να καλύπτει και να αναλύει ποιοτικά και ποσοτικά δεδομένα, ή να παρέχουμε κατευθυντήριες γραμμές και κύριες συστάσεις. Πρόκειται να δημοσιεύσουμε την έκθεση μας για το Regtech αλλά και για τις ψηφιακές πλατφόρμες. Έχουμε ήδη δημοσιεύσει έρευνες για το Fintech, που διαπραγματεύονταν το αποτύπωμα που αφήνει το fintech στους οργανισμούς και τα επιχειρηματικά μοντέλα. Στο μέλλον, θα δείτε από εμάς εκθέσεις που θα αφορούν σε τομείς όπως τις ψηφιακές ταυτότητες, τις ψηφιακές πλατφόρμες και την Τεχνητή Νοημοσύνη. Όλα αυτά ταυτίζονται απόλυτα με την στρατηγική της Κομισιόν για το digital finance, την οποία και στηρίζουμε απόλυτα ενώ έχουμε εμπλακεί ενεργά με την Επιτροπή για την υλοποίηση της. Παράλληλα, οργανώνουμε μια σειρά από events και webinars προκειμένου να ενημερώσουμε για τις εξελίξεις γύρω από την τεχνολογία την ρυθμιστική και νομοθετική κοινότητα.

Πώς αξιολογείτε την δουλειά που έχει γίνει από τις ESAs στον τομέα αυτόν μέχρι στιγμής;

Κατ’ αρχάς επιτρέψτε μου να σας πω πως οι ESAs έχουν εργαστεί σκληρά στον τομέα της καινοτομίας. Ωστόσο, θα ήταν καλύτερο να επικεντρωθώ στο έργο της EBA. Όπως είπα, έχουμε ξεκινήσει με τον fintech τομέα τα τελευταία τρία με τέσσερα χρόνια, ανταποκρινόμενοι στις εξελίξεις της καινοτομίας και της τεχνολογίας. Έχουμε δύο ειδών αποκρίσεις σε αυτές τις εξελίξεις: μια προληπτική και μια αντιδραστική. Πιο συγκεκριμένα, εξετάζουμε τα νέα θέματα, όπως το regtech και οι ψηφιακές πλατφόρμες, αλλά την ίδια στιγμή, σκεφτόμαστε αυτά που έρχονται στο πεδίο του ΑΙ για παράδειγμα, οι άλλες τεχνολογίες που ενισχύουν την καινοτομία. Έχουμε λοιπόν δύο ειδών αποκρίσεις και μια ευρεία γκάμα δράσεων που μας επιτρέπουν να αναλογιστούμε τι έχει συμβεί στα τελευταία χρόνια.

Ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει η EBA προκειμένου να ανταποκριθεί στο νέο τεχνολογικό περιβάλλον και στην άνθιση του regtech;

Αν μιλήσουμε για συγκεκριμένα για το regtech, θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε πώς ορίζουμε εμείς το regtech. Εμείς ως Αρχή βλέπουμε το regtech ως μια γκάμα εφαρμογών προερχόμενες από τεχνολογικές καινοτομίες, οι οποίες χρησιμοποιούνται για την περαίωση των κανονιστικών και ρυθμιστικών απαιτήσεων σε ό,τι αφορά το reporting. Σκεφτόμαστε λοιπόν πώς οι ρυθμιζόμενοι οργανισμοί με τη χρήση αυτής της τεχνολογίας συμμορφώνονται με τους κανονισμούς. Σαφώς υπάρχει μια σειρά από οφέλη με αυτή τη χρήση, όπως είναι το αυξημένες δυνατότητες διαχείρισης ρίσκου, καθώς και καλύτερες δυνατότητες ελέγχου και δειγματοληψίας, μείωσης του ανθρώπινου λάθους, αύξησης της λειτουργικής αποδοτικότητας αλλά και μείωσης του αντίκτυπου από κάποια αλλαγή ενός ρυθμιστικού πλαισίου. Ωστόσο η χρήση αυτών των τεχνολογικών λύσεων ενέχει κίνδυνους και προκλήσεις, οι οποίες μπορεί να εμφανιστούν όχι μόνο στους οργανισμούς αλλά και στις ρυθμιστικές αρχές και τους ίδιους τους πάροχους regtech. Από τη δική μας την πλευρά, μια από τις προκλήσεις είναι να κατανοήσουμε ποια ακριβώς είναι η καινοτομία. Ενδεχομένως μπορεί να μην έχουμε πάντα το πακέτο δεξιοτήτων που χρειάζεται για να καταλάβουμε πώς λειτουργούν οι καινοτόμες λύσεις που προτείνουν οι πάροχοι. Επιπλέον, μπορεί να μην έχουμε εκτεθεί στις τεχνολογίες που έχουν χρησιμοποιηθεί. Αλλά η πιο σημαντική πρόκληση είναι η δυσκολία που μπορεί να έχουμε μερικές φορές να εκτιμήσουμε την αποτελεσματικότητα και την αξιοπιστία της τεχνολογίας και των λύσεων που χρησιμοποιούνται από τα τραπεζικά ιδρύματα ή που προτείνουν οι τεχνολογικοί πάροχοι.

Πώς τις αντιμετωπίζετε αυτές τις προκλήσεις;

Έχουμε μερικά εργαλεία για να αντιμετωπίσουμε αυτές τις προκλήσεις. Πιο συγκεκριμένα οργανωνουμε κάποια workshops με τη συμμετοχή του τομέα, προγραμματίζουμε κάποιο training, ή αξιοποιούμε το EFIF. Το EFIF είναι το Ευρωπαϊκό Φόρουμ για τους Διαμεσολαβητές Καινοτομίας, στο οποίο μπορούμε να φέρουμε τους τεχνολογικούς πάροχους, τα ιδρύματα και τις ρυθμιστικές αρχές σε έναν ασφαλή χώρο προκειμένου να συζητήσουμε και να δοκιμάσουμε αυτές τις καινοτομίες, προκειμένου να καταλάβουμε καλύτερα την τεχνολογική λύση. Από την άλλη μεριά, αυτό βοηθά τους πάροχους να καταλάβουν τι σημαίνει να βρίσκεσαι σε ένα πλήρως ρυθμιζόμενο περιβάλλον και τις ίδιες τις τράπεζες να αντιληφθούν τις θέσεις τόσο των Αρχών όσο και των παρόχων. Θεωρώ ότι σαφώς και ο διάλογος μεταξύ όλων των πλευρών είναι πολύ σημαντικός, γι’ αυτό και αυτή η συνάντηση ωφελεί στο να κατανοήσουν όλοι όλους και να υπάρξει μια καλύτερη εκπαίδευση πάνω στις τεχνολογίες.

Προσφάτως δημοσιεύσατε μια έρευνα για το RegTech. Θέλετε να μας πείτε λίγα πράγματα και ένα δυο σχόλια γι’αυτήν την έκθεση;
Ποια ήταν κατά τη γνώμη σας τα πιο σημαντικά στοιχεία που αναδείχθηκαν;

Η έκθεση μας για το RegTech είναι μια έρευνα αγοράς που εξετάζει το τρέχων τοπίο στο regtech. Επιγραμματικά να σας πω ότι εξετάσαμε ρυθμιστικές αρχές, παρόχους λύσεων αλλά και τραπεζικά ιδρύματα, για να δούμε ποια είναι η γνώση τους γύρω από το θέμα, η εμπειρία τους και απόψεις τους για το τοπίο του regtech σήμερα. Εργαστήκαμε πάνω σε αυτό για πολύ καιρό, εξετάζοντας τα πλεονεκτήματα και τις προκλήσεις, ενώ αναλύσαμε εις βάθος πέντε από τα πιο ανεπτυγμένα τμήματα του regtech.
Επίσης, προτείνουμε τρόπους που η EBA μπορεί να βγει στο προσκήνιο και να συνεχίσει να υποστηρίζει την ανάπτυξη της καινοτομίας στον τομέα του regtech.
Η έκθεση τονίζει ότι οι τομείς του Anti-Money Laundering (AML) και του Combating the Financing of Terrorism (CFT) είναι ο πρωταρχικός τομέας όπου τα οφέλη του regtech έχουν ήδη αναδειχθεί.
Μερικά από αυτά είναι η παροχή λύσεων για τον έλεγχο κυρώσεων και του remote onbaoarding των πελατών, λύση η οποία αναπτύχθηκε πολύ λόγω και της πανδημίας του Covid-19.
Εκτός του ότι αυτές οι λύσεις έχουν οφέλη στους τομείς της ανάπτυξης του ελέγχου και της δειγματοληψίας, μπορούν επίσης να μειώσουν τα ανθρώπινα λάθη.
Τα οφέλη των regtech λύσεων, ειδικά για το AML μπορούν να είναι διαχρονικά, καθώς μειώνουν το ρίσκο της έκθεσης των τραπεζών στο ξέπλυμα χρήματος ή τη χρηματοδότηση τρομοκρατών.
Αυτό που βλέπουμε από την έκθεση είναι ότι το regtech τοπίο υπέστη έναν τεράστιο μετασχηματισμό τα τελευταία πέντε χρόνια, και προκειμένου αυτή η εξέλιξη να έχει και συνέχεια, θα πρέπει να εξετάσουμε τα οφέλη, τις προκλήσεις και τους κινδύνους, να κατανοήσουμε καλύτερα πώς λειτουργούν οι λύσεις και τελικά να καταλάβουμε ποιες προσαρμογές θα πρέπει να κάνουμε προκειμένου να ευνοήσουμε την αυξημένη χρήση της τεχνολογίας για τους σκοπούς της κανονιστικής συμμόρφωσης, πάντα με πυξίδα την τεχνολογική ουδετερότητα.

Ξέρετε, υπάρχουν φωνές στις ευρωπαϊκές τράπεζες που λένε ότι υπάρχουν θέματα σε αυτές τις λύσεις και τελικά δημιουργούν ίσως περισσότερη σύγχυση και προβλήματα από όσα προσπαθούν να λύσουν.
Πιο συγκεκριμένα έχω ακούσει τράπεζες στην Ευρώπη να μιλούν για ασυνέπειες μεταξύ των κανονισμών και των τεχνολογικών λύσεων. Θεωρείτε ότι θα πρέπει να γίνει ένα είδος «συγχρονισμού» μεταξύ των ρυθμιστικών αρχών, των παρόχων και των ιδρυμάτων προκειμένου να επιλυθούν τα ζητήματα;

Αν εννοείτε ότι οι regtech πάροχοι αντιμετωπίζουν δυσκολίες ως προς το να κατανοήσουν ποιο νομοθετικό ή ρυθμιστικό πλαίσιο προσπαθούν να επιλύσουν για λογαριασμό των τραπεζικών ιδρυμάτων, υπάρχει ένα τέτοιο ζήτημα ναι. Το είδαμε και στην έκθεση μας αυτό, υπάρχει ανάγκη για έναν καλύτερο διάλογο μεταξύ των ενδιαφερομένων πλευρών. Ξέρετε, οι τεχνολογικοί πάροχοι μερικές φορές δυσκολεύονται να κατανοήσουν πλήρως τα κανονιστικά πλαίσια.
Σίγουρα το να τους φέρεις σε επαφή με όλες τις πλευρές και να τους παρέχεις workshops, trainings αλλά κυρίως συζήτηση με τις Αρχές είναι πολύ σημαντικό. Σε αυτή την κατεύθυνση βοηθούν εξαιρετικά τo EFIF, τα hubs και τα regulatory sandboxes που τους παρέχουν τις πληροφορίες που χρειάζονται για να κατανοήσουν καλύτερα το νομικό πλαισιο. Πιστεύω ότι ένας διάλογος πρέπει οπωσδήποτε να γίνει. Ξέρω ότι υπάρχουν fintech labs, μερικά από τα οποία χρηματοδοτούνται από μεγάλα ιδρύματα, από δικηγορικές εταιρείες με σκοπό να ακριβώς να παρέχουν τον διάλογο και την εκπαίδευση που χρειάζεται στους τεχνολογικούς παρόχους.
Πολλοί από αυτούς τους παρόχους έχουν αρκετά εξειδικευμένες λύσεις και χρειάζονται βοήθεια προκειμένου να παρέχουν μια ικανοποιητική λύση που να είναι ευθυγραμμισμένη με αυτό που χρειάζεται μια τράπεζα.

Το ένα πρόβλημα, λοιπόν, είναι αυτό. Το άλλο, σύμφωνα με πολλούς, είναι ο τεράστιος αριθμός των ρυθμιστικών πλαισίων στα οποία πρέπει να συμμορφωθούν. Η ΕΒΑ το αναγνωρίζει αυτό ως πρόβλημα και αν ναι, πώς πιστεύετε ότι μπορεί να επιλυθεί;

Στην έκθεση μας εξετάσαμε τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα πιστωτικά ιδρύματα, και οι συμμετέχοντες είπαν ότι αυτό είναι ακριβώς το επιχειρηματικό μοντέλο που οι πάροχοι regtech έρχονται να λύσουν. Δηλαδή, να διαχειριστούν τους τεράστιους όγκους των κανονισμών που υπάρχουν εκεί έξω.
Ωστόσο η έρευνα μας έδειξε ότι το νομικό και ρυθμιστικό πλαίσιο δεν είναι και το πιο επείγον ζήτημα για τα ιδρύματα. Για την ακρίβεια, υπάρχουν μια σειρά από άλλα θέματα που είναι πολύ πιο σημαντικά. Τα δεδομένα και ειδικά η ποιότητα των δεδομένων, ζητήματα ασφαλείας και ιδιωτικότητας μέσα σε ένα ίδρυμα, ζητήματα διαλειτουργικότητας και η ενσωμάτωση των λύσεων στα υπάρχοντα legacy συστήματα, οι δυνατότητες ΑΡΙ, καθώς και η λειτουργία του due diligence που είναι σχετικά χρονοβόρα μέσα σε ένα ίδρυμα. Αυτά λοιπόν τα προβλήματα, στην έρευνα μας, αναδείχθηκαν σε πολύ μεγαλύτερα ζητήματα για έναν οργανισμό από ό,τι ο όγκος των κανονισμών και η συμμόρφωση τους σε αυτούς.
Δεν προσπαθώ να το υποτιμήσω ως θέμα σε καμία περίπτωση και δε λέω ότι δεν έχουμε να παίξουμε έναν ρόλο σε αυτό, ή ότι δεν υπάρχει θέμα με τους κανονισμού.
Υπάρχουν πλαίσια που απαιτούν το minimum της συμμόρφωσης και άρα η υιοθέτηση ενός κανονισμού σε κάθε χώρα – μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης διαφέρει. και αυτό είναι ένα θέμα. Δουλεύουμε πάνω σε αυτό, εξετάζοντας τη δυνατότητα της ευθυγράμμισης των κανονιστικών πρακτικών και των ρυθμιστικών προτύπων. Επίσης θα δούμε πού υπάρχει κάποια ανάγκη για τυποποίηση δεδομένων καθώς και ευθυγράμμιση των προτύπων των κανονισμών και θα δράσουμε αναλόγως.

Πώς βλέπετε να διαμορφώνεται το τοπίο της κανονιστικής συμμόρφωσης στην Ευρώπη; Αναρωτιέμαι αν θα πρέπει να γίνουν αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο εισάγονται οι νέοι κανονισμοί στον χρηματοοικονομικό τομέα.

Σίγουρα περιμένουμε το μέλλον της συμμόρφωσης να είναι ψηφιακό. Ανέφερα τα οφέλη της τεχνολογίας στην κανονιστική συμμόρφωση νωρίτερα. Ήδη βλέπουμε μια μεγαλύτερη υιοθέτηση του regtech, και στο άμεσο μέλλον περιμένουμε ότι θα γίνει πολύ πιο κυρίαρχη η τάση του suptech* (supervisory technology). Υπάρχει η δυναμική της ψηφιοποίησης, ωστόσο είναι ακόμα μακρύ το ταξίδι καθώς θα πρέπει να επιλυθούν προκλήσεις και προβλήματα που αναδύονται σε σχέση με αυτό.
Δημοσιεύσαμε μια έκθεση πρόσφατα σχετικά με το κόστος της συμμόρφωσης, το οποίο εξετάζει το κόστος που αντιμετωπίζουν οι μικρότερες τράπεζες σχετικά με τις αυστηρές κανονιστικές απαιτήσεις σε σχέση με το reporting.
Καλέσαμε τον τομέα να συνεργαστεί με παρόχους τεχνολογίες προκειμένου να προωθήσουν το fintech και το regtech, για να αυξήσουν τη διαθεσιμότητα αλλά και να καταστήσουν πιο προσιτές τις τεχνολογίες για τις μικρότερες τράπεζες, και αυτό είναι κάτι που προωθούμε ενεργά.
Υπάρχει επίσης και η στρατηγική Digital Finance της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπου μιλούν για την αύξηση του regtech αλλά και πρωτοβουλίες suptech, την ικανότητα κατανόησης της μηχανικής, την ευθυγράμμιση των concepts, των ορισμών και των υποχρεώσεων στο reporting.
Όλα αυτά αναμένεται να συμβάλλουν στον ψηφιακό μετασχηματισμό.
Σε ό,τι αφορά την ΕΒΑ, κοιτάμε το SupTech ως έναν τρόπο όπου μπορούμε να ενθαρρύνουμε τις κανονιστικές αρχές να εφαρμόσουν τις τεχνολογίας και να συμβάλλουν στην περαιτέρω επιτάχυνση της αποτελεσματικότητας της ανάλυσης δεδομένων, στις τάσεις ταυτοποίησης και σε πολλούς άλλους τομείς.

*Supervisory Technology (SupTech): Ο όρος προέρχεται από τις τεχνολογικές λύσεις που προσφέρουν οι πάροχοι τεχνολογίας αποκλειστικά στις κανονιστικές αρχές, προκειμένου να βοηθηθούν στην επιτήρηση και τον έλεγχο των κανονιστικών συμμορφώσεων.