Hedge funds εναντίον μικροεπενδυτών και τούμπαλιν. Ένα χρονικό για το πώς απλός κόσμος κατέληξε να παίρνει σημαντικό μερίδιο της πίτας από τα κέρδη των μετοχών. Μια τάση – πυροτέχνημα ή η απαρχή μιας νέας κανονικότητας;

“We are holding are shares, they are holding their short positions. This is war. I don’t care what ticker you support it’s us against them. We all know who will give up first”. 
Μηνύματα, όπως αυτό, αλλά και άλλα με λιγότερο ήπιο λόγο, δημοσιοποιούνται κατά χιλιάδες καθημερινά σε πλατφόρμες, όπως το Reddit, όπου οι μικροεπενδυτές συναντιούνται για να εμψυχώσουν και να ενημερώσουν ο ένας τον άλλο.

Δεν γνωρίζουμε πως ξεκίνησε όλο αυτό, γνωρίζουμε όμως ότι η αρχή έγινε με τη μετοχή της GameStop Corp., συνεχίστηκε με τη μετοχή της AMC Entertainment, η οποία διαθέτει ένα μεγάλο δίκτυο κινηματογραφικών αιθουσών και πλέον πεδία “μαχών” εμφανίζονται διαρκώς. Στα πρώτα βήματα, όπως είναι φυσικό το επενδυτικό κοινό  σε μεγάλο ποσοστό θεωρούσε χαμένη τη μάχη των μικροεπενδυτών απέναντι σε τεράστιες εταιρείες διαχείρισης κεφαλαίων, όμως σύντομα τα γεγονότα άλλαξαν τις ισορροπίες.

Σύμφωνα με το Business Insider, οι short-sellers είχαν ζημίες 19 δισεκατομμυρίων δολαρίων πριν κλείσει ο Ιανουάριος του 2021, μόνο από τις μάχες που έχασαν με τη μετοχή της GME. Τα hedge funds που είχαν τις μεγαλύτερες απώλειες, όπως τα Melvin, Point72 και D1, είχαν στοιχηματίσει πολλά στην πτώση της μετοχής, η οποία τελικά με τη συντονισμένη δράση μικροεπενδυτών εκτινάχθηκε μέχρι και 1500% πάνω από την χαμηλότερη αξία της.

Καθώς, η τιμή διαρκώς ανέβαινε, οι short sellers έπρεπε να “καλύψουν” τις θέσεις τους και επομένως να αγοράσουν με “πραγματικά” χρήματα τις μετοχές που “θεωρητικά” είχαν στην κατοχή τους. Αυτή όμως είναι η κορυφή του παγόβουνου, καθώς η εταιρεία αναλύσεων Ortex εκτιμά ότι οι συνολικές ζημιές για τους short-sellers θα υπερβαίνουν τα 70 δισεκατομμύρια δολάρια.

Το δεύτερο σημαντικό γεγονός ήταν η διάρκεια των μαχών. Όπως γράφει το The Verge σε άρθρο του, “Αυτήν την περίοδο, πολλοί μένουν στο σπίτι τους και βαριούνται”, οπότε το day trading είναι μια απασχόληση, η οποία προσφέρει αδρεναλίνη και αν όλα πάνε καλά, μπορεί να αφήσει κέρδος. Από τα 70 δισεκατομμύρια δολάρια που χάθηκαν από τα “πορτοφόλια” των hedge funds, είναι δεδομένο ότι ένα ποσοστό κατέληξε στα “πορτοφόλια” των μικροεπενδυτών. Ακόμα και αν κάποιοι από αυτούς φάνηκαν αρκετά άπληστοι, είναι πιθανό να είχαν κέρδη 100 έως και 300%.

“It is the right time to sell my stocks” γράφει ένας από αυτούς στην πλατφόρμα Stocktwits καισυμπληρώνει “Thank you Citadel that help me buy a new house”. (Η Citadel που αναφέρεται, δεν έχει σχέση με την Citadel Securities, η οποία αναφέρεται στη συνέχεια).

Τα “διαδικτιακά” χρηματιστηριακά γραφεία έπαιξαν καταλυτικό ρόλο
Κάθε φορά που ένας επενδυτής αγοράζει η πουλά μια μετοχή ή κάποιο άλλο χρηματιστηριακό προϊόν, πρέπει να πληρώνει μια προμήθεια. Ή μήπως δεν είναι έτσι; Νέες σχετικά πλατφόρμες, όπως το Robinhood, έχουν κάνει πολύ εύκολη και κυρίως πολύ φθηνή την αγοραπωλησία μετοχών, options και συναλλάγματος.

Επομένως, χρηματιστηριακά προϊόντα που μέχρι πρόσφατα ήταν άβατα στο μέσο επενδυτή, τώρα αποτελούν αφορμές για παιχνίδι και επικοινωνία “καφενείου”, όπως θα ήταν ένα στοίχημα σε αγώνα ποδοσφαίρου.

Η διαφορά είναι ότι ενώ στον αγώνα ποδοσφαίρου δεν υπάρχει “ταξική” διαμάχη, αν και κάποιοι θα υποστηρίξουν ότι και εκεί υπάρχει, οι μικροεπενδυτές με τα οφέλη που αποκομίζουν από τα στοιχήματα νιώθουν ότι πλήττουν τα μεγάλα κεφάλαια. Με αυτοσαρκασμό μάλιστα αποκαλούν τους εαυτούς τους “apes”, εμπνευσμένοι από την ταινία “The planet of the Apes”.

Είναι όμως μόνο οι “πίθηκοι” που δίνουν τις μάχες; Το πως έχουν εξελιχθεί τα πράγματα από τον Ιανουάριο και μετά, δείχνει ότι στο παρασκήνιο κινούνται και άλλες δυνάμεις, κάποιες εκ των οποίων έχουν “διπλανά” γραφεία με τους χαμένους της Wall Street. Μια μετα-ανάλυση των δεδομένων συναλλαγών χρηματιστηριακών προϊόντων υψηλής διακύμανσης έδειξε ότι οι αλγόριθμοι high-frequency trading πήραν μέρος στο παιχνίδι, μένοντας στις σκιές της ¨μεγάλης” μάχης.

Οι αλγόριθμοι αυτοί ανήκουν σε χρηματιστηριακές εταιρείες, όπως η Citadel Securities, οι οποίες έχουν τη δυνατότητα να επενδύσουν δισεκατομμύρια δολάρια σε χρονικά διαστήματα λίγων λεπτών, αξιοποιώντας ακόμα και μεταβολή μερικών cents σε μια μετοχή. Επίσης, ο παγκοσμίου φήμης “καινοτόμος” επενδυτής Elon Musk, ο οποίος πρόσφατα με μια δήλωση του βύθισε την αξία του bitcoin, παρακολουθούσε και τότε από κοντά τις εξελίξεις.

Οπότε, δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι λίγο πολύ όλοι πήραν μέρος στο παιχνίδι, το οποίο ενώ συνήθως ήταν μόνο για ¨μεγάλα” παιδιά, αυτήν τη φορά άνοιξε τις πόρτες του και στους αρχάριους. Σχόλια στο forum του Robinhood, όπως “Τι είναι η χρηματιστηριακή αγορά;” και “Τι είναι το day trading;”, δείχνουν ότι κάποιοι νεοεισερχόμενοι είδαν φως και μπήκαν. Ωστόσο, η απουσία γνώσης αυτών των ανθρώπων είναι αντιστρόφως ανάλογη του ενθουσιασμού τους.

Οι βετεράνοι έσπευσαν να κριτικάρουν την κατάσταση, λέγοντας ότι η χρηματιστηριακή αγορά απέκτησε και μια εικόνα καφενείου (στα αγγλικά η λέξη που χρησιμοποιήθηκε ήταν saloon), όπου ακούγονται “χοντρά” αστεία και προσβολές. Οι ποιο αυστηροί διευθυντές χρηματιστηριακών εταιρειών, άλλοτε με μειδίαμα και άλλοτε με παρατεταμένο το δείκτη, προειδοποιούσαν τους “πιθήκους” ότι αν συνεχίσουν να παίζουν παιχνίδια που δεν ξέρουν θα χάσουν τα χρήματά τους.

Υπάρχουν αρκετές μελέτες σχετικά με το ποσοστό που το πλήθος των μικροεπενδυτών επηρέασε την αγορά. Οι συντάκτες της μελέτης “The Equity Market Implications of the Retail Investment Boom” θεωρούν ότι μόνο οι εγγεγραμμένοι στην πλατφόρμα Robinhood, διαμόρφωσαν περίπου το 7% των συναλλαγών αν και με δυσκολία έχουν στην κατοχή τους περισσότερο από το 0,2% της κεφαλαιοποίησης της αγοράς των ΗΠΑ.

Εάν αυτό το συμπέρασμα είναι σωστό, σημαίνει ότι μόλις 65 δισεκατομμύρια δολάρια, αύξησαν την κεφαλαιοποίηση της αγοράς των ΗΠΑ περίπου 1%. Και όπως είπαμε αυτή η εκτίμηση αφορά μόνο την πλατφόρμα Robinhood.

Τελείωσε το πάρτι ή οι συμμετέχοντες ξεκουράζονται μέχρι το επόμενο;
Όπως όλα τα πάρτι, έτσι και αυτό έφτασε στο τέλος του, γράφει η The Wall Street Journal. Σύμφωνα με το άρθρο της εφημερίδας που δημοσιεύτηκε λίγο πριν τελειώσει ο Μάρτιος, “Στις 26 Μαρτίου, οι μικροεπενδυτές αγόρασαν περίπου 772 εκατομμύρια δολάρια μετοχών στις ΗΠΑ, δηλαδή 60% λιγότερα από τα 2 δισεκατομμύρια δολάρια στις 29 Ιανουαρίου. “Δεν ήταν όλοι κερδισμένοι από την υψηλή μεταβλητότητα της αγοράς”, γράφουν σε άρθρο τους οι Financial Times.

Ωστόσο, τα γεγονότα αποτελούν πλέον ορόσημο και η κοινότητα των μικροεπενδυτών, χρησιμοποιώντας διάφορα κανάλια επικοινωνίας, βρίσκεται σε εγρήγορση. Οι υπόλοιποι παίκτες της αγοράς θα πρέπει να τους θεωρήσουν υπολογίσιμη δύναμη και να συμπεριλάβουν τη συμπεριφορά τους στα μοντέλα πρόβλεψης.  Στη διάρκεια των μηνών της άνοιξης, οι μικροεπενδυτές δημιούργησαν μια νέα τάση, η οποία έγινε γνωστή ως “reopening trade” και αφορούσε μετοχές αεροπορικών εταιρειών, και εταιρειών κρουαζιέρας.

Στόχος τους ήταν ένα γρήγορο κέρδος, το οποίο βασίζονταν στην ελπίδα ότι αυτές οι μετοχές θα είχαν μεγάλη αύξηση, όταν θα ανακοινώνονταν το τέλος του lock down. Στους τρεις μήνες της άνοιξης, η ζήτηση των μικροεπενδυτών αντιστοιχούσε σε ποσοστό άνω του 50% του συνόλου των συναλλαγών σε αυτές τις μετοχές. Ο Larry Tabb, ένας βετεράνος αναλυτής της  Bloomberg Intelligence εκτιμά ότι οι μικροεπενδυτές αναλογούν πλέον στο 23% του συνόλου των συναλλαγών σε μετοχές.

Το ποσοστό αυτό είναι παραπάνω από διπλάσιο σε σχέση με το 2019 και δύσκολα θα μπορούσε κάποιος να το αγνοήσει. Η έκρηξη του ενδιαφέροντος των μικροεπενδυτών ήταν ένα παγκόσμιο φαινόμενο, το οποίο έγινε αιτία για τη δημιουργία ομάδων συζητήσεων σε πολυπληθείς ή λιγότερο γνωστές πλατφόρμες από τη Νότια Κορέα μέχρι τη Νορβηγία. Μέχρι και τον Μάρτιο, η Robinhood είχε φτάσει τα 13 εκατομμύρια χρήστες και η εφαρμογή της εταιρείας αναλύσεων Apptopia είχε 3,4 εκατομμύρια downloads μόνο στον περασμένο Ιανουάριο.

Ανάλογα φαινόμενα παρουσιάστηκαν και σε άλλες online πλατφόρμες συναλλαγών, όπως των Interactive Brokers και EΤrade, οι οποίες δεν προσφέρουν τις μηδενικές χρεώσεις της Robinhood, αλλά οι προμήθειες τους είναι σημαντικά χαμηλότερες σε σχέση με τους βετεράνους της αγοράς.  Σύμφωνα με μια μελέτη της Deutsche Bank, παραπάνω από τους μισούς μικροεπενδυτές στις ΗΠΑ που συμμετείχαν σε αυτήν την επενδυτική έξαρση δεν είχαν ασχοληθεί ποτέ στο παρελθόν με χρηματιστηριακές συναλλαγές. Το προφίλ τους δείχνει κυρίως νεαρές ηλικίες κάτω των 34 ετών.

Καθώς, η κατάσταση θα ηρεμεί ένα ποσοστό των επενδυτών θα βγουν από την αγορά με την ίδια ταχύτητα που μπήκαν. Όσοι όμως μείνουν θα έχουν ανάγκη από εργαλεία που θα τους προσφέρουν ενημέρωση, γρήγορες συναλλαγές με χαμηλές ή μηδενικές προμήθειες και ψηφιακά πορτοφόλια για να τροφοδοτούν τις επενδύσεις ή να ρευστοποιούν τα κέρδη τους.