H πανδημία του κορωνοϊού έφερε πολλές μικρομεσαίες επιχειρήσεις σε μια οικονομική και υπαρξιακή κρίση, και οι τράπεζες θα πρέπει να αναλάβουν τη στήριξη τους, όπως συμφώνησαν οι ομιλητές σε σχετικό πάνελ συζήτησης κατά τη διάρκεια του 18ου Συνεδρίου Bank Management.

Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις είναι η ραχοκοκκαλιά της ελληνικής οικονομίας,” είπε ο Παναγιώτης Τουρναβίτης, CEO της Τράπεζας της Καρδίτσας, κατά τη διάρκεια της τοποθέτησης του στη συζήτηση για την επιβίωση των ΜμΕ στα πλαίσια του 18ου Συνεδρίου Bank Management που διοργάνωσε η Boussias.

Πράγματι, η πανδημία του κορωνοϊού έπληξε – και συνεχίζει να πλήττει – σφοδρά την οικονομία και ειδικά τις επιχειρήσεις που δεν έχουν ούτε τη ρευστότητα ούτε τις υποδομές για να ανταποκριθούν στις ανάγκες που έφερε μαζί της η πανδημία και τις αλλαγές που εισέβαλλαν βίαια στην καθημερινή και επιχειρηματική ζωή όχι μόνο της Ελλάδας αλλά και ολόκληρου του κόσμου.

Ελλείψεις και προβλήματα

Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, έγινε σαφές πως οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις έχουν πληγεί περισσότερο από κάθε αλλο τομέα. Όπως ανέφερε ο Πάνος Θεοδώρου, Head of Strategy & Analysis Sector in the Small Business Segment General Division στη Eurobank, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις είχαν ακόμα και πριν τη κρίση ορισμένα χαρακτηριστικά που – παρά την ευελιξία τους – τις καθιστούσαν ευάλωτες στο ξέσπασμα μια τέτοιας μεγάλης πανδημίας.

“Στην πλειοψηφία τους προκειται για πολύ μικρές επιχειρήσεις, οικογενειακού χαρακήρα που παρουσιάζουν χαμηλή παραγωγικότητα,” είπε ο κ. Θεοδώρου. “Λόγω του μεγέθους και της δομής  τους δεν υπάρχει η δυνατότητα απασχόλησης εξειδικευμένου προσωπικού σε θέσεις – κλειδιά και επιπλέον η δραστηριότητα παραμένει επικεντρωμένη στην εγχώρια ζήτηση, ενώ η χρήση της τεχνολογίας είναι περιορισμένη.”

Ο Κωνσταντίνος Καναβός, Head of Business Banking Segment στην Εθνική Τράπεζα, είπε ότι εφόσον συνεχίζει η πανδημία να είναι κομμάτι της καθημερινότητας, είναι σημαντικό ο επιχειρηματικός κόσμος να προσαρμοστεί και να θέσει στόχο για την επόμενη ημέρα. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις ωστόσο έχουν δυο μεγάλα προβλήματα. “Πρόκειται για ατομικές επιχειρήσεις που προσπαθούν να αναπτυχθούν σε εναν τομέα χωρίς να έχουν από πίσω τους κάποια καθοδήγηση,” είπε ο κ. Καναβός. “Το θεμελιώδες ζήτημα για αυτούς από την αρχή της πανδημίας ήταν η διασφάλιση της ρευστότητας και δεν έχει υπάρξει ξανά άλλη εποχή που η ανάγκη για ρευστότητα να ήταν τόσο μεγάλη.”

Το δεύτερο ζήτημα για τον κ. Καναβό είναι ότι ολες οι επιχειρήσεις έπρεπε να λειτουργήσουν ξαφνικά σε συνθήκες που επιβάλουν υγειονομικούς κανόνες.

Η αρωγή των τραπεζών

Κοινή παραδοχή των συνομιλητών ήταν ότι οι τράπεζες οφείλουν να διαδραματίσουν κρίσιμο ρόλο στην βιωσιμότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, γιατί στηρίζοντας τις, στηρίζουν στην ουσία ολόκληρη την ελληνική οικονομία.

Η Τράπεζα της Καρδίτσας είναι μια συνεταιριστική τράπεζα που δημιουργήθηκε από μικρομεσαίες επιχειρήσεις, γι’αυτό και η συνεισφορά της θεωρείται δεδομένη. Ο κ. Τουρναβίτης ανέφερε πως οι τοπικές επιχειρήσεις έχουν ως σημείο αναφοράς την Τράπεζα της Καρδίτσας ειδικά σε εποχές κρίσης όπως αυτή που διανύουμε αλλά και τις ημέρες που η περιοχή είχε πληγεί από τις σφοδρές καιρικές συνθήκες που προκλήθηκαν μέσα στο 2020 από τον Ιανό και κατέστρεψαν τις σοδειές των αγροτών.

“Έχουμε μια καθαρά πελατοκεντρική προσέγγιση, η οποία βοηθά έμπρακτα τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις,” είπε ο κ. Τουρναβίτης. “Πριν από όλους προχωρήσαμε σε αναστολές αποπληρωμής δανείων, νέες δανειοδοτήσεις με προνομιακά επιτόκια, ενώ σταθήκαμε και μέσω των ιδρυμάτων μας στις επιχειρήσεις εκείνες που έχουν πληγεί περισσότερο.” Μάλιστα, ο κ. Τουρναβίτης τόνισε πως λόγω της φύσης των ΜμΕ, η φυσική επικοινωνία είναι το ζητούμενο για τους πελάτες. Από την άλλη μεριά, ο κ. Καναβός ανέφερε πως ο ψηφιακός μετασχηματισμός είναι εξαιρετικά σημαντικός στην επιβίωση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Οι δευκολύνσεις που παρέχονται μέσω της τεχνολογίάς επισπεύδουν τη διευθέτηση των ζητημάτων για τα οποία συνήθως προσέρχονται οι επιχειρήσεις στις τράπεζες. “Πρέπει να συνεχίσουμε να επενδύουμε στις τεχνολογίες προκειμένου να διευκολύνονται οι διαδιακασίες για τις ΜμΕ.”

Ωστόσο, για τον κ. Καναβό, είναι πολύ σημαντικό οι τράπεζες να ξεφύγουν από τη λογική της στείρας πώλησης προϊόντων και λύσεων και να αναλάβουν ένα ρόλο πιο σημαντικό και ουσιώδη για να βοηθήσουν τις επιχειρήσεις εν μέσω πανδημίας.

“Η δική μας δουλειά δεν είναι μόνο να προωθήσουμε προϊόντα, το ζητούμενο είναι να ενισχύσουμε την μικρομεσαία επιχειρηματικότητα και αυτό θα το επιτύχουμε αν αναπτύξουμε έναν συμβουλευτικό ρόλο,” είπε ο κ. Καναβός.

Αυτός ο ρόλος είναι μια πραγματική ανάγκη να δουν οι επιχειρήσεις στο πρόσωπο του τραπεζικού τομέα στέλεχη που θα τον συμβουλεύσουν, θα αναδείξουν ευκαιρίες και αντίστοιχα να προτείνουν χρηματοδοτικά εργαλεία. “Θα πρέπει να εστιάσουμε πάρα πολύ στην εκπαίδευση,”πρόσθεσε ο κ. Καναβός.

“Πρέπει να τους βοηθήσουμε να καταλαβουν καλύτερα το ρόλο τους, να τους δείξουμε τα διαθεσιμα εργαλεία, να τους δείξουμε τη δυναμη που εχουν με την πελατεία τους, να τους βοήθησουμε να βρουν τα εργαλεία που χρειάζονται για να προσαρμόζονται στις οποιεσδήποτε συνθήκες.”

Επιπλέον, ο κ. Θεοδώρου  μίλησε για οικοσυστήματα επιχειρήσεων, τα οποία θα αναδεικνύoυν και θα ενισχύουν την παρουσία των επιχειρήσεων στον ψηφιακό κόσμο. “Το θέμα των οικοσυστημάτων ειναι στρατηγική προτεραιότητα, γιατί ειδικά στις μέρες μας το να μπορείς να πουλάς ηλεκτρονικά τα προϊόντα και τις υπηρεσίες σου είναι θέμα βιώσιμότητας της επιχεριησης,” είπε ο κ. Θεοδώρου. “Στην ουσία πρέπει να παρέχουμε λύσεις για τις οποίες η επιχείρηση δεν εχει τη δυνατότητα να δημιουργήσει, όπως για παράδειγμα να μπορούν οι πελάτες της να αγοράζουν προϊόντα χωρίς η ίδια να διαθέτει ολοκληρωμένο ηλεκτρονικό κατάστημα.”

Το μεγαλύτερο ζήτημα ωστόσο είναι η ενίσχυση της ρευστότητας ειδικά σε επιχειρήσεις των οποίων η λειτουργία έχει πληγεί περισσότερο από την πανδημία του κορωνοϊού. Εν προκειμένω, οι τράπεζες, σύμφωνα με τους ομιλητές, θα πρέπει να συνεχίσουν να δανειδοτούν με προνομιακά επιτόκια προκειμένου να διασφαλιστεί η συνέχεια της λειτουργίας της επιχειρήσης, ενώ σημαντικό ρόλο διαδραματίζει και το νομικό πλαίσιο, το οποίο θα πρέπει να διευκολύνει τις επιχειρήσεις προκειμένου να απαλλαγούν από οικονομικά βαρίδια όπως έντοκα δάνεια και φόρους.

Μετά την πανδημία

Σίγουρα σκοπός των πρωτοβουλιών των τραπεζών δεν είναι και δεν πρέπει να είναι μόνο η αντιμετώπιση της τρέχουσας συνθήκης, αλλά κυρίως η αλλαγή νοοτροπίας και η διείσδυση του ψηφιακού μετασχηματισμού στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, παράγοντες που θα τους επιτρέψουν να αντιμετωπίσουν ενδεχόμενη κρίση στο μέλλον, όταν η πανδημία παρέλθει. “Είναι ίσως το μεγάλο στοίχημα για όλες τις ΜμΕ αλλά και τις τράπεζες να μπορέσουν να μάθουν από αυτήν την κρίση έτσι ώστε να είναι καλύτερα προετοιμασμένες και πιο ανθεκτικές σε οποιαδήποτε άλλη κακή συνθήκη τους επιβληθεί,” είπε ο κ. Τουρναβίτης.

Σε κάθε περίπτωση, ο ψηφιακός μετασχηματισμός θα πρέπει να συνεχιστεί γιατί ανεξάρτητα από την οποιαδήποτε κρίση,  ο σύγχρονος κόσμος οδεύει προς την πλήρη ψηφιοποίηση και αυτό οφείλει να είναι το ζητούμενο για μια επιχείρηση. “Η ψηφιοποίήση δίνει μια μεγάλη ευκαιρία στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις να ανοίξουν το πεδίο δράσης τους και εκτός συνόρων, που θα τους κάνει και πιο ανθεκτικές αλλά και περισσότερο κερδοφόρες αφού το αγοραστικό κοινό θα ειναι σαφώς πιο μεγάλο,” είπε ο κ. Θεοδώρου.

“Οι τράπεζες θα πρέπει να γίνουν αρωγοί σε αυτό και να βοηθήσουν τις επιχειρήσεις να προχωρήσουν στις απαραίτητες αλλαγές με προσεκτικά βήματα και να επωφεληθούν αυτής της μεγάλης ευκαιρίας.”